Bakû-Ceyhan`a Üçlü Sigorta

**Projenin güvenliği için 10 karakol kurulacak, 20 milyon dolar harcanacak. Yıllık geçiş ücretinden 35 milyon dolar kazanılacak. Kamulaştırma için 99 milyon dolar harcanacak. Firmalar 2.5 milyar dolarlık yatırım yapacak.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Cumhur Ersümer , Bakû-Ceyhan protokolünün ayrıntılarına açıklık getirdi. Ersümer, Meclis`te onaylanırken protokolün sonuna eklenen Ev Sahibi Ülke (EÜA), Anahtar Teslim ve Hükümet Garantisi anlaşmalarının yatırımcılara tanınan özendirici koşullar için Türkiye-Azerbaycan ve Gürcistan`a ortak sorumluluk yüklediğini bildirdi. Ersümer, projenin güvenliği için 10 karakol kurulacağını ve 20 milyon dolar harcanacağını kaydetti.

DYP Ankara Milletvekili Saffet Arıkan Bedük `ün soru önergesini yanıtlayan Enerji Bakanı Ersümer, Bakû-Ceyhan protokolü ve projenin geleceğiyle ilgili şu bilgileri verdi:

Yatırımcı güvencesi: Bakû-Tiflis-Ceyhan anlaşmalar paketine, EÜA, Anahtar Teslim ve Hükümet Garantisi anlaşmalarının imzasız, boş formatları eklendi. Bu, projenin gerçekleştirilmesi açısından üç taraf devlet için de hayati önem taşıyor. Böylece her bir devletin yatırımcılara sağlayacağı imkânların, diğer devletlerce de müzakereyle kabul edilenlerden çok farklı olmaması sağlanmış bulunmaktadır.

Muhtemel yatırımcılarla daha sonra imzalanacak anlaşmalarda yatırımcı için öngörülen cazip koşulları, her bir devletin diğerine karşı bir uluslararası yükümlülüğü olarak üstlenmesi sağlanmaktadır.

Devletlerin herhangi birinin yatırımcılara sağlamayı taahhüt ettiği koşulları sağlamaktan daha sonra herhangi bir nedenle imtina etmesi ihtimalinde, yalnızca yatırımcı değil, diğer taraf devletler de devreye girebilecek ve bu devlete karşı uluslararası mekanizmaları işletebilecektir.

Taraf devletlere bir de uluslararası hukuk yükümlülüğü yüklemek suretiyle riski asgariye indirmek hedeflenmiştir. Son derece güvenli, cazip ve teşvik edici koşullar içeren bir hukuki atmosfer yaratılmaktadır.

Vergi ve masraflar: Azerbaycan, Türkiye ve Gürcistan`dan farklı olarak ``elde edilen kazanç üzerinden kâr vergisi`` sistemini sürdürmeyi tercih etti. Gürcistan ve Türkiye ise yatırımcı beyanına tabi olmaksızın hattan akan her varil petrol başına sabit gelir elde etmeyi tercih etmiştir. (Yılda 500 bin varil petrol geçişi üzerinden varil başına 20 cent. Toplam 35 milyon dolar.) Güvenlik için ana harcama kalemleri; güvenlik yolu, karakolların yapımı, tefrişi ve bakım-onarım masraflarıdır.

20 yılda 47 milyon dolar

Irak-Türkiye hattı ağırlıklı olmak üzere diğer ham petrol ve doğalgaz hatlarını da içerecek şekilde yapılan tüm harcamaların toplamı 20 yılda 47 milyon dolar civarında olmuştur. Bakû-Tiflis-Ceyhan`ın güvenliği için 8-10 adet jandarma karakoluna 5-6 milyon dolar, teçhizat ve donanım için 12 milyon dolar, bakım-onarım için 1.5 milyon dolar harcanacak. Bu masraflar kolaylıkla taşıma gelirinden karşılanabilecek.

Kaldı ki yatırımcı 2.5 milyar doları boru hattına yatırdıktan sonra, öncelikle kredilerin geri ödenebilmesi ve sonra da kâr amacıyla boru hattını tam kapasite ile çalıştırabilmek için elinden gelen her türlü çabayı gösterecektir.

Bir süre sonra da nasıl kapasite arttırımı yapılabileceği konusunda görüşmeler başlayacaktır.

99 milyon dolar kamulaştırma bedeli, açılacak davalarda gerçekleşecek ilave fiyat artışları dikkate alınarak belirlendi.