Belgede Kürtçe Ve Azınlık Yok

AB Komisyonu`nun yarın yayınlayacağı ve Türkiye ile AB arasında müzakerelerin başlaması için ‘yol haritası’ özelliği taşıyan tarihi Katılım Ortaklığı Belgesi`nde (KOB) son dakika pazarlıkları yaşanıyor.


Yunanistan son dakikaya kadar Kıbrıs ve Ege konularında Atina`yı tatmin edici unsurlar konusunda ısrarlı olacak, fakat buna rağmen KOB içindeki ifadelerin Helsinki zirvesinde yayınlanan belgenin ötesine geçmeyecek. Bu konu ayrıca Atina`nın talebi içinde olan ‘kısa ve orta vadede beklentiler’ bölümünde değil, ‘ön söz’ bölümünde vurgulanacak. KOB belgesinde ‘son dakika pazarlığı’ daha çok, ‘bireylerin ana dilde eğitimi’ konusunda olacak. Belgede ayrıca farklı dilde TV yayınından da söz edildi.


AZINLIK VE KÜRTÇE YOK;

KOB`nde ‘azınlık’ ve ‘Kürtçe’ gibi ifadeler yer almadı. Ancak belgede ‘herkesin kendi dilinde eğitim hakkı bulunduğu’ ifadesi yer alıyor ve bu bölüm ‘bireysel haklar’ çerçevesinde dile getiriliyor. Komisyon belgesinde bu konuda daha çok Türk yasalarına ve anayasaya atıfta bulunuldu ve özellikle Anayasanın (herkesin kanunlar karşısında eşitliğini vurgulayan) 10. maddesi hatırlatıldı ve herkesin dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, din, mezhep ve sebeplerle ayrım gözetmeksizin eşit olduğu hiç kimseye ayırımcılık yapılamayacağı vurgulandı.


MİLLİ GÜVENLİK KURULU;

Tarihi belgede, AB - Türkiye ilişkilerinde önemli yeri olan, Milli Güvenlik Kurulu konusuna da yer verildi ve bu kurumun ‘AB ülkelerindeki gibi olması (yani sadece danışma işlevi olması) gerektiği’ vurgulandı.


EGE VE KIBRIS KONUSU;

AB Komisyonu Ege ve Kıbrıs konularını, Türkiye`nin beklentileri doğrultusunda Aralık 1999 tarihli Helsinki Zirvesi`nde yayınlanan sonuç bildirgesi çerçevesiyle sınırlıyor.


Sonuç Belgesi`nde yer alan 4. ve 9. maddeleri hatırlatılıyor ve bu maddelerin önemi vurgulanıyor. Bu belgenin 4. maddesinde muhtemel sınır uzlaşmazlıklarının ve sorunların barışçı çözümü için mümkün olan her şeyi yapmaları çağrısında bulunuluyor. Uzlaşmazlıkların giderilmesi için makul bir süre içinde Lahey Uluslararası Adalet Divanı`na gidilmesi önerisini getirerek, 2004 yılında son durumun gözden geçirileceği vurgulanıyor. Belgenin 9. maddesi ise Kıbrıs ile ilgili. Bu konuda ‘Siyasi bir çözümün, Kıbrıs’ın AB`ye tam üyeliğini kolaylaştıracağı, ancak bunun önkoşul olmayacağı` belirtiliyor. Ancak Atina`nın KOB`de Türkiye`yi bağlayıcı ifadelere yer verilmesi için son ana kadar ısrarını sürdüreceği muhakkak.


İDAM CEZASI ;

AB Komisyonu`nun belgesinde, ölüm cezası ile ilgili cümleler yer alırken, Türkiye`de idam cezasının uygulanmamasına ilişkin moratoryumun devamı isteniyor ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi`nin ölüm cezasını yasaklayan 6 numaralı protokoluna Türkiye`nin taraf olması talebine yer veriliyor. KOB içinde idam cezasının kaldırılmasının orta vadede gerekli olduğuna ilişkin vurgulamanın da yapılması için bazı AB ülkelerinin ısrarcı olduğu, bu bölümünde ‘son dakika’ rötuşlarıyla şekilleneceği bildirildi. Bu arada Komisyon yarın ayrıca, 13 aday için, ayrı ayrı, yıllık ‘Katılım İlerleme Raporu’ da yayınlayacak.


BELGENİN 4 HASSAS NOKTASI;

Ölüm cezası:
İdam, uygulanmaması koşuluyla orta vadede kaldırılabilir.

MGK:
Milli Güvenlik Kurulu`nun niteliği ve yetki alanı AB ülkelerinde nasılsa Türkiye`de de öyle olmalı


Bireysel haklar:
Belgede, Kürt ve Kürtçe kelimeleri telaffuz edilmeden ve bu konu bir azınlık sorunu çerçevesine sokulmadan ele alınıyor. Bireysel ve ifade özgürlüğü temelinde, hangi etnik kökenden olursa olsun herkesin eğitim ve TV dahil kendisini ana dilinde ifade etme özgürlüğüne kavuşturulması gereğine dikkat çekiliyor.


Kıbrıs ve EGE :
Bu konunun belgeye ne şekilde yansıyacağı belirsizliğini koruyor. AB Komisyonu, Helsinki bildirisinde yer alan ifadelere atıf yapmakla yetinmek istiyor. Buna karşılık Atina, bu iki sorunun belgeye daha kuvvetli ifadelerle sokulmasında ısrar ediyor.
(HÜRRİYET)