BES, BES'i vurdu

26.11.2018 - 09:38 | Son Güncelleme :
BES, BES'i vurdu | Bes Haberleri

Geçen yıl başlayan ve çalışanların BES’e girişini sağlayan otomatik katılım, 15 yıldır uygulanan gönüllü BES’i vurdu. 2013’ten sonra her yıl bir milyon yeni kişinin giriş yaptığı gönüllü sistemde 2017’den itibaren girişler azaldı, bu yıl ise tamamen durdu. Aynı dönemde 2 milyondan fazla kişi de gönüllü BES’ten ayrıldı.

İşte Hürriyet gazetesi yazarı Noyan Doğan'ın bugünkü yazısı...

Bireysel Emeklilik Sistemi’ne (BES) otomatik katılım uygulaması, 2003 yılından bu yana süren ve ‘gönüllü sistem’ diye adlandırılan BES’i olumsuz etkiledi. Daha açık bir anlatımla; BES, BES’i vurdu. Detaya girmeden önce, bireysel emeklilik hakkında kısa bir bilgi vereyim. Çünkü iki ayrı sistem olduğundan kafa karışıklığı yaşanıyor.

Haberin Devamı

Hem ülkenin tasarruflarına katkı sağlamak hem de bireyleri tasarrufa teşvik etmek amacıyla 15 yıl önce, 2003 yılında, bireysel emeklilik uygulaması başlatıldı ve sisteme giren kişilere aylık yatırdıkları katkı paylarını vergiden düşebilme imkanı tanındı. Yani, vergi teşviki sağlandı. 2013’te ise sistemde köklü değişikliğe gidilerek, yüzde 25 devlet katkısı uygulamasına geçildi. Böylece çalışan çalışmayan, emekli, ev hanımı BES’e giren herkese devlet yüzde 25 katkı yapmaya başladı. İşte bu uygulama, bireysel emekliliğe talebi kelimenin tam anlamıyla patlattı. Öyle ki, 2013’te, sisteme girenlerin sayısı yüzde 35’e yakın artarak, 4 milyonu geçti. Devlet katkı sayesinde de 2013’ten itibaren de yıllık 1 milyon kişi sisteme giriş yaptı.

OTOMATİK BES ETKİSİ

2017 yılında ise bireysel emeklilikte yeni bir reforma daha gidildi ve 45 yaş altı tüm çalışanların, işverenleri tarafından BES’e alınmasını sağlayan otomatik katılım uygulaması başladı. Böylece birbirine benzese de iki farklı bireysel emeklilik sistemi oluşturuldu. 2003’ten beri devam edene ‘gönüllü BES’, 2017’de başlayana da ‘otomatik BES’ adı verildi.
Otomatik katılım tüm çalışanları, dolayısıyla da 14 milyondan fazla kişiyi ilgilendirdi-ğinden geçen yılın başından itibaren gündeme oturdu. Otomatik BES, çalışanların sistemden çıkışıyla da gündemden düşmedi. 2017’nin başından itibaren bugüne kadar 12 milyondan fazla çalışan işverenleri tarafından otomatik BES’e dahil edildi, ancak bunların 7 milyonu sistemden çıkmayı tercih etti. Bugün için 5 milyona yakın çalışan tasarruf ediyor.

Haberin Devamı

10 AYDA 1 MİLYON ÇIKIŞ

Bu arada gözlerden kaçtı, beklenmeyen şekilde gönüllü BES’te girişler azaldı. Öyle ki, her yıl 1 milyon kişi sisteme katılırken, bugün katılım neredeyse durma noktasına geldi. Çıkışlar da olunca gönüllü BES, tıkandı. Rakamlar da bunu net bir şekilde ortaya koyuyor. Yüzde 25’lik devlet katkısının başladığı 2013 yılında, katılımcı sayısı 4.1 milyon iken bu sayı, 2014 yılında 945 bin artışla 5 milyonu, 2015 yılında 942 bin artışla 6 milyonu geçti. 2016 yılından itibaren de girişler azalmaya başladı. Önce, 2016’da yeni katılımcı sayısı 586 bine gerileyerek sistemdeki kişi sayısı 6.6 milyon oldu; ardından 2017’de 290 bin gerileyerek sistemdeki toplam katılımcı sayısı 6.9 milyon oldu. 2018 yılında ise durum daha da vahim hale geldi, girişler tamamen durdu ve sene başında sistemdeki toplam 6.9 milyon katılımcı sayısı kasım ayının başında 29.9 bin kişi azalarak 6.8 milyona kadar düştü.

Buraya kadar anlattıklarım, gönüllü BES’e girişlerdeki düşüş. İşin bir de gönüllü sistemden çıkış tarafı var. Otomatik BES’in başladığı 2017 yılında, gönüllü katılımdan 1 milyondan fazla kişi ayrıldı. Bu yılın 10 aylık döneminde ise gönüllü BES’ten çıkınların sayısı yine 1 milyonu geçti. Otomatik katılımın başladığı 2017’nin başından bu yana ise gönüllü BES’ten toplam 2 milyondan fazla kişi ayrıldı.

TEHLİKE SİNYALLERİ

Peki, tüm bunlar ne anlama geliyor? Konuya iki açıdan yaklaşabiliriz; tıpkı bardağın dolu ve boş tarafını görmek gibi. Otomatik katılımı ve gönüllü BES’i bir bütün olarak görüp, sistemin tamamını bireysel emeklilik olarak nitelendirirsek; son iki yılda BES, otomatik katılım ile büyüyor diyebiliriz. Bu açıdan bakıldığında da gönüllü BES’te 6.8 milyon kişi, otomatik BES’te de 5 milyon kişi olmak üzere toplamda 12 milyona yakın kişinin bireysel emeklilik sayesinde tasarruf ettiğini söyleyebiliriz. Başarı mıdır? Bence başarıdır.

Haberin Devamı

Ama yok, iki sistemi farklı görürsek o zaman durum değişiyor ve otomatik katılımın, 2003’ten bu yana büyük uğraşlarla bir yere getirilen gönüllü bireysel emeklilik sistemini vurduğu ortaya çıkıyor. Hatta bir adım daha ileri gidip, otomatik BES’e girenlerin yüzde 60’dan fazlasının çıktığını ve gönüllü katılımda da çıkışların hızla arttığını hesaba katarsak, gelecek açısından BES’in sinyal vermeye başladığını söylersek yanlış olmaz.

BU VİDEO İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR


Etiketler

Bu haberi okuyanlar bunları da okudu
 
  • BIST
  • DOLAR
  • EURO
  • ALTIN
9.080 Değişim: 3,10% Hacim : 97.150 Mio.TL Son veri saati : 18:05
Düşük 8.864 28.03.2024 Yüksek 9.080
Açılış: 8.864
32,3240 Değişim: 0,23%
Düşük 32,2225 28.03.2024 Yüksek 32,3526
Açılış: 32,2508
35,1055 Değişim: -0,05%
Düşük 34,8851 28.03.2024 Yüksek 35,2158
Açılış: 35,1216
2.300,22 Değişim: 1,00%
Düşük 2.270,83 28.03.2024 Yüksek 2.304,45
Açılış: 2.277,54
bigpara

Copyright © 2024 Tüm hakları saklıdır.
Hürriyet Gazetecilik Matbaacılık A.Ş.

YASAL UYARI:
Piyasa verileri Foreks Bilgi İletişim Hizmetleri A.Ş. tarafından sağlanmaktadır. Üye girişi yapılan Canlı Borsa sayfaları haricinde Hisse senedi verileri 15 dk gecikmelidir. Tahvil-Bono-Repo özet verileri her durumda 15 dk gecikmelidir.

Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bununla beraber gerek site üzerindeki, gerekse site için kullanılan kaynaklardaki hata ve eksikliklerden ve sitedeki bilgilerin kullanılması sonucunda yatırımcıların uğrayabilecekleri doğrudan ve/veya dolaylı zararlardan, kar yoksunluğundan, manevi zararlardan ve üçüncü kişilerin uğrayabileceği zararlardan dolayı Hürriyet Gazetecilik ve Matbaacılık A.Ş hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.

BIST isim ve logosu "Koruma Marka Belgesi" altında korunmakta olup izinsiz kullanılamaz, iktibas edilemez, değiştirilemez.

BIST ismi altında açıklanan tüm bilgilerin telif hakları tamamen BIST'e ait olup, tekrar yayınlanamaz.