Ziraat Bankası programı deldi
Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı`nda devlet borçlarının hepsinin iç borç stokuna dahil edilmesi ilkesi kabul edilmesine rağmen, Hazine ile Ziraat Bankası arasındaki borç - alacak ilişkisinin tam olarak bitmediği ortaya çıktı. Ziraat`in hükümet kararları doğrultusunda, genel faiz oranlarına göre daha düşük oranda kullandırdığı zirai kredi farklarına ilişkin olarak Hazine ile mahsuplaşması sonuçlandırılamadı.
Banka`nın Hazine`den alacakları her yıl bankalar yeminli murakıplarınca yapılan incelemeler sonucunda kesinleşiyor. Hazine`nin program çerçevesinde bankaya verdiği 12.1 katrilyonluk özel tertip iç borçlanma senedinin Ziraat`in alacaklarını karşılayıp karşılayamadığı bankalar yeminli murakıpları tarafından yapılan son inceleme ile kesinleşecek. Eğer bu tutar murakıplar tarafından yeterli bulunmazsa Hazine, Ziraat`e yeni kağıt vermek durumunda olacak.
1999 hesaplaşması da onaylanmadı
Ziraat Bankası`nın 2000 yılı hesaplarını inceleyen DRT Denetim Revizyon Tasdik Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş`nin bağımsız denetim raporuna göre, bilançonun Diğer Aktifler kalemi adı altındaki 8 katrilyon 298 trilyon 940 milyar liralık bölüm Hazine`den olan alacakları gösteriyor. Ancak bu rakam kesin değil. Rakam, her yıl bankalar yeminli murakıpları tarafından yapılan incelemeler ve düzenlenen raporla birlikte karşılıklı mutabık kalınarak kesinleşiyor. Bu çerçevede henüz 1999 yıl sonu ve 2000 yıl sonuna ilişkin incelemeler Hazine tarafından devam ettiriliyor. Raporda Hazine`den alacaklar hesabının tasfiyesi, bu tutarların murakıplar tarafından onaylanmasından sonra kesinleşecektir denildi.
Bilanço verilerine göre bankanın 16.4 katrilyon liralık toplam aktiflerinin yarısını, Hazine`den olan 8.3 karilyon liralık alacağı oluşturuyor. 1999 yılında da bankanın bilançosunda benzeri bir oran bulunuyordu. Raporda yer verilen bilgilere göre Hazine`nin Ziraat`e verdiği 12.1 katrilyon liralık özel tertip kağıt, tarım satış kooperatifleri birliklerinin ve TİGEM`in borçlarının kapatılmasında da kullanılacak. Buna göre, kağıtlardan 113.8 trilyon lirası bu amaçla kullanılacak.
143 trilyonluk zarar kredi
Rapora göre Ziraat Bankası ilk kez 2000 yılında Karşılıklar Kararnamesi`ne uygun bir takipteki alacaklar hesabı da çıkardı. Buna göre bankanın takipteki alacakları, ayrılan karşılıklar çıktıktan sonra net 138.2 trilyon lira olarak belirlendi. Takipteki alacaklar kalemi içinde zarar niteliğine dönüşmüş kredilerin büyüklüğü ise dikkat çekti. Buna göre geçen yıl 64.6 trilyon lira kar eden bankanın toplam 143.4 trilyonluk zarar niteliğinde kredisi bulunuyor. Bu krediler için bilançoda 45.9 trilyon lira karşılık da ayrıldı.