Çekirdek kırıldı

Yazla birlikte sebze meyve fiyatları düştü, özel sektör de duyarlı davranarak zam yapmadı. Hem tüketici hem de toptan eşya fiyatları eksiye düştü

Türkiye uzun bir aradan sonra yeniden eksi enflasyonlu günlere geri dönmenin mutluluğunu yaşıyor. Toptan eşya (TEFE) ve tüketici fiyatları (TÜFE) 18 yıl sonra ilk defa aynı anda eksiye geçti. Haziran ayında tüketici fiyatları binde 2, toptan eşya fiyatları ise yüzde 1.9 oranında düşüş gösterdi. Yıllık enflasyon artışı da TEFE`de yüzde 29.6, TEFE`de yüzde 29.8 olarak gerçekleşti.

ÖZEL SEKTÖR ETKİSİ
Toptan eşya fiyatları mayıs ayında küçük oranda bir düşüş göstererek artıştaki durgunluğun ilk sinyallerini vermişti. Haziranda ise yüzde 1.9 düşüşle rekor kırdı.

Tüketici fiyatları ise 16 yıl sonra ilk defa eksili rakamları gördü. 2003 yılının ilk altı ayında fiyat artışları toptan eşyada yüzde 11.5`te, tüketici fiyatlarında yüzde 12`de kaldı. Hükümet, yılsonu için TEFE`de yüzde 20, TÜFE`de ise yüzde 17.4`lük artış hedefliyordu. Haziran itibariyle eksi enflasyona geçiş, bu hedefe büyük oranda yaklaşılmasına yardımcı olacak.

Haziranda fiyat artışlarının eksi çıkmasında hiç kuşkusuz tarım ürünlerinin büyük payı var. Yaz aylarıyla birlikte sebze-meyvenin ucuzlaması enflasyonun da dizginlenmesini beraberinde getirdi. Haziranda tarım fiyatları yüzde 7.6 düşüş gösterdi. Ancak özel sektörün de ekonominin canlanmaya başlamasını fırsat bilip zam yapmaması, fiyatlardaki artışın kırılmasına büyük oranda yardımcı oldu. Haziranda toptan eşyadaki düşüşün 0.1`inin kamu sektöründen, 1.8`inin ise özel sektörden kaynaklanması bu tespiti doğrular nitelikte.

Haziranda toptan eşyada en büyük fiyat artışı yüzde 8.7 ile tütün ürünleri imalatında oldu. Bunu yüzde 3.4`lük artışla suyun toplanması arıtımı ve dağıtımı, yüzde 2.5`lik artışla motorlu kara taşıtları izledi. Tüketici fiyatlarında ise en büyük artış yüzde 2.2 ile çeşitli mal ve hizmet harcamalarında gerçekleşti. Bunu yüzde 1.9 ile giyim ve ayakkabı, yüzde 1.1 ile konut izledi.

ÇEKİRDEK BÜZÜLDÜ
Çekirdek enflasyon olarak adlandırılan imalat sanayi fiyatları da 21 yıl aradan sonra en düşük seviyesine ulaştı ve binde 2 olarak gerçekleşti. Özel imalat sanayiinde fiyat artışları son olarak 1982`nin Mayıs ayında binde 8 olarak kayıtlara geçmişti. Yüzde 3.6 artışla 2003 yılına başlayan çekirdek enflasyon düzenli bir düşüş trendi gösterdi ve bugünkü rakamlarına indi. Çekirdek enflasyonun bu kadar düşük çıkmasında özel sektörün zam yapmama politikasının da büyük etkisi oldu.İstanbul`da ise fiyatlar tüketicide 1.4, toptanda 1.2 arttı.