Büyüdük ama tüketemedik

1- Büyüme oranına ilişkin rakamlar nasıl hesaplanıyor?
Büyüme milli gelirdeki artışla ölçülüyor. Milli gelirin de iki tanımı var: Gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH), yurtiçinde üretilen mal ve hizmetlerin parasal değeri, gayrisafi milli hasıla (GSMH), yurtdışından ekonomiye eklenen gelirle dışına çıkan gelirlerin GSYİH’ye eklenmesiyle bulunuyor.

2- Bu yıla ilişkin açıklanan büyüme oranları nedir?
İkinci çeyrekte GSMH yüzde 8.8, GSYİH yüzde 8.2 , yılın ilk altı ayında ise GSMH yüzde 4.7, GSYİH yüzde 5.2 arttı.

3 - Bu rakam ne ifade ediyor?
Geçen yılın aynı dönemine göre ekonomideki büyümeyi gösteriyor.

4 - Bu büyüme oranları ile milli gelirimiz ne kadar oldu?
İlk altı ay itibariyle 2000’de GSMH 83.1 milyar dolar, 2001’de 65.6 milyar dolar, 2002’de 79.3 milyar dolar oldu. Milli gelirin hâlâ kriz öncesi dönemin altında.

5- İkinci çeyrekteki yüzde 8.8’lik büyüme nasıl sağlandı?
En büyük faktör yüzde 12.2’lik sanayi üretimi artışı. Bu artış ihracattan kaynaklandı. İhracatta yüzde 15’lik miktar artışı var.

6- Bu dönemde küçülen sektörler oldu mu? Hangileri?
İlk yarıda mali kuruluşlar yüzde 8.5, inşaat yüzde 4.2 küçüldü.

7 - Büyüme, tüketime ve harcamalara da yansıdı mı?
Özel tüketimler ilk çeyrekte yüzde 2 azaldı, ikinci çeyrekte yüzde 3.1 arttı. Kamu harcamaları ilk çeyrekte yüzde 2.4, ikinci çeyrekte yüzde 2.7 arttı. Özel tüketimde altı aylık artış yüzde 0.5. 2001’in aynı döneminde ise yüzde 7.5 azalma olmuştu. Tüketimdeki azalma telafi hâlâ edilemedi.

8- Büyüme neden tüketime yansımadı?
Ücretlerde reel artış olmaması ve belirsizlik nedeniyle harcamalar artmıyor. Üretimden elde edilen gelir daha çok ithal girdilere, firmaların borç ödemelerine giderken, üreticilerin kâr marjları da daraldı.

9 - Yılın geri kalan kısmında büyüme eğilimi sürer mi?
Sanayide üretim artışı sürüyor. Tarımdaki büyümenin de yılın ikinci yarısında hızlanmasıyla büyüme eğiliminin sürmesi bekleniyor.

10- Yılsonunda büyüme oranı ne olabilir?
Büyüme yılsonunda yüzde 5’i geçebilir.