2005 Koç`un alım yılı: YKB, Tansaş şimdi de Tüpraş...

Koç Grubu, şirket alımları ile 2005 yılına damgasını vurdu. Önce Yapı Kredi Bankası`nı alarak bankacılıkta çok önemli bir adım attı. Ardından Tansaş`ı alarak perakende de liderliğini pekiştirdi. Şimdi de Türkiye`nin en büyük sanayi şirketini satın alarak, `Türkiye`nin en büyük sanayi grubu` olduğunu tartışmasız hale getirdi. Koç Holding, Yapı Kredi`yi ortağı UniCredito ile 1.5 milyar dolara aldı. Yüzde 50 - 50 ortaklığa göre Koç, Yapı Kredi`ye 750 milyon dolar yatırdı. Arkasından Gima`yi Carrefoursa`ya kaptıran Koç, Doğuş Grubu`nun perakende zinciri Tansaş`ı 387 milyon dolara aldı. Böylece şirket satın almalara yatırdığı para 1.1 milyar dolara çıktı. Koç Holding, şirket satın almalarla ilgili en büyük adımı ise dün, Tüpraş`ı alarak yaptı. Türkiye`nin en büyük sanayi kuruluşu Tüpraş`ı 4 milyar 140 milyon dolara alan şirket, yüzde 90 payı ile Tüpraş`a da 3.7 milyar dolar yatırdı. Böylece satın almalara yatırdığı kaynak 4.8 milyar doları buldu. Dört rafinerisi var Koç, Tüpraş`ı satın alarak, şirketin dört rafineri ve bir petrokimya tesisine sahip oldu. Tüpraş aynı zamanda Ditaş`ın yüzde 79.98`ine sahip. Geçen yılki cirosu 11 milyar YTL`ydi. Şirketin değeri 8.1 milyar dolara çıktı Özelleştirme sürecinde gerek yerli ve gerekse yabancı şirketlerin yoğun ilgisi, Tüpraş`ın piyasa değerine yansıdı. Yılbaşında 2.2 milyar dolar düzeyinde olan şirketin piyasada değeri geçen hafta 4.5 milyar dolara dayandı. Geçen yılın sonunda 12.10 YTL olan hisse fiyatı 24.00 YTL`ye yükselerek yüzde 98.34 prim yaptı. Dün yüzde 51`i 4 milyar 140 milyon dolara satılan şirketin toplam değeri ise 8.1 milyar dolara çıktı. Tüpraş, bu yılki ciro hedefini 16 milyar dolar olarak belirledi. Bu yıl vergi öncesi kâr hedefi ise yaklaşık 853 milyon YTL düzeyinde bulunuyor. İlk altı ayda geçen yılın aynı dönemine göre cirosunu yaklaşık yüzde 33, net satışlarını yüzde 38 ve net kârlılığını da yüzde 61 oranında artırdı ve yılın ilk yarısını net 293.2 milyon YTL kârla kapattı. 2004 yılı ilk 6 aylık dönemindeki ürün ihracatı 424 milyon dolar değerinde olan Tüpraş, 2005 yılı aynı döneminde ihracatını yaklaşık yüzde 97 artırarak 836 milyon dolara çıkardı. Altın hisse Tüpraş`taki kamu payının tamamının satılmasına karar verilmesiyle birlikte altın hisse olarak adlandırılan bir adet C grubu imtiyazlı hisse oluşturuldu. Bu hisse ile şirketin devamlılığının sağlanması ve Türk Silahlı Kuvvetleri`nin ihtiyacının karşılanması amaçlanıyor. Böylece ÖİB`ye ait bir adet C grubu imtiyazlı hisse kapsamında şirket ana sözleşmesinin gereği olarak Yönetim Kurulu`nda 1 üye bulundurulacak. Temelini Menderes attı Tüpraş`ın temelleri, 44 yıl önce Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) ile Amerikalı akaryakıt dağıtım şirketi Caltex ortaklığı ile atılmıştı. İzmit, Tütünçiftlik`te İstanbul Petrol Rafinerisi A.Ş. (İpraş) adıyla kurulan şirketin yüzde 51 hissesi TPAO`ya, kalan yüzde 49`u da Amerikalı Caltex`e aitti. Dönemin Başbakanı Adnan Menderes tarafından temeli atılan şirketin ABD`li ortağı, kuruluş anlaşmasındaki gibi 10 yıl sonra ortaklıktan ayrıldı. Payı, TPAO tarafından satın alındı ve böylece İpraş, tümüyle ulusal bir kuruluş haline geldi. İpraş`ın Ana Sözleşmesi 25 Ekim 1983`te yapılan Olağanüstü Genel Kurul`da, Tüpraş Ana Sözleşmesi`ne dönüştürüldü. O tarihe kadar TPAO`ya bağlı olarak faaliyet gösteren İzmir ve Batman rafinerileri ile yapımı devam eden Kırıkkale Rafinerisi de Tüpraş`a devredildi.