Yaz ortasında sera fiyatları
Güneş, tarlada ürünü yaktı, yaz döneminde fiyatları düşmesi gereken meyve ve sebzeleri `sera` fiyatlarıyla yer hale geldik. Özellikle domates, fasulye ve karpuz gibi yaz döneminde bollaşan ürünlerde fiyat artışları geçen yıla göre yüzde 300`lere yaklaşırken ihracata da giden armut, üzüm, şeftali gibi meyveler de sofralara zamlı geliyor. Fasulyenin kilogram fiyatı 5 YTL, domates 2 YTL`ye ulaşırken tarlada yanan karpuzun fiyatı ise 45-50 YKr düzeyinde.
Üreticinin tarladan topladığı ürün yarı yarıya azalırken, fiyatların sera ürünleri çıkana kadar bu şekilde yüksek seyretmesi bekleniyor. Hava sıcaklığı o kadar yüksek ki domatesin, fasulyenin, biberin çiçeği kuruyup dökülüyor diyen İçerenköy Hali`nde bulunan Yılmaz Sönmez Tarım Ürünleri Yöneticisi Mevlüt Yılmaz, Bu mevsimde sebze-meyve fiyatlarının düşmesi gerekiyordu, sera bitti. Ama bu sefer de ürün tarlada kurudu. Kuraklığın acısını şu anda çok çekiyoruz, önümüzdeki yıllarda da çekeceğiz açıklamasını yaptı.
`Ucuzluk bekliyorduk`
Kış döneminde hem kuraklık hem de sellerle uğraşan Avrupa`da üretim düşmesi nedeniyle buradaki ülkeleri de Türkiye`nin beslediğini hatırlatan Yılmaz, İspanya başta olmak üzere Avrupa`nın domatesini biz verdik. İç pazar için sera dönemine iki ay kaldı, fiyatlar bu süreçte aynı şekilde sürer diye konuştu.
Domates, fasulye gibi tüketimi yoğun ürünlerde fiyat artışının yüzde 100 ve üzerinde olduğunu belirten Yılmaz, biber fiyatının da arttığını ancak tüketimi yüksek olmadığı için önümüzdeki günlerde fiyatının gevşeyeceğini ifade etti. Üreticilerin eskiden 100 ton mahsul aldığı fasulye tarlasından 10 ton ürün toplar hale geldiğini, çekirdeksiz üzümde yarıya yarıya düşüş olduğunu anlatan Şark Gıda Başkanı ve İstanbul Ticaret Odası (İTO) Yaş Sebze Meyve Komitesi üyesi Abdulmuti Baran, Karpuz, domates tarlada yandı. Satacak fasulye bulamıyoruz, çünkü tarlada kurudu. Tarlalarda sulama da yapılamadı. Aslında sebze ve meyvede son üç yılın en ucuz dönemini yaşayacaktık ama ürün rekolteleri çok düştü dedi.
Baran şöyle devam etti: Geçen yıl aynı dönemde fasulyenin hale gelişi 30 kuruştu, şimdi 2 YTL`den ucuza fasulye yok. Karpuzun kilosu 25-30 kuruştu, şu anda 45-50 kuruş. Fasulyede fiyat artışı yüzde 300-500, karpuzda ve domateste yüzde 100`ler seviyesinde. 15 gün daha fiyatlar bu kadar yüksek seyreder.
Yaz mevsiminde kış fiyatı
Kayseri Sebze ve Meyve Komisyoncuları Derneği Başkanı Mustafa Yücel de domateste yaşanan fiyat artışını yorumlarken, Yaz mevsimine özgü bir sebze olan domatesin fiyatı, neredeyse kış mevsimindeki fiyatına yükseldi. Şu an daha çok Amasya ve Tokat bölgesinden domates geliyor. Sonra Konya bölgesi, ardından da Ege Bölgesi`nden domates gelmeye başlayacak. Ancak, tüm üretim bölgelerinde aşırı sıcaklar nedeniyle ürün zarar gördüğü için üretim miktarı ciddi oranda azaldı. Yaz mevsiminde domates tüketimi ciddi oranda artıyor. Bunun yanı sıra ihracat da önemli miktarda artıyor. Bu durumda arz talebi karşılayamayınca fiyatlar bir hafta içinde yüzde 100`den fazla arttı ifadesini kullandı.
Domatesin halde toptan fiyatının 1.5 YTL`ye çıktığını, market ve alışveriş merkezlerinde ise domatesin perakende olarak 2 YTL`ye civarında satıldığını aktaran Yücel, geçen hafta domatesin haldeki toptan fiyatının 0.3-0.8 YTL civarında olduğunu belirtti.
Gözler `son turfanda`da
Domates, fasulye, gibi ürünlerde ekim alanları daralırken piyasanın gözü kulağı, `ikinci ürün` ekim yani son turfanda döneminde. Çiftçi, önümüzdeki bir hafta içinde bu ürünlerde ikinci bir ekim yaparsa eylül ayında fiyatlarda rahatlama olması bekleniyor. Ancak Bursa Nilüfer Ziraat Odası Başkanı Şaban Yurtdaş, Çiftçinin ekim yapma ihtimali neredeyse yüzde 20. Kuraklık çiftçiyi vurdu, ürettiğinin karşılığını alamadığı için ekmek istemiyor diyor. Geçen yıla göre bölgede ekim alanlarının yüzde 40`a yakın azaldığına dikkat çeken Yurttaş, şunları söyledi:
Susuzluğun etkilediği domates hastalık da kaptı. Fasulyenin çiçeği kurudu. Biber de aynı şekilde. Sulama yok. Karacabey, Kemalpaşa, Nilüfer`de tüm bölgelerde üretim düştü. Fiyatlar tırmandı. Şimdiden tedbir alınmazsa durum daha da kötüleşecek.
Üzüm de pahalandı
Sebzede yaşanan fiyat artışlarında meyve de geride kalmadı. Antalya Yaş Sebze ve Meyve İhracatçılar Birliği Başkanı Mustafa Satıcı, domateste ihracatın da yüksek olması nedeniyle fiyatların iki kattan fazla arttığını belirtirken, yüksek sıcaklıkların birçok meyvenin de üretimini düşürdüğünü hatırlattı. Üzüm başta olmak üzere armut, şeftali ve kirazda hem rekolte düşüşü hem de fiyat artışı sorunu yaşadıklarını söyleyen Satıcı, Avrupa`da da mevsimsel sorunlar nedeniyle üretim iyi gitmedi. Kaliteli ürüne talep çok arttı bu da Türkiye`nin üretimini Avrupa`ya yönlendirdi. Üzümde rekolte düşüşü yarı yarıya, tabii bu da fiyatları etkiliyor dedi.
