Fiyat Dengesi Eylülde Tarım Lehine Gelişti

Fiyat dengesinde tarım lehine yaşanan gelişmeye bağlı olarak eylül ayında iç ticaret haddi yükseldi. Sanayi fiyatlarının yüzde 1.9 arttığı Eylül ayında, tarımda ise yüzde 3.5’lik bir fiyat artışı yaşandı. Bunun sonucunda, ağustos sonunda 109.8 olan ic ticaret haddi, büyüyerek eylül sounda 111.5’e çıktı. İlk dört ayda tarım fiyatlarının sanayidekinin çok üzerinde artış göstermesi sonucu yükselen iç ticaret haddi nisan sonu itibariyle 124.3’e kadar yükselmiş, tarımdaki fiyat artışının sanayiye göre daha düşük olduğu mayıs ayında ise had, 122.5’e gerilemişti. İç ticaret haddi tarım fiyatlarındaki yüzde 4.8’lik düşüşe karşılık sanayi fiyatlarının yüzde 1.9 arttığı haziran ayında 114.5’e, tarım fiyatları yüzde 1.1 gerilerken, sanayide fiyatlarin yüzde 1.6 arttığı Temmuz ayında had 111.5’e, fiyatların tarımda yüzde 0.3 gerilediği, sanayide ise yüzde 1.3 arttığı ağustos ayında da 109.8’e kadar inmişti. İlk doukz aylık dönemde ise tarım fiyatlarında artış yüzde 24.5, sanayideki artış yüzde 22.9 düzeyinde gerçekleti.
İç ticaret haddi: TEFE kapsamındaki tarım fiyatları endeksinin sanayi fiyat endeksine oranlanmasıyla bulunan iç ticaret haddinin 100’ün üzerinde çıkması, baz yılına göre tarım ürünlerinin sanayi mallarına göre daha pahalı olduğunu gösteriyor. Haddin 100’ün altında oluşması ise fiyat artışının sanayide daha yüksek olduğu anlamına geliyor. İç ticaret haddinin büyümesi tarım; küçülmesi sanayi lehine bir fiyat gelişmesine işaret ediyor.
Tüketici/toptan: Tüketici fiyat endeksinin toptan eşya fiyat endeksine oranı ise eylül sonunda 127.3’e yükseldi. Bu durum, eylül ayında tüketici fiyat artışının toptan eşya fiyatlarındaki artışın oldukça üzerinde gerçekleşmesinden kaynaklandı. Tüketici fiyatlarının toptan eşyaya göre çok daha hızlı arttığı 1999 yılında sözkonusu oran büyüyerek yıl sonunda yüzde 124.1’e ulaşmış; bu dengenin tersine döndüğü bu yılın ocak ayında yüzde 123’e, şubat ayında yüzde 122.6’ya, mart ayında yüzde 122.4’e, nisan sonunda da 122.3’e inmişti. İzleyen dönemde tüketici fiyat artışları yeniden toptan eşyadakinin üzerinde gerçekleşmeye başladı. Tüketici fiyat endeksinin toptan eşya fiyat endeksine oranı, mayıs ayında yüzde 122.9’a, haziran yüzde 123.4’e, temmuzda yüzde 124.9’a, ağustosta yüzde 126.4’e, eylül ayında da yüzde 127.3’e kadar yükseldi. (ANKA)