Krize rağmen yabancılar hisse topluyor mu?

Bilindiği gibi ABD ve dünyayı etkileyen mortgage, banka ve şirket iflasları yanı sıra, petrolve emtia fiyatlarının beklenenden fazla yükselmesi, İra

<ımg hspace="10" src="http://i.bigpara.com/i/55big/nehirer22.JPG" align="left" vspace="5">Bilindiği gibi ABD ve dünyayı etkileyen mortgage, banka ve şirket iflasları yanı sıra, petrol  ve emtia fiyatlarının beklenenden fazla yükselmesi, İran-İsrail-ABD gerginliği tüm borsaları geçtiğimiz yıl sonundan bu yana neredeyse bir çöküş sarmalına sürüklerken bu durumdan İMKB mart ayından buyana, AKP kapatılma davası, Ergenekon olayı, cari açığın yükselmesi, vb.nedenlerle katlamalı düşüş trendine sokmuştur.

Dahili ve harici tüm finans uzmanlarının beklemediği ve bu kadar uzun süren bu tür bir krizin ne zaman sonlanacağı ve düşüşlerin nerede sonlanacağına dair bir çok şahsi görüşler havada uçuşmaktadır. Elbette yerli yatırımcıların kafası da hayli karışmış olup, kimi borsadan büyük zararlarla  hisselerini satıp uzaklaşmış, kimi de eski alışkanlıkla dolar alıp beklemeyi tercih etmiş görülmektedir.
 
Bu hengamede temmuz-ağustos aylarını içeren dibs geri ödemeleri öncesi faizler 23`lere fırlamış ve AKP, ergenekon davalarının bu dönem içine oturması tüm Türk halkına yüksek faiz, yüksek enflasyon, yüksek elektrik ve benzin zamlarıyla, artan işsizlik, şirketlerde düşen karlılık gibi olumsuz faktörleri peş peşe dayatmıştır. Artan pahalılık nedeniyle bir ölçüde rahatlanabilecek seviyede maaş ve ücretlere yapılacak zamların ise ne çalışanlara ne de zor durumdaki emekli kesime yeterli olmadığı da görülmektedir.

Türkiye ekonomisi bu durumda iken elbette İMKB`nin içine düşürüldüğü ve 2001 krizinde dahi görmediğimiz büyük düşüşün ne zaman durup toparlanmanın başlayacağını bilebilmek için bazı verilerin netleşmesi gerekmekte ise de biz borsa yatırımcılarının her zaman dikkat etmesi gereken önemli unsurlar vardır. Ben eski bir bankacı, mali tahlil uzmanı ve menkul değerler yönetici, broker olarak 28 yıldır edindiğim tecrübelere dayanarak BİGYAZAR okurlarına şu konulara dikkat etmeyi naçizane tavsiye edebilirim.

1) Öncelikle bu kriz Türk Bankaları ve şirketlerinde bir likidite krizine neden olmamış olup, olsa olsa bazı sektörlerde kar düşüklüğü yaratabilir denilebilir(özellikle yoğun petrol ve enerjiyi üretimlerinde kullanan sektörlerlerde).

2) Yükselen faizlerin finans sektöründe karlılığı bu yıl için azaltması beklenebilirse de iştirak satışlarının sürmesi, kar düşüşleri nedeniyle oluşabilecek likidite yapısını dengeleyici unsur sayılabilir. Ayrıca finans kurumları nakit sermaye artırımlarıyla mali yapılarını BDDK ölçütlerine göre kuvvetlendirmekteler.

3) Bu krize rağmen hala Devlet özelleştirmeleri (özellikle enerji) yapılabilmekte, döviz kurlarında ise önemli bir sıçrama olmamaktadır. Bu durum dünyanın en yüksek faizinin bizde olması  nedeniyle döviz bozdurulup, sıcak döviz dahil paranın dips`ne girdiğinin delilidir. Yani hala Türk Hazinesine güven kaybolmamış olup bu durumun olası iç politik ve ekonomik gelişmelere(ağustos içinde)kadar böyle sürmesi beklenebilir.

4) Bu kriz öyle veya böyle sonlandığında kazananlar kim olabilir? Bence 2001 krizinde büyük zararlarla hisse senetlerini satıp borsaya küsüp, paralarını 1.70ytl`den dolar`a bağlayanlar ve  8 senedir (bugün dolar 1.25ytl) hala dolarda nakit veya DTH şeklinde bekleyenler nasıl büyük zarar etmişlerse yine bu tarz yatırım yapanlar(her ne kadar dalgalanmalarla Kasım ayında ABD başkanlık seçim sonucunda dl=1.50 YTL civarı bir tahmini kur oluşsa dahi/bugünden kasım`a faizde yüzde 7–8 kazanç sağlanabilir) fazlaca bir kar sağlayamayabilir.

Belirttiğim gibi 8 yıldır bekleyen 1.70–1.50 arası YTL maliyetli döviz, efektif yatırımcıları büyük zararlarını çıkartamayacaktır bence. Eğer bugünlerde tartışılan İran-İsrail arasındaki nükleer tesis harekatı gerginliği de olumlu bir şekilde neticelenip, bizdeki politik gerginlik bir şekilde sonuçlanırsa ben İMKB`nin yıl sonunda, bu günlerdeki değerinin çok çok üzerinde olabileceğine eminim(tabii bu benim şahsi görüşüm olup karşıt tezler de öne sürülebilinir).Elbette beklene n gelişmelerin olumsuz dönmesi hedeflerde revizyonu da getirebilir. Ama öngörüler bir ölçüde risk iştahı damak olup, risk varsa kar da o ölçüde fazla olur.

Nitekim her zaman yazdığım gibi PİYASALARDA KAN AKARKEN HİSSE SENEDİNE  YATIRIM DAİMA YÜKSEK KAR GETİRMİŞTİR. Borsamızın daha nereye kadar düşebileceğinin düşünce antrenmanı yapıldığı kadar, hangi hisse senetlerinin hangi fiyatları artık en ucuzu olmuşturunun analizi bence daha sağlıklıdır. Şu seviyeye, bu seviyeye kadar düşebilir şeklindeki düşünce tarzı geliştirenler emin olun o fiyatlar gelince dahi korkup mal almazlar. Yani her malın bir hurda bir fiyatı olmalı iken illaki daha da ucuza alma beklentileri yatırımcıları frenleyebilir.

Nitekim büyük satış dalgasının gelmek üzere olduğu 38000 endekste mal satmayanlar 33000 civarı büyük zararla malları kaptırmış (en azından bu günlerde öyle gözüküyor)ne olacak diye bekliyorken borsada en büyük yabancı portföyü olan CİTİ`nin önceki hafta İMKB için U.W.karar açıklaması sadece yerli yatırımcıları paniklettirmiş ama CİTİ elindeki büyük portföyü elden çıkartmış mıdır bir kaç örnekle bakalım.

Tabii ki İMKB için U.W.açıklayan CİTİ acaba kriz henüz derinleşmeden 3 Mart 2008-4Temmuz arası acaba bazı hisselerde stoklarını ne kadar azaltmış görelim. Sizler aşağıdaki hisseler dışında neler olmuşu da araştırabilirsiniz ben sadece 3 hissenin takas dökümünü veriyorum.(bunlar alım tavsiyesi içermez, sadece fikir verme amaçlıdır)

a) ECZACIBAŞI İLAÇ: 3.3.2008(21.813.329)  /4.7.2008 (24.753627)
b) İŞ BANKASI C     :           (433.111.962) /             (445.103.546)
c) KOÇ HOLDİNG    :           (153.981.038) /             (183.521.679

Görüldüğü gibi sadece bu 3 hisse örneğinde olduğu gibi(örnekleri çoğaltabilirsiniz) dışarıda ve içerdeki bunca kriz ortamına göre  CİTİ mal satması gerekirken(U.W.kararı veren yabancılar portföyü) yerli yatırımcıların sattıklarını silip süpürmüştür.

Mal toplanacaksa  o malları kötülemek, korkanların elinden malları ucuza ilerde pahalı satma hedefleri var ise maydanoz fiyatına toplamak herhalde bir tilki taktiği olabilir bence bilmem sizler ne düşünürsünüz? Elbette beklentisi zayıflayan bazı hisselerde azaltma gitmeleri doğru da olabilirse de benim analizlerimde birçok hissede alımı artırdıkları dikkat çekmekte.

HİSSE SENEDİNE YATIRIM UZUN VADELİ OLMALIDIR VE BORSADA GELECEK ÖNGÖRÜLERİ SATIN ALINIR VE DE ŞİRKETLERİN MALİ YAPILARI VE DİĞER UNSURLAR İYİ ANALİZ EDİLMELİDİR, TİYÖ BENZERİ SPEKÜLASYONLARA UYULURSA HÜSRANLA KARŞILAŞILABİLİR.

Sonuç olarak; beklenenin aksine emtia, özellikle enerji ve petrol girdileri yüksek sektörlerdeki  gelecek 4-5 çeyrek kar düşüşlerine de dikkat edilip, siyasal, ekonomik gelişmeleri de takip ederek PROFESYONEL`ce borsada yatırım yapmak veya gereken formasyona sahip olunmaz ise aracı kurumlardan bilgi desteği alınarak sermaye piyasalarında yatırım yapmak en doğrusudur. Her düşüşün bir çıkışı vardır. Zaman en önemli faktördür.

Nehir ER
MALİ ANALİST-BROKER