Standby`ın Kaderı Butcede.

IMF ile parasal tabanlianlasma imzalanmasi hazirliklari, bu hafta Meclis`e sevk edilecek butce tasarisina endekslendi. Butce, verilen sozlerle hazirlandigi takdirde stand-by sansi dogacak Ekonomide giderek artan olumsuz sinyaller, Turkiye`nin Uluslararasi Para Fonu (IMF) ile parasal destek iceren anlasma yapmasini kacinilmaz noktaya tasirken, stand-by`in kaderini belirleyecek 2000 yili butce hedefleri bu hafta siyasi karara baglanacak. Enflasyonun tek haneli rakamlara indirilmesini ongoren ve 1998 Temmuz`unda IMF ile imzalanan Yakin Izleme Anlasmasi`nin bir bucuk yillik uygulama donemi sona eriyor. Bu program cercevesinde, Turkiye sosyal guvenlik, vergi, bankalar, tahkim gibi reformlari yapti ve bu noktada IMF`nin de takdirlerini topladi. Ancak tek basina reformlar IMF ile parasal destek iceren bir anlasma icin yetersiz bulunuyor. IMF ile bu yil ortasinda yapilan ve 2 Temmuz`da niyet mektubuna baglanan yeni taahhutlerin 2000 yili butcesiyle birlikte uygulamaya konulup konulamayacagi stand-by`in kaderini belirleyecek. Washington`da 25 Eylul-2 Ekim tarihlerinde IMF ve Dunya Bankasi ile yapilan gorusmelerde, Turkiye`nin 2 Temmuz`da verdigi niyet mektubu masaya getirilmis ve 2000 yili butcesinin bu hedeflere uygun olarak olusturulmasi geregi uzerinde durulmustu. Washington donusu, Hazine, Maliye, DPT ve Merkez Bankasi burokratlarinin baslattigi calismalarda 2 Temmuz`daki hedefler paralelinde bir butce hazirlaniyor. Deprem vergileri, yillardir suruncemede birakilan ozel tuketim vergisinin Meclis`ten cikartilmasi, KDV oranlarinda artis yapilarak, vergi gelirlerinin 14 katrilyon lira seviyesinden 2000`de 22.5 katrilyon liraya yukseltilebilecegi hesaplaniyor. Ancak ek vergiler siyasilerin kararliligini bekliyor. Ayni sekilde butcenin faizler disindaki harcamalarinin kisilmasi da vergi gelirlerinin artirilmasi gibi siyasi acidan zor bir karar olarak degerlendiriliyor. 40 katrilyon lira duzeyindeki odenek taleplerinin 24 katrilyon liraya indirilmesi gerekiyor. Memur ucretlerinin ve tarimsal destekleme fiyatlarinin hedeflenen enflasyonun uzerinde artirilmamasi onkosul olarak masaya konulacak. Ayrica butceden tarima aktarilacak odenekler sinirlandirilacak. YPK carsamba gunu toplaniyor Teknisyenler tarafindan yapilan calismalarda, 2000`de baslayacak iki yillik istikrar programi enflasyonun ilk yil yuzde 25`e, ikinci yil yuzde 10`a cekilmesini ongoruyor. Buyume hizinin depremin ivme kazandiracagi yeniden yapilanmayla yuzde 5-5.5 seviyesinde artmasi, faiz disi fazlanin 5 katrilyon lira seviyesinde gerceklesmesi ongoruluyor. Dar butce calismalari bu hafta basinda tamamlanacak ve carsamba gunu toplanacak Yuksek Planlama Kurulu`nda (YPK) Turkiye`nin gelecegini belirleyecek `siyasi karar` alinacak. En gec 17 Ekim`de Meclis`e sunulacak butce, siyasi zorluklar nedeniyle gevsetilmedigi takdirde, Turkiye`nin IMF ile stand-by anlasmasi yapma olasiligi kuvvetlenecek. IMF butcenin sunulmasinin ardindan kasimda Turkiye`ye gelecek ve anlasmanin cercevesi belirlenerek IMF yonetimine sunulacak noktaya getirilecek. Anlasmanin aralikta imzalanmasiyla Turkiye hem IMF, hem Dunya Bankasi, hem de uluslararasi kuruluslardan dis kaynak saglayarak, faiz sarmalindan kurtulmak icin buyuk bir firsat yakalamis olacak.(RADIKAL)