Makro veriler ve sermaye piyasaları

27.10.2010
Hikmet BAYDAR

 <ımg hspace="10" vspace="5" align="left" src="http://i.bigpara.com/i/55big/hikmetbaydar2.JPG"> TÜİK verilerine göre 2010 yılı Eylül ayında 2003 Temel Yıllı Üretici Fiyatları Endeksi’nde bir önceki aya göre yüzde 0,51, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 6,52, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 8,91 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 6,89 artış gerçekleşmiştir.

Tarım sektörü endeksinde, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 14,22, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 20,22 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 17,38 artış gerçekleşmiştir. Sanayi sektörü endeksinde ise bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 4,93, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 6,57 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 4,71 artış gerçekleşmiştir.

Görüldüğü gibi enflasyon tarım sektöründe sanayi sektörüne göre daha yüksek seyretmektedir. Bu durum büyüyen, nüfusu artan ülkemizde pek de alışılagelmiş bir durum değil. Çünkü sanayi sektörü satış fiyatlarını daima enflasyona göre ayarlardı.

Daha detaya inersek; Bir önceki aya göre endekslerin en fazla artış gösterdiği alt sektörler, gıda ürünleri ve içecek imalatı (yüzde 1,81), metal cevheri (yüzde 1,79), ağaç ve mantar ürünleri imalatı (yüzde 1,69), büro makineleri imalatı (yüzde 1,67), ana metal sanayi (yüzde 1,35), maden kömürü, linyit ve turba (yüzde 1,09), giyim eşyası imalatı (yüzde 0,97) alt sektörleridir. Buna karşılık elektrikli makine ve cihazları imalatı (yüzde -2,01), tütün ürünleri imalatı (yüzde -0,83), kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı (yüzde -0,46), mobilya imalatı (yüzde -0,37) bir ay önceye göre endekslerin en fazla gerilediği alt sektörler olmuştur.

Burada özellikle makine ve cihaz imalatında fiyat düşüşüne dikkatinizi çekmek istiyorum. Ana metalde maliyet arttığı halde -yüzde 2 yatırım malları talebinde ciddi sıkıntı sinyali olabilir. Yani makine yatırımı hız kesiyor görüntüsü var.

Verilere baktığımızda;

<ımg src="http://i.bigpara.com/i/55big/27102010T1.jpg">

Fiyatlardaki gerilemeyle beraber ciro ve siparişlerde de yükseliş trendi hız kaybetmiş, 2010 yılında 8000 MLN USD ihracat artışı yaparken 30.000 MLN USD ithalat yapmak zorunda kalmışız.

Aslında an ilginç tablo aşağıdaki kapasite kullanım oranlarını gösterir tablo. Krizin neresinde olduğumuzu bize çok açık bir şekilde söylüyor… 2007 yılında yüzde 80’ler seviyesinde olan kapasite kullanım oranı 2008 yılı sonundan itibaren yüzde 60’lara düşmüş ve 2010 yılının son aylarında ise yüzde 70’lerin biraz üzerinde tutunmaya çalışıyor.

Bu tablo bize net olarak 2009’dan iyi olduğumuzu ancak 2007 ve 2008 yıllarına göre hala kötü olduğumuzu gösteriyor.Rekor derecede düşük reel faizler ve daha istikrarlı fiyat hareketlerine rağmen bu oranlar fazla düşük kalmaktadır. Kaldı ki bu orana devletin bütçe açığı vererek katkıda bulunduğu da göz ardı edilmemeli. Bu veriler bize şirketlerin 2007 yılına göre daha karlı olmadıklarını gösteriyor. Ancak borsa tarihi seviyelerde.

Peki neden?

<ımg src="http://i.bigpara.com/i/55big/27102010T2.jpg">

Tüm Dünya’da riski dağıtma eğilimi varken, Avrupa ve Amerika’dan para dışarıya çıkmak isterken, Türkiye, Hindistan, Brezilya gibi ülkelere doğru yönelmektedir. Geçen yılın gerçekleşen faizi ve enflasyonuna bakıldığında reel faizlerin sıfır seviyelerinde olduğunu görüyoruz. Para kazanmak için gidecek başka bir yer kalmıyor maalesef. Daha önceki yazılarımda da belirttiğim gibi sadece Türkiye riskinin fazla abartıldığı anlaşıldı ve yatırımcılar Türkiye’yi yatırım yapılabilir ülke seviyelerine getirdiler.

Ratinglerin nisbi olarak, gecikmeli de olsa yukarı eğilimli olması, yukarıda belirttiğim yavaşlama ve daralma risklerini gösterir verilere kulak tıkanmasına sebep olmaktadır. Bu durum bir borsa balonu oluştu söylemlerine yol açmağa başladı. Bu balonu değerlendirirken gerçek durumu anlamak için Türkiye’deki firmaların piyasa/defter değeri ve fiyat/kazanç oranları anlamında emsal ülke borsalarıyla, gelişmiş kabul edilen ancak bataklarla dolu ülke kuruluşlarıyla karşılaştırılmalıdır.

Bence her şeye rağmen Türkiye’de balon oluşmamış aksine daha önce oluşan batı balonu sönmektedir. Eğer ülke ratingimiz (yatırımcıların tercihiyle belirlediği gibi) yatırım yapılabilir statüye gelirse o zaman bu değerleri hak eden bir borsa olduğu tescil edilmiş olacak.


Saygılarımla,

Hikmet BAYDAR
www.3-goz.com

  • BIST
  • DOLAR
  • EURO
  • ALTIN
9.080 Değişim: 0,00% Hacim : 97.150 Mio.TL Son veri saati : 18:05
Düşük 8.864 28.03.2024 Yüksek 9.080
Açılış: 8.864
32,3646 Değişim: 0,15%
Düşük 32,2788 29.03.2024 Yüksek 32,5453
Açılış: 32,3174
34,9552 Değişim: -0,31%
Düşük 34,8774 29.03.2024 Yüksek 35,3786
Açılış: 35,0651
2.325,17 Değişim: 0,20%
Düşük 2.318,08 29.03.2024 Yüksek 2.337,29
Açılış: 2.320,42
  • PİYASALAR
  • ENDEKSLER
Sembol Son %
bigpara

Copyright © 2024 Tüm hakları saklıdır.
Hürriyet Gazetecilik Matbaacılık A.Ş.

YASAL UYARI:
Piyasa verileri Foreks Bilgi İletişim Hizmetleri A.Ş. tarafından sağlanmaktadır. Üye girişi yapılan Canlı Borsa sayfaları haricinde Hisse senedi verileri 15 dk gecikmelidir. Tahvil-Bono-Repo özet verileri her durumda 15 dk gecikmelidir.

Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bununla beraber gerek site üzerindeki, gerekse site için kullanılan kaynaklardaki hata ve eksikliklerden ve sitedeki bilgilerin kullanılması sonucunda yatırımcıların uğrayabilecekleri doğrudan ve/veya dolaylı zararlardan, kar yoksunluğundan, manevi zararlardan ve üçüncü kişilerin uğrayabileceği zararlardan dolayı Hürriyet Gazetecilik ve Matbaacılık A.Ş hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.

BIST isim ve logosu "Koruma Marka Belgesi" altında korunmakta olup izinsiz kullanılamaz, iktibas edilemez, değiştirilemez.

BIST ismi altında açıklanan tüm bilgilerin telif hakları tamamen BIST'e ait olup, tekrar yayınlanamaz.