Çiftlik, enflasyonla savaş kurbanı çıktı

Değerinin çok altında ücretlerle kiraladığı anlaşılan Atatürk Orman Çiftliği`ni Kira Yasası vurdu. Enflasyonla mücadele için kira artışına getirilen yüzde 25 sınırı nedeniyle kira bedelinin rayiç değerlere yükseltilemediği ortaya çıktı.


Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu`nun raporuyla arazilerinin, değerinin çok altında ücretlerle kiralık olduğu anlaşılan Atatürk Orman Çiftliği`ni (AOÇ), enflasyonla mücadele için Kira Yasası`nda yapılan değişikliğin vurduğu ortaya çıktı.


Ekim 1999`da görev başına gelen yeni AOÇ yönetimi yer yer yüzde 2000`lere varan artışlar yaptı. Buna karşılık, yeni Kira Yasası, getirdiği yüzde 25 sınırıyla, kiraların önemli bir bölümünün rayiç bedele yükselmesine engel olarak AOÇ`nin her ay milyarlarca TL kaybına neden oldu.


18 Şubat 2001`de yürürlüğe giren ve yüzde 25 sınırı getiren Kira Yasası, yalnızca, AOÇ`nin yeni yönetiminin göreve başlangıç tarihi olan Ekim 1999 ile yasa sınırlamasının kapsamına giren Şubat 2000 arasında yenilenen kira sözleşmelerinde uygulanamadı. Sözleşme yenileme tarihi bu 4 ay içinde kalanlara ciddi oranlarda zam yapılırken; diğer aylarda sözleşme yenileyenlerin ödediği cüzi rakamlara 2000 yılı için yüzde 25, 2001 yılı için de yüzde 10 artış yapılabildi.


Böylelikle Kira Yasası kapsamına girmeyen Set Çimento`nun kirası 43 milyon TL`den yüzde 2000 zamla 8 milyar 700 milyona çıkarken; Türkiye Jokey Kulübü ve Atlı Spor Kulübü 50 bin metrekare civarındaki araziler için 25`er milyon TL`de kaldılar.


Ankaragücü Spor Kulübü`nün kirası 66 bin 600 metrekare alanda 2000 yılında aylık 56 milyon oldu. Binicilik Kulübü`nün kirası 32 bin metrekare alan için 240 milyon olarak gerçekleşti. Aynı şekilde; Macit Petrol`un 60 bin metrekarelik alanının kirası 990 milyona yükselebildi.


Yasa kapsamına girenlerle girmeyenler arasında, yapılan zamlarda oluşan uçurum da, adaletsiz bir duruma neden oldu. Bu duruma düşenlerden Şençam Lokantası, 2000 yılında 4 milyar 350 milyon kira vermeye başlarken, yanında bulunan ve alanı daha büyük olan başta bir yiyecek satış mağazasının kirası 375 milyon TL oldu. 2001`de yasayla yapılan yüzde 10 zamlar da hem AOÇ`nin kaybını hem de kiracılar arasındaki adaletsiz durumu sürdürdü.


MUHALEFET İSYANI


Ortaklık değişimi, devir gibi gelişmeleri kiraların daha fazla oranda artması için olabildiğince değerlendiren AOÇ için, yeni yasa bir engele daha neden oldu. Daha önce yasayla belirlenmiş oranlar bulunmasına karşın, ücretlerin rayiç bedelin altında olması gerekçe gösterilerek, İlçe Kıymet Takdir Komisyonu`nun kararıyla yasanın saptadığı orandan çok daha fazla artış sağlanabildi. Mahkemeler de, açılan karşı davalarda AOÇ lehine karar verdiler. Son Kira Yasası ise, yüzde 25-yüzde 10 sınırının aşılmasına hiçbir şekilde izin vermiyor. Bu durumda, AOÇ Müdürlüğü, cüzzi rakamlı kiraları yasada belirlenenden fazla oranda arttıramayacak.


TBMM KİT Komisyonu toplantısında AOÇ`nin 1998-1999 yılı hesaplarının görüşülmesi sırasında gündeme gelen konu muhalefet milletvekillerini de isyan ettirdi. Cüzzi kiraların önemli bir bölümünün Kira Yasası nedeniyle yeterince arttırılamaması karşısında, yasanın çıkmasını istememiş olan muhalefet milletvekilleri, iktidar milletvekillerine, ‘‘Yaptığınızı beğendiniz mi?’’ tepkisini gösterdiler.



AOÇ`de kim, ne kadar aylık kira ödüyor?


Kuruluş Kirası (TL)


Türkiye Jokey Kulübü 25.000.000


Atlı Spor Kulübü 25.000.000


Ankaragücü 56.000.000


Binicilik Kulübü 240.000.000


Macit Petrol 990.000.000


Şençam Lokantası 4.350.000.000


Set Çimento 8.700.000.000