Birleşmelere vergi teşviği

3 konudaki yasal düzenlemeyi 27 Haziran`daki IMF İcra Kurulu toplantısına yetiştirmeye çalışan hükümet, kamu bankalarının yeniden yapılandırılması, görev zararları ile bazı fonların tasfiyesine ilişkin tasarının TBMM Genel Kurulu`nda yasalaşmasıyla rahatladı.

Kamu bankalarının görev zararlarının tümüyle Hazine tarafından üstlenilmesi, Fon`daki bankaların alacaklarının tahsilinin kolaylaştırılması, takas operasyonuyla sektördeki açık pozisyon riskini Hazine`nin üstlenmesiyle önemli ilerlemeler sağlanan bankacılık sektörünün yeniden yapılandırılmasında, üçlü yasanın kabul edilmesiyle birlikte taşlar yerine oturdu.

Cumhurbaşkanı Sezer`in onayından sonra yürürlüğe girecek olan yasayla Emlakbank`ın kapatılması, kamu bankalarına görev zararı doğuran yasaların yürürlükten kaldırılması verilmesi, banka birleşme ve ayrılmalarına vergi kolaylığı sağlanması ve bazı fonların tasfiyesi gibi temel taahhütler içiyor. Banka birleşme, devir ve bölünme işlemlerine vergi istisnası getiren yasaya göre, Ziraat Bankası, Halk Bankası ve Emlak Bankası, yıllık faaliyetleri ile ilgili olarak genel kurullarına sunacakları yıllık bilançoları ile kar ve zarar cetvellerini, 4389 sayılı Bankalar Kanunu`nda belirtilen bağımsız denetim kuruluşlarına onaylatmak zorunda olacaklar. Bankaların bu yasa yürürlüğe girdiği tarihten önce verilmiş görevler nedeniyle doğan ve bütçe ödenekleri ile karşılanamayan yıllara ilişkin olarak oluşmuş görev zararı alacakları, yeniden yapılandırılmaları kapsamında belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde tasfiye edilecek.

Yeniden yapılanma sürecinde bankalardaki istihdam fazlası olarak tespit edilen personel, diğer kamu kurum ve kuruluşlarına nakledilecek. Emeklilik süresini dolduran personelinden yasanın yürürlüğe girmesinden sonra iki ay içerisinde emeklilik başvurusunda bulunanlara emeklilik ikramiyeleri yüzde 25 fazlasıyla ödenecek.

Emlakbank`a tasfiye Vakıfbank`a özelleştirme
Yeniden yapılandırma çerçevesinde Emlak Bankası tasfiye edilecek. Bankacılık hizmetleri ile bankacılık işlemlerinden doğan taahhütleri ile sabit kıymetleri dahil tüm aktifleri Ziraat Bankası ile Halk Bankası`na devredilecek. Devir işlemiyle birlikte Emlak Bankası`nın bankacılık işlemleri yapma ve mevduat kabul etme yetkisi sona erecek.

Yasayla Türkiye Vakıflar Bankası AŞ.`nin özelleştirilmesine de olanak sağlandı. Vakıfbank`ın A grubu hisseleri ile B grubundan Vakıflar Genel Müdürlüğü`ne ait olanların satışına ve bu satışla ilgili yöntem ve ilkeleri belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkili kılındı.

15 fona tasfiye kararı
Yasayla Sivil Savunma Fonu, Afetler Fonu, Toplu Konut Fonu, Elektrik Enerjisi Fonu, Serbest Bölgeleri Tesis ve Geliştirme Fonu, Çıraklık Mesleki ve Teknik Eğitim Geliştirme ve Yaygınlaştırma Fonu, Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme Fonu, İhracatı Geliştirme Fonu, Mera Fonu, Özel Çevre Koruma Fonu, Denetleme Aidatı Fonu, Akaryakıt Fiyat İstikrar Fonu, Gelir İdaresi Geliştirme Fonu, Organize Sanayi Bölgeleri ve Küçük Sanat İnşaat ve İşletme Giderleri Fonu ve Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu da tasfiye ediliyor. Bu fonların gelirleri ise bütçeye aktarılacak. Bundan sonra fon kurulmasını önlemek için Bankalar Yasası ile Bakanlar Kurulu`na verilen fon kurma yetkisi kaldırılacak.

Vergi düzenlemeleri
Yasa ile şirket devir ve birleşmelerinin yanısıra bölünme işlemlerinin de vergisiz yapılması olanağı getirildi. Bölünme müessesesi vergi sistemine dahil edilirken vergi mevzuatı, bölünme kavramını da kapsayacak biçimde yeniden düzenlendi. Devir veya bölünme yoluyla infisah eden kurumların birikmiş zararlarının belirli koşullar çerçevesinde devralan kurumlar tarafından mahsup edilmesi yolu açıldı. Kurumlar Vergisi`ne göre yapılan birleşme, devir, bölünme ve hisse değişimi işlemleri sonucunda doğan kazançlar Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi`nden istisna edildi ve bu işlemler nedeniyle şirketlerin harç yükümlülükleri kaldırıldı.

Akışık`a koruma kalkanı yok!
Kamu Bankaları Ortak Yönetim Kurulu Başkanı Vural Akışık`ın istifa tehditinde bulunduğu, banka yöneticilerine sınırlı yasal sorumluluk getiren önerge konusunda önceki gün boyu girişimler sürmesine karşın, Meclis geri adım atmadı. Genel Kurul`daki görüşmelerde hükümeti Orman Bakanı Nami Çağan temsil ederken Derviş, Başbakan Yardımcısı Hüsamettin Özkan ve Maliye Bakanı Sümer Oral`la birlikte zaman zaman Başbakan Ecevit`in odasında ve Genel Kurul`un arka bölümünde iktidar ve muhalefet grup başkanvekilleri ile görüştü. Derviş, kulislerde muhalefet milletvekilleriyle de biraraya gelerek destek istedi. Özkan ise gece saatlerinde FP Genel Başkanı Recai Kutan`la biraraya geldi. Girişimler sırasında, Genel Kurul`un dün yapılan oturumunda geçmeyen önergenin tekrir - i müzakere yöntemiyle yeniden görüşülmesi istendi. Kamu Bankaları Ortak Yönetim Kurulu Başkanı Vural Akışık`ın istifa tehditinde bulunduğu önergenin yeniden görüşülmesi için Danışma Kurulu kararı gerektiği için muhalefetin de desteği alınmaya çalışıldı. Ancak, muhalefetle birlikte ANAP ve MHP de destek vermedi. Bu arada oturumu yöneten TBMM Başkanvekili Murat Sökmenoğlu da, Başbakan Yardımcısı Özkan`a haber göndererek tekrir - i müzareke olamayacağını bildirdi. Bunun üzerine, kamu bankaları yöneticilerine yeniden yapılandırma sürecinde yapacağı iş ve işlemlerde sınırlı yasal sorumluluk getiren önergenin ek madde şeklinde yasaya monte edilmesi de gündeme geldi.

Yasaya göre kamu bankalarının yöneticileri, yeniden yapılandırma sürecindeki iş ve işlemlerinden dolayı sorumlu tutulmayacaklar. Ancak konusu suç oluşturan işlemler bunun dışında tutulacak.