Güncelleme Tarihi:
Yeni TOKİ sosyal konut projesi kapsamında başvurular 10 Kasım itibarıyla alınmaya başlandı. TOKİ kiraya verilebilir mi? sorusu da bu sebeple merak ediliyor. Türkiye genelinde dar ve orta gelirli vatandaşları uygun koşullarla ev sahibi yapma misyonuyla hayata geçirilen TOKİ sosyal konut projelerinde, konutların sahiplerine teslim edilmesinin ardından en çok gündeme gelen konuların başında "kira ve devir yasağı" maddesi gelmektedir. Bu konutların asıl amacının, hak sahiplerinin oturum ihtiyacını karşılamak olması sebebiyle, ödemesi bitmeyen, taksiti devam eden ve Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü üzerinde şerhli bulunan konutların üçüncü kişilere kiralanması veya satılması belirli şartlara ve sürelere tabi tutulmaktadır. Peki, Ödemesi bitmeyen, taksiti devam eden TOKİ kiraya verilir mi?
TOKİ'nin sosyal konut projelerinin temel amacı, konut sahibi olamayan dar gelirli vatandaşların kendi evlerinde oturmalarını sağlamaktır. Bu amaç doğrultusunda, TOKİ konutları için genel bir kira ve devir yasağı mevcuttur.
Genel Kural:
TOKİ ile imzalanan sözleşmelerde, genellikle konutun borcu bitene kadar veya Tapu üzerine konulan şerh kalkana kadar evin kiraya verilmesi yasaktır. Bu süre, projenin niteliğine göre değişmekle birlikte, uzun yıllar (örneğin 10-15 yıl) sürebilir.
Taksit ödemesi devam eden, yani borcu henüz bitmemiş bir TOKİ konutunun kiraya verilmesi, sözleşmeye aykırılık teşkil eder. TOKİ, borç bitene kadar konutun tapusuna "ipotek" veya "satılamaz/kiralanamaz" şerhi koyar. Bu şerh, evin kiralanmasını veya satılmasını engeller.
Kiraya verme yasağına aykırı davranıldığı tespit edilirse, TOKİ sözleşmeyi tek taraflı feshetme hakkına sahiptir. Bu durumda, konut geri alınabilir ve ödenen taksitler iade edilebilir (genellikle yasal kesintilerle birlikte).
Bazı durumlarda TOKİ, hak sahibinin zorunlu sebeplerle konutunu kiraya vermesine izin verebilir. Bu istisnai durumlar şunlardır:
Zorunlu Tayin: Hak sahibinin görev nedeniyle başka bir şehre tayin olması ve bu durumu resmi belgelerle (atama kararı vb.) ispat etmesi.
Sağlık Sorunları: Hak sahibinin veya birinci derece yakınının sağlık sorunları nedeniyle başka bir yerde ikamet etme zorunluluğu.
Özel İzin: TOKİ'ye yazılı başvuru yaparak, zorlayıcı bir gerekçeyle özel izin talep edilmesi.
Ancak bu izinler, kiraya verme yasağını tamamen ortadan kaldırmaz; sadece belirli bir süre için özel bir durum oluşturur ve genellikle TOKİ'nin onayı şarttır.
Bir TOKİ konutunun yasal olarak kiraya verilebilmesi için temel şart şudur:
Borcun Tamamlanması: Konutun tüm taksitlerinin ödenmiş olması ve TOKİ'ye olan borcun tamamen kapatılması gerekir.
Tapudaki Şerhin Kalkması: Borç kapandıktan sonra TOKİ tarafından konutun tapusu üzerindeki "satılamaz/kiralanamaz" şerhinin kaldırılması.
Bu işlemler tamamlandıktan sonra konut, normal bir gayrimenkul gibi hak sahibinin özgür tasarrufuna geçer ve kiraya verilebilir.
Projenin bir bölümünde TOKİ doğrudan vatandaşlara kiraya vermek üzere konutlar inşa ediyor. Bu uygulama şimdilik sadece İstanbul'da hayata geçiriliyor. Piyasa rayiç bedelinin altında, yaklaşık yarı fiyatına kiraya verilecek bu konutlardan belirlenen kriterlere uygun vatandaşlar faydalanabilecek.
Kiralık sosyal konutlar 3 yıl süre ile kiraya veriliyor. Başvuru sahipleri arasından hak sahipleri kura ile belirleniyor. Konutlar düzenli denetime tabi tutuluyor ve ikamet zorunluluğu bulunuyor. Alt kiracılara verilmesi kesinlikle yasak.







