Türkiye'den ABD'ye karşı DTÖ hamlesi

Türkiye'nin, ABD'nin çelik ve alüminyum konusunda aldığı ilave vergi kararına ilişkin Dünya Ticaret Örgütü'ne (DTÖ) yaptığı başvuru, örgütün internet sitesinden duyuruldu. Ticaret Bakanlığı'ndan başvuru ile ilgili yapılan açıklamada ise "ABD’nin Türk demir-çelik ve alüminyumuna uyguladığı ilave gümrük vergileri için dünya ticaret örgütünde dava süreci başlatılmıştır" ifadelerine yer verildi.

Dünya Ticaret Örgütü'nden (DTÖ) yapılan açıklamada, Türkiye'nin, ABD'nin çelik ve alüminyum konusunda aldığı ilave vergi kararına karşı şikayette bulunduğu belirtildi.

Açıklamada, "Türkiye, ABD tarafından çelik ve alüminyum ürünlerine uygulanan ilave ithalat vergileriyle ilgili ABD'yi 'DTÖ Anlaşmazlıkların Halli' mekanizması kapsamında 'danışmalara' çağırdı. Türkiye'nin attığı bu adım, 20 Ağustos'ta tüm DTÖ üyelerine resmen duyuruldu." ifadelerine yer verildi.

Ticaret Bakanlığı'ndan başvuru ile ilgili yapılan açıklamada şu ifadeler kullanıldı:

"ABD’nin Türk demir-çelik ve alüminyumuna uyguladığı ilave gümrük vergileri için Dünya Ticaret Örgütünde dava süreci başlatılmıştır

"KURALLARA AYKIRI KARAR"

10 Ağustos 2018 tarihinde ABD makamlarından yapılan açıklama ile ülkemizden ithal edilecek çelik ve alüminyuma uygulanan ek vergiler, %100 oranında artırılarak demir çelikte %50’ye, alüminyumda ise %20’ye çıkarılmıştır.

ABD’nin almış olduğu Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) kurallarına tamamen aykırı karar sebebiyle, 15 Ağustos 2018 tarihinde, ülkemizin daha önce ABD’ye karşı uygulamaya başladığı ABD menşeli 22 üründeki ek vergi önlemi, mütekabiliyet çerçevesinde, %100 artırılarak iki katına çıkarılmıştır. Böylelikle söz konusu 22 üründe ABD’ye uygulanan ek vergi tutarı toplam 533 milyon dolar olmuştur.

İŞBİRLİĞİ VURGUSU

Diğer taraftan, Dünya Ticaret Örgütü platformunda da ihracatçılarımızın haklarının korunması için gerekli tüm adımlar atılmaktadır. Söz konusu ek vergilerle ilgili olarak ülkemiz ABD’yi DTÖ’de danışmalara davet etmiştir. Böylelikle ABD’nin çelik ve alüminyuma uyguladığı ilave gümrük vergileri için dava süreci başlatılmıştır.  Ülkemizle birlikte DTÖ’de ABD’ye karşı dava süreci başlatan ülkeler; Hindistan, Çin Halk Cumhuriyeti, İsviçre, Norveç, Kanada, Rusya, Meksika ve Avrupa Birliği’dir. Önümüzdeki dönemde bu ülkelerle de işbirliği yapılarak ülkemiz ihracatçılarının haklarının korunmasına yönelik çalışmalara devam edilecektir."

SÜREÇ NASIL İŞLEYECEK?

DTÖ Anlaşmazlıkların Halli Mekanizması işleyiş kuralları kapsamında, Türkiye'nin danışma talebine yanıt vermesi için ABD'ye 10 gün süre veriliyor. Bu süre içerisinde ABD yanıt vermezse ve ek vergilere ilişkin Türkiye ile 60 gün içinde bir uzlaşmaya varmazsa konu, DTÖ'de dava sürecinin bir ileri aşaması olan Panel'e taşınacak.

Panel üyelerinin kim olacağı konusunda Türkiye ve ABD'nin anlaşması gerekiyor. İki taraf bir anlaşmaya varamazsa Panel üyelerini DTÖ Genel Direktörü atayacak. Panel üyeleri, Türkiye ve ABD'nin savlarını DTÖ mevzuatına göre değerlendirerek Türkiye'nin şikayetinde haklı olup olmadığını karara bağlayacak. Bunun en az 12-14 ay alacağı tahmin ediliyor.

TEMYİZ ORGANI

Taraflardan biri Panelin kararını Temyiz Organı'na götürebilecek. İşleyiş kurallarına göre Temyiz Organı'nın, Panelin kararına ilişkin raporunu 3-4 ay içinde tamamlaması gerekiyor. Karar, Temyiz Organı'nın raporunun yayınlanmasından sonra nihai hale gelecek. 
DTÖ'deki dava sürecinin en az bir buçuk yıl süreceği tahmin ediliyor.

AB VE YEDİ ÜLKE DAVA AÇMIŞTI

Türkiye'nin de dava açmasıyla ABD'nin ek vergi önlemlerine karşı bu ülkeye karşı dava açan üye sayısı sekiz oldu. Daha önce de Avrupa Birliği (AB), Çin Halk Cumhuriyeti, Hindistan, Rusya, İsviçre, Kanada, Norveç ve Meksika dava açmıştı.

ABD, Mart ayında çelikte yüzde 25 ve alüminyumda yüzde 10 ilave gümrük vergisi getirmiş, bu adımı "ulusal güvenlik" gerekçesiyle attığını iddia etmişti. ABD'nin kararı üzerine, Türkiye dahil bu karardan zarar gören ülkeler, ABD ürünlerine eş değer oranda vergiyle mukabele etmişlerdi.

ABD'nin Türkiye özelinde bu vergileri iki katı oranında uygulayacağını açıklaması üzerine de Türkiye, DTÖ hukukundan kaynaklanan hakları paralelinde, ABD'ye karşı, çeşitli ürünlerde aynı oranda vergi koyarak karşılık vermişti.

TRUMP DUYURMUŞTU

ABD Başkanı Donald Trump, Rahip Brunson krizi sebebi ile Türkiye’ye aliminyum ve çelik ithalatında uyguladığı vergileri arttırdığını duyurmuştu. Trump sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı açıklamada, "Alüminyumda bu oran artık yüzde 20, çelikte de yüzde 50 olacak. Türkiye ile ilişkilerimiz bu dönemde iyi değil" ifadelerini kullanmıştı.