Elektrik telden uçar gider

Portekiz`in toplam elektrik tüketimi kadar elektriği, eskimiş enerji nakil hatlarında kaybediyor ya da çaldırıyoruz. Kayıp elektriğin faturasını ödedikten sonra da oturup, `Zeugma neden su altında?`, `Nükleer santral yapılsın mı?` diye tartışıyoruz


Türkiye her yıl, konutlarda kullanılandan daha fazla elektriği enerji nakil hatlarında kaybediyor. Devlet Planlama Teşkilatı kayıtlarına göre, verileri son derlenen yıl olan 1999`da tüm konutlarda kullanılan elektrik enerjisi 21 milyar 800 milyon kilovat saat (kv/h) iken, kaçak ve kayıplar 27 milyar 85 milyon kv/h düzeyinde gerçekleşti. Böylelikle Türkiye`de üretilen ve ithal edilen elektrik enerjisinin yüzde 22.9`u ziyan oldu. Kaybedilen miktar, Portekiz`in toplam elektrik tüketimine eşit. Bu oranın yarısının oldukça eski şebekelerden kaynaklanan kayıplardan oluştuğu, diğer yarısının da özellikle sanayi kuruluşlarının kaçak kullanımından kaynaklandığı tahmin ediliyor.


Elektrik Mühendisleri Odası`na (EMO) göre de elektrik nakil hatlarındaki kayıp ve kaçak kullanım yaklaşık yüzde 25 oranında. EMO, bu kayıp oranının giderek arttığına dikkat çekiyor. Buna göre, kayıp oranları 1993 yılında yüzde 14.2, 1994`te yüzde 16.8, 1995`te yüzde 18.6, 1996`da yüzde 20.63, 1997`de yüzde 23.22 olarak gerçekleşti. Sanayileşmiş ülkelerde ise söz konusu kayıp oranları oldukça düşük. Almanya, enerji nakil hatlarında, ürettiği elektriğin yüzde 5`ini, Belçika yüzde 5.6`sını, Japonya ise yüzde 4.3`ünü kaybediyor. Komşumuz Yunanistan`da da bu oran yüzde 9.TEDAŞ Genel Müdürlüğü verilerine göre ise, Türkiye`de meskenlerin ve sanayi kurumlarının kullandığı kaçak elektriğin maliyeti ise 1999 rakamlarıyla 900 milyon dolar olarak belirlendi. Kaçak elektrik kullanımında birbirinden ilginç yöntemler kullanıldığını tespit eden TEDAŞ`ın raporlarına göre, Türkler en çok elektriği ölçen cihazlarda oynayarak ya da bu cihazları kullanmadan, şebekelere kanca atıp hat çekerek elektrik hırsızlığı yapıyor.


Fatura dürüst vatandaşa:

TEDAŞ`ın tespitlerine göre İmar Kanunu da kaçak kullanımını teşvik ediyor. Bu kanunun yapı kullanma belgesi olmayan binalara elektrik, su ve doğalgaz verilmesini yasakladığı belirtilirken, yapı kullanma belgesi bulunmayan yerleşim bölgelerinde belediyelerin elektrik, su ve doğalgaz dağıtımı yaptığına dikkat çekildi. TEDAŞ kaçakların ve çalınan elektriğin bedelini de faturalara yansıtıyor. Dolayısıyla 1 milyar doları bulan bu fatura kurallara uyan elektrik tüketicilerinden tahsil ediliyor. Normal tüketiciler bu faturayı ödemekle kalmıyor, kaçak elektriklerin yarattığı frekans sorunları beyaz eşyalarını da bozuyor.
2000`i kaçak elektrikle mücadele yılı ilan eden TEDAŞ, Türkiye genelinde sıkı bir tarama yaptı. 2000`in ilk dokuz ayında toplam 2 milyon müşteriyi tarayan TEDAŞ, 195 bin 606 kaçak kullanıcı yakaladı. Sadece maddi cezalarla sorunu çözemeyen TEDAŞ, kaçak kullanıcılarını `Devlet malını çalma` gerekçesiyle savcılıklara suç duyurusunda bulunmaya başladı. (RADİKAL)