Dolara yüksek faiz freni

Hazine Müsteşarlığı`nın dört aylık bono satış ihalesinde hedeflenen 2.5 katrilyon liralık satış hedefine ulaşıldı. İhalede faiz oranı, bir önceki ihaleye göre 13 puan yükselip yüzde 92`ye çıktı. Merkez Bankası 126 milyon dolar satıp, ‘9.6 milyar dolar daha satarım’ deyince kur sakinleşti.


Hazine Müsteşarlığı`nın kritik ihalesinde normal talep, yeterli satış ve yüksek faiz çıktı. En az 2.5 katrilyon lira borçlanmanın hedeflendiği dört aylık bono ihalesine 3 katrilyon 328 trilyon liralık teklif geldi. Hazine bu tekliflerin, net olarak 2 katrilyon 525 trilyon liralık kısmını karşıladı. İhaledeki yıllık bileşik faiz yüzde 92.29 düzeyine çıktı. Hazine`nin 19 Haziran`daki üç aylık bono ihalesindeki yıllık bileşik faiz oranı yüzde 79.47`ydi. BUna göre dünkü ihalede yıllık bileşik faiz oranı 12.82 puan yükseliş kaydetti.


Dün yapılan dört aylık bono ihalesinde gerçekleşen yüzde 92.29`luk yıllık bileşik faiz oranı, 1 Mayıs tarihinde yapılan ve yine dört aylık olan ihaleden sonra ulaşılan en yüksek faiz oranı oldu. Hazine Müsteşarlığı bu yıl, 13 Şubat tarihindeki ihaleye kadar, 13 Şubat ihalesi de dahil olmak üzerer toplam dört ihale gerçekleştirmiş ve söz konusu ihalelerde en eyüksek yıllık bileşik faiz oranı yüzde 70 düzeyinde gerçekleşmişti. Daha sonra dünkü ihaleyle birlikte toplam 17 ihale yapıldı.


20 Şubat ile 1 Mayıs tarihleri arasında yapılan sekiz ihalede yıllık bişelik faiz oranları yüzde 193.71 ile yüzde 93.78 arasında değişim gösterdi. 1 Mayıs tarihindeki ihalede 93.78 olan yıllık bileşik faiz oranı daha sonraki dönemde yüzde 72.37`ye kadar indi.


Dünkü ihaleden çıkan yüzde 92.29`luk yıllık bileşik faiz piyasa beklentilerinin üzerinde bir oran olarak yorumlandı. Piyasa önceki gün akşam saatlerine kadar yüzde 85 seviyelerinde faiz beklentisindeyken, dün sabah saatlerinde yıllık bileşik faiz beklentisi yüzde 87-88 seviyelerine çıkmıştı. İhaleden çıkan sonuç ise piyasanın dün sabah beklediği oranı dört puan aştı.


Dünkü bütün piyasalar Hazine Müsteşarlığı`nın ihalesine odaklandığı ve durgun olduğu sırada Merkez Bankası`nın dolar satış ihalesi açması ve aynı saatlerde dolar kuru stratejisini de kapsayan bir açıklama yapması, önce bankalararası döviz piyasasında dolar kotasyonlarının düşmesini sağladı. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB), döviz piyasasındaki bu gelişmeyi olumlu değerlendirerek ilk seansta yüzde 1.9 yükseldi.


İlk seans durgun başlayan ve 10.702 puana kadar çekilen borsa daha sonraki alımların etkisiyle 10.900 puan seviyesine kadar yükseldikten sonra seansın son yarım saatindeki alımlarla 11 bin puanı aştı ve 11.011 puandan kapandı.


Borsa, ikinci seansta yine durgun seyir izledi. İkinci seansın başında, Hazine ihale sonuçlarına odaklanan piyasa, ihaledeki talep miktarının yeterli olmasına rağmen, beklendiği kadar yüksek çıkmaması ve faiz oranının tahmin edilenin üzerinde gelmesinden tedirgin oldu. Ancak, bu tedirginlik, son haftalarda borsayı çok fazla etkileyen dolar kurunun belirsizliği kadar etkinleşmedi. Gün sonunda İMKB-100 Endeksi, önceki güne göre 233 puan yükselip 11.039 puandan kapandı.


126 MİLYON DOLAR SATILDI


Merkez Bankası, bu haftanın ilk döviz satış ihalesini dün düzenledi. Merkez Bankası`nın dünkü ihalesinde 126 milyon dolarlık satış gerçekleştirildi. İhalede en düşük dolar satış fiyatı 1 milyon 290 bin lira olurken, en yüksek fiyat 1 milyon 294 bin liradaydı. Ortalama kur ise 1 milyon 291 bin lira oldu.


KUR GERİLEDİ


Önceki gün 1 milyon 300 bin lira sınırını aşan dolar kuru, dün Merkez Bankası`nın güne dolar satış ihalesi açarak başlamasına neden oldu. İhaleyle satılan dolar miktarının yanısıra Merkez Bankası`nın, dolar kurundaki politikasını içeren ve gerektiğinde bu yıl satılabilecek dolar miktarının 9.6 milyar dolar olduğunun da yer aldığı açıklama sonucunda, dün kur gevşedi. Önceki gün Merkez Bankası`nın 1 milyon 299 bin lirayla tarihi zirvesini yapan dolar satış kuru, dün 1 milyon 271 bin liraya düştü.



Merkez: 9.6 milyar dolar satabilirim


Merkez Bankası, dün bir açıklama yaparak, gerçekleştirilen döviz satışlarının kura müdahale amacı taşımadığını yineledi. Açıklamada, piyasada oluşan Türk Lirası (TL) fazlalığı geri çekmek ve döviz kurunda kısa vadede oluşacak aşırı dalgalanmaları engellemek görevlerinin Merkez Bankası tarafından üstlenildiği belirterek ‘‘15 Mayıs tarihinde açıklanan 2001 yılı Para Politikası Raporu`nda, Merkez Bankası`nın döviz piyasalarına müdahalelerinin ancak döviz kurundaki kısa dönemde oluşacak aşırı dalgalanmaları telafi etmeye yönelik olacağı belirtildi’’ denildi.


Açıklamada satılacak dövizlerin, Net Uluslararası Rezerv hedefleri de dikkate alınarak, program çerçevesinde IMF tarafından Türkiye`ye kullandırılacak kredinin Merkez Bankası rezervlerine ilave edilecek bölümü dışında kalan ve bütçe harcamaları için Hazine`ye kullandırılacak tutarla ilişkilendirildiği hatırlatılarak, şu noktalara dikkat çekildi, ‘‘Merkez Bankası`nın döviz satışlarına konu teşkil edecek dövizler, kredinin Hazine kullanımına sunulan bölümünün Hazine`ce kullanımı sonucunda, iç piyasaya verilen TL likiditenin piyasadan çekilmesi için kullanılmaktadır. Kura müdahale için döviz satılmamaktadır. 2001 yılında satılabilecek döviz tutarı 9.6 milyar dolardır. Hazine`nin yüklü itfasının olduğu 20 Haziran tarihi dikkate alınarak 19, 20, 21 ve 22 Haziran tarihlerinde yoğunlaşmak üzere ay boyunca toplam 1 milyar 26 milyon dolar satışı yapılıp, piyasadaki fazla likiditenin bir bölümü sterilize edilmiştir.’’


Merkez Bankası`nın Temmuz ayı başından itibaren yapılacak döviz satışları ve zamanları önceden piyasalara duyrulacağı kaydedildi



Piyasaların beklentileri bitmedi



Dün dolar kuru gevşedi. Ancak bugün Hazine`nin iç borç geri ödemesinden sonra piyasada 1.8 katrilyon lira fazlalık kalacak. Merkez Bankası`nın tavrı dolar kurunda etkin olacak.


Dün kurun gevşemesine rağmen, piyasalar kısa vadede doların çok fazla düşmeyeceğini savunuyor. Buna gerekçe olarak sürmekte olan bilanço dönemi, ve sendikasyonlar gösteriliyor.


Borsada kaynak sıkıntısı yaşanıyor. Ancak piyasada bilanço döneminin etkileri görülmeye başlandı. Kurun sakinleşmesi, IMF ve Dünya Bankası kredilerinin serbest bırakılması ve siyasi alanda bir süre daha sorun çıkmamasından ölçülü de olsa olumlu etkilenebilir.


Kurun nispeten sakinleşmesi için Temmuz ayına girilmesi gerekiyor. Haziran`ın bitmesiyle şirketlerin bilanço düzenlemeleri sona erecek. Kur üzerindeki en önemli baskı unsuru sendikasyonlar olacak. Temmuz ayından itibaren sendikasyonlara bağlı kur baskısının da piyasaya 200-300 milyon dolar çıkıncaya kadar süreceği öngörülüyor.


Dolarda ve kısmen faizde bekleyen nakit kaynak, kısmen çözülmeye başlamadan borsanın nakit ihtiyacının ortadan kalkmasına ihtimal verilmiyor. Dolar ve faizden 200 milyon dolarlık bir çözülmenin, borsaya yönelmesi halinde, spekülatif hareketlerle de olsa Temmuz başından itibaren borsayı hareketlendirmesi gerektiğini düşünülüyor.