Petkim`i Kazaklar satın aldı
Hükümet seçim öncesindeki son özelleştirmeyi Petkim`le yaptı. Entegre petrokimya şirketi Petkim`in yüzde 51`inin blok satışına ilişkin ihaleyi 2 milyar 50 milyon dolarla sürpirz bir şekilde Rus-Kazak ortak girişim grubu `TransCentralAsia Petrochemical Holding` kazandı.
Bu fiyatla Petkim`in tamamının değeri 4 milyar 19 milyar dolara yükseldi. İhalede en yüksek ikinci teklif 2.04 milyar dolarla Socar&Turcas-Injaz Ortak Girişim Grubu`ndan geldi. Açık artırmada Socar&Turcas`ın agresif olduğu gözlenirken, grup 35 milyon dolara varan artışlar yaptı.
Biri Şekerbank`ın ortağı
Özelleştirme ihalesi öncesinde gazeteciler TransCentralAsia Petrochemical Holding Ortak Girişim Grubu`na katılan şirketlerin kim olduğunu merak etti. Soruyu ilettikleri Rus-Kazak korsorsiyumunun danışmanı Haluk Recai Ulusoy, İhaleyi alırsak açıklama yapacağız dedi. Ulusoy, ihale sonrasında da şirketlerle ilgili ayrıntılı açıklamanın daha sonra bir bültenle duyurulacağını söyledi. Bu arada danışmanın konsorsiyumla ilgili detaylı bilgi verememesi ya da vermemesi farklı yorumlara yol açtı.
İhaleden sonra yapılan yazılı açıklamada, TransCentralAsia Petrochemical Holding Ortak Girişim Grubu`nun üç yatırımcı şirketin bir araya gelerek oluşturulan bir konsorsiyum olduğu anlatılarak bu konudaki meraklar da kısmen giderilmiş oldu.
Grubu bültenle anlattılar
Açıklama şöyle: Bu şirketler; Troika Dialog Group, Investment Production Group Eurasia ve Caspi Neft JSC`den oluşuyor. Troika Dialog, Rusya ve Bağımsız Devletler Topluluğu`nun (BDT) önde gelen yatırım bankalarından biri olup Ortak Girişim Grubu`na Troika Capital Partners aracılığıyla finansal yatırımcı olarak katılıyor. Investment Production Group Eurasia Rusya ve BDT`de önde gelen gayrimenkul geliştirme şirketlerinden biri olup Ortak Girişim Grubu`nda stratejik yatırımcı olarak hareket ediyor. Eurasia Kazak yatırımcılar kontrolünde bir şirket.
Caspi Neft JSC, Kazakistan`ın Hazar havzasında petrol arama ve geliştirme faaliyetlerinde bulunan bir Kazak şirketi. Caspi Neft Eurasia ile birlikte Ortak Girişim Grubu`nda stratejik yatırımcı olarak hareket edecektir. Kazak Bank TuranAlem ve Credit Suisse, Ortak Girişim Grubu`nun teknik ve finansal danışmanlıklarını yapmaktadırlar. Bank TuranAlem iştiraki olanTuranAlem Securities vasıtasıyla Türkiye`de Şekerbank`ın yüzde 34 oranında hissesini geçen yıl 424 milyon YTL`ye satın almıştı.
Bu ihalede danışmanlık hizmetleri veren `InterConsult Uluslararası Danışmanlık` firması da grubumuza yerel danışmanlık yapmıştır.
Bu açıklamadan önce basın toplantısında soruları yanıtlayan konsorsiyumun danışmanı Haluk Recai Ulusoy, konsorsiyumda çok sayıda Kazak şirketi olduğunu ve büyük hedefleri olduğunu belirtti.
`Rafineri kuracaklar`
Ulusoy şunları söyledi: İlk etapta rafineri için çalışma yapılacak. Çok ciddi yatırımlar düşünüyorlar. Petkim dışında da yatırımları söz konusu olacak. Limanla ilgili de düşünceleri var. Ulusoy, satış bedeli ödemesinin, peşin ya da vadeli olacağı konusunda şu aşamada bir şey söyleyemeyeceklerini ve katkısı olacağını düşündükleri takdirde yerli ortak da alabileceklerini ekledi.
Özelleştirme İdaresi Başkan Yardımcısı Osman İlter de, Petkim için verilen yüksek teklifin aynı anda Türkiye`ye duyulan güvenin bir göstergesi olduğunu söyledi. İlter, ihalenin büyük yatırımcıları bir araya getirdiğini anlatırken, yedi yatırımcının da ortalama 2 milyar dolar vermeye hazır olduğunu vurguladı. İhaleyi kazanan şirketin orijinine ilişkin sorulara yanıt veren İlter, Gizleme yok. Yeterlilik kriterlerine uydukları için ihaleye katıldılar. İlgili bilgiler Rekabet Kurumu`na gönderilecek dedi. Kurumun görüşünün alınmasından sonra, Özelleştirme Yüksek Kurulu kararının çıkmasıyla sözleşme aşamasına gelinecek. Tutarın ödenmesi ya da ödeme planına bağlanmasıyla Petkim özelleştirilmiş olacak.
2003`te Uzanlar yüzde 88.86`sına 605 milyon dolar vermişti
6 Haziran 1963 `te 250 milyon lira sermayeyle TPAO ve Emekli Sandığı ortaklığı olarak kurulan Petkim, 1987 `de özelleştirme kapsamına alındı. 1990 yılında hisselerinin yüzde 8`i halka arz edilen şirketin Yarımca Kompleksi 2001 yılında 60 milyon dolara Tüpraş`a satıldı. Petkim`in blok satış süreci ise 20 Ocak 2003`te yayımlanan ilanla başladı.
Son teklif verme tarihi olan 2 Nisan 2003 `te beş yatırımcıdan teklif geldi. Petkim`in yüzde 88.86 hissenin blok satış ihalesi 2003 yılı haziran sonunda tamamlandı. Bu ihalede Uzanlara ait Standart Kimya ihaleyi 605 milyon dolar fiyatla kazanmış. Ancak İmar Bankası`na TMSF tarafından el konulmasına rastlayan bu süreçte gurup parayı ödeyemediği için ihale iptal edilmişti. 26 Ağustos 2003`te yeniden ihaleye çıkıldı. İhale için sekiz firma şartname almasına rağmen tek teklif geldi. Özelleştirme İdaresi, tek teklif geldiği için ihaleyi iptal etti. Blok satış gerçekleşmeyince Temmuz 2004`te Petkim`in ikincil halka arzına karar verildi ve Nisan 2005`te ek satış hakkı da kullanılarak yüzde 34.5`i 287.7 milyon dolara arz edildi. Petkim`in sermayesinin yüzde 54.32`si ÖİB`ye, yüzde 7`si Emekli Sandığı`na ait.
Zorlu, açık artırmada çekildi Sıfır sorunla özelleştirme sürecine girdi İşçiler iş bırakma eylemini sürdürüyor Petrol-İş Başkanı: Gerçek değeri 5-6 milyar dolar `Kim bu şirket`
Petkim, özelleştirmeye neredeyse sıfır sorunla giriyor. Son yatırımlarla yenilenen tesislerin yanı sıra şirketin mali görünümü de mükemmele yakın ve pazar sorunu bulunmuyor. Geçen yıl son 20 yılın en yüksek satış ve üretim rakamlarına erişen Petkim, son beş yılda tamamı özkaynaklarından karşılanmak üzere 550 milyon dolarlık yatırım yaptı. Kredi borcu bulunmayan Petkim, en yüksek kredi notuna sahip yedi şirketten biri. Şirketin 2006 sonunda yüzde 27 olan pazar payının yatırım yapılmazsa 2010 sonunda yüzde 25`e ve 2015`te de yüzde 17`nin altına gerilemesi bekleniyor. 2005 yılında 98.5 milyon YTL zarar eden Petkim, yatırımların tamamlanmasının ardından geçen yıl 57.9 milyon YTL kâr etti. Satış gelirlerini yüzde 65.3 artırarak 2 milyar 222 milyon YTL`ye çıkaran şirketin aktif büyüklüğü 1 milyar 838 milyon YTL.
Türkiye`nin en büyük entegre petrokimya şirketi Petkim, 50`yi aşan petrokimyasal ürün yelpazesiyle sanayi için hammadde üreticisi. Petkim`in ürettiği hammaddelerden plastikler ve sentetik kauçuklar; inşaat, tarım, otomotiv, elektrik, elektronik, ambalaj sektörlerinde, sentetik elyaflar ise tekstil sektöründe kullanılıyor. Türkiye`deki petrokimya sektörünün yıllık cirosunun 6 milyar dolara yaklaştığı ve Türkiye`de sektörün güçlü bir büyüme potansiyeli olduğu belirtiliyor. Beklenti 2015`te sektör büyüklüğünün 15 milyar dolar olacağı yönünde. 2006 cirosu 1.5 milyar dolara ulaşan Petkim, 2007 hedefi olarak yüzde 10 ciro ve üretim artışı açıklamıştı. 2006 sonunda pazar payı yüzde 27 olan Petkim`in bu yılın ilk çeyreğindeki kârı geçen yıla göre 3 milyon YTL`den 50.1 milyon YTL`ye yükseldi.
Aliağa`da, bir grup işçi, Petkim`in özelleştirilmesini protesto etmek amacıyla Özelleştirme İdaresi önünde eylem yapmak üzere Ankara`ya giderken, tesislerde kalan işçiler de iş bırakma eylemini sürdürüyor. Petrol- İş Sendikası Aliağa Şubesi Başkanı İbrahim Doğangül, Seçim öncesi milli servet yangından mal kaçırır gibi apar topar satılmak isteniyor derken, Petkim`in özelleştirilmesinde kamu yararı bulunmadığını, bunun ülke ekonomisine zarar getireceğini öne sürdü. Doğangül, İptal edilen önceki ihalede 400 milyon dolara satılmak istenen Petkim`e bu defa 2 milyar 50 milyon dolar verildi. Bu yaman bir çelişkidir. Türkiye`nin satmak yerine, yeni Petkim`ler kurulmasına ihtiyacı var. Yeni bir Petkim kurmak da en erken üç yılda 4 milyar dolarla olur dedi. Siyasi parti temsilcileri de işçilere destek olmak için Petkim`e ziyaretlerini yoğunlaştırdı.
Petkim`de örgütlü Petrol-İş Sendikası`nın Genel Başkanı Mustafa Öztaşkın, daha önce ihale ilanı ve şartnamenin iptali istemiyle dava açtıklarını, ihale sonucunu da yargıya göstereceklerini belirterek şunları söyledi: Tüpraş`ın yüzde 14.75`lik hisse satışındaki skandalın benzerinin burada yaşanmamasını umuyorum. Bugünkü ihale devir anlamına gelmez. Daha 30-45 günlük bir devir süreci var. Önümüzde seçim süreci var. Sonrasında yeni siyasi iradenin Petkim konusunu yeniden ele alacağını düşünüyorum.
İhalenin `soru işaretleriyle dolu olduğunu` söyleyen Öztaşkın, ihaleyi kazanan firmanın kim olduğu, sermaye yapısının ne olduğunun ve Tüpraş ihalesinde olduğu gibi tabela şirket mi yoksa güçlü bir ekonomik yapısı olan şirket mi olduğunun bilinmediğini kaydetti.Öztaşkın, burada gazetecilere yaptığı açıklamada, ihalede `dramatik bir durumun` yaşandığını ifade ederek, Türkiye`nin sahipsiz olduğunun 70 milyon tarafından izlendiği iddiasında bulundu.
Petkim`in gerçek değerinin 5-6 milyar dolar olduğunu, yeniden kurulum bedelinin de 2.5 milyar dolar olduğunu belirten Öztaşkın şunları söyledi: Türkiye`nin en büyük petrokimya şirketi 14 fabrikadan, sekiz yan işletme, 150 milyon metreküplük barajı, büyük tonajlı gemilerin geleceği bir limanı var. Lojistik önemi de göz ardı edilemez. Üstelik Aliağa ve İzmir`in su ihtiyacı da bu barajdan karşılanıyor. Aldıkları duyuma göre, şirketin Rus, Kazak ve Malezya bağlantılı olduğunu ifade eden Öztaşkın, Kazak şirketin arkasında Kazakistan devlet başkanının (Nursultan Nazarbayev) olduğu tahmin ediliyor dedi. Türkiye`nin en büyük sanayi kuruluşunun kimliği belli olmayan bir şirkete verilmek istendiğini öne süren Öztaşkın, Danıştay`da daha önce iki dava açtıklarını ve devrin gerçekleşmemesi için ellerinden gelen her şeyi yapacaklarını bildirdi. Konunun peşini bırakmayacaklarını kaydeden Öztaşkın, Kısa bir süre sonra yeni bir davayı gündeme getireceğiz diye konuştu.
