S&P: Not artışı cari açığa bağlı
Türkiye`nin döviz cinsinden halen BB- ve B Durağan olan notlarının dış açıklardaki önemli dengesizliklere ve kırılganlıklara işaret ettiğini belirten S&P, `Cari açığın çok daha uygun ve sürdürülebilir bir şekilde finansmanı yoluyla Türkiye`nin dış kırılganlığı azaltılabilirse ülke notunun iyileştirilmesi beklenebilir` diye konuştu.
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşlarından Standard and Poor`s (S&P) Türkiye`nin IMF ile yaptığı stand-by anlaşmasının bu mayısta sona ereceğine dikkat çekerek, bu aşamada mali disiplinin sürdürülmesinin çok daha önemli hale geleceği değerlendirmesinde bulundu.
`Türkiye daha dayanıklı`
S&P, cari açığın 2006 yılından bu yana yüksek seyrettiğini belirterek, cari açığın 2008-2009 döneminde de Gayri Safi Yurtiçi Hasıla`ya (GSYH) oranının yüzde 5`in üzerinde kalmasının beklendiğinin altını çizdi. Türkiye`nin döviz cinsinden halen `BB- ve B Durağan` olan notlarının dış açıklardaki önemli dengesizliklere ve kırılganlıklara işaret ettiğini belirten S&P, Cari açığın çok daha uygun ve sürdürülebilir bir şekilde finansmanı yoluyla Türkiye`nin dış kırılganlığı azaltılabilirse ülke notunun iyileştirilmesi beklenebilir şeklindeki görüşünü yineledi.
Türkiye`nin ülke notu üzerinde çalışan analist Faruk Soussa`nın da içinde yer aldığı S&P Rating Servisleri uzmanları, haftalık İngilizce yayınlanan ANKA Review Dergisi`nin Türkiye`ye ilişkin sorularını yanıtladı. S&P uzmanlarınca yapılan değerlendirmede, Türkiye`nin özellikle 2002`den bu yana mali şoklara karşı tepki verme yeteneğinin arttığına dikkat çekilerek, bu gelişmede bankacılık sistemindeki güçlenmenin kilit rol oynadığı kaydedildi. S&P uzmanları tarafından, ülke notu konusunda oluşan durağan görünümün ekonomide uygun adımlar atılması ve mali şoklar karşısında ekonominin kırılganlığının azaltılması konusunda dengeleyici bir işlev gördüğü ifade edildi.
Herkes ders çıkarmalı
ABD`de yaşanan kredi krizi sonrasında derecelendirme kuruluşlarının itibar kaybına uğradığı yönündeki görüşlerin hatırlatılması üzerine S&P uzmanları, Sub-prime ve kredi krizinin rating kuruluşları açısından bir dizi dersler ortaya çıkardığını söylediler. S&P, Biz de bu derslerden bir şeyler öğrenmek ve buna göre yeni hareket biçimleri oluşturmak durumundayız. Kredi piyasalarında yaşanan bu olağanüstü dönem, bizim S&P olarak mortgage kredilerine dayalı olarak çıkarılan senetlerin derecelendirilmesine yönelik varsayımları oluştururken daha katı ve uzun vadeli bakışlar geliştirmemizi gerektirdi. Önemli bir adım olarak analizlerimizi ve süreçlerimizi daha da güçlendirmek için bir dizi girişim başlattık. Kriterlerimizi daha da katılaştırıyoruz, gözden geçirmelerin sıklığını artırıyoruz ve analiz modellerimizi yeniden biçimlendiriyoruz. Ayrıca bize sunulan verileri nitelik ve nicelik yönünden daha güvenilir ve sağlam kılmanın yolları arıyoruz şeklinde görüş bildirdi.
`Hep suçlanıyoruz`
S&P uzmanları, rating şirketlerinin çok yavaş ya da çok hızlı olmakla suçlandığını kaydederken, bazen de çok agresif ya da çok temkinli olmakla eleştirildiğini söyledi. S&P uzmanları şu değerlendirmede bulundu:
Eğer gelecek hakkında yorumda bulunuyor, kanılar oluşturuyorsanız ve bilinmeyen olaylar hakkında tahminler yapıyorsanız, bu tür eleştirilerin gelmesi kaçınılmazdır. Biz bundan şikâyetçi de değiliz aslında. Biz pazarın bize söylediğine her zaman kulak veririz. Kredi derecelendirme sürecini daha da güçlendirmek ve pazarlara daha iyi hizmet sunmak için, düzenleyici kuruluşlarla ve pazarın katılımcılarıyla işbirliği yapmaya ve çalışmaya devam etmek gibi bir yükümlülüğümüz vardır her zaman.
`Riskler notu belirliyor`
S&P, ülke notunun hükümetlerin kredi borçlarını içeren mali yükümlülüklerini tam olarak ve zamanında yapacakları konusundaki niyet ve yetenekleri üzerinde rating servislerinin öngörülerini yansıttığını anlattı. S&P uzmanları, Ülke notu mali yükümlülüklerin yerine getirilip getirilmeyeceği ihtimali konusunda geleceğe matuf bir tahmindir. Ekonomik ve politik risk kredi riskinin temel belirleyicisidir. Ekonomik risk bir hükümetin yükümlülüklerini zamanında yerine getirme yeteneğine işaret eder. Politik risk ise bir hükümetin dış borcunu geri ödeme konusundaki niyet ve istekliliğini yansıtır açıklamasında bulundular.
`Nasıl not veriyoruz?
S&P, ülke notu verilmesinin dokuz ana kategoriden oluştuğunu söylediler. Siyasi risk, gelir yapısı ve ekonomik yapı ilk bu kategoriler arasında yer alırken, büyüme öngörüleri, mali esneklik, genel borç yükü, parasal esneklik, dış likidite yeteneği ve dış borç yükü kategorileri ülke notunun oluşturulmasında kullanılıyor. Uzmanlar S&P`nin geleceğe yönelik oluşturduğu görüşünü değiştirecek yeni bir veri veya bilgi ortaya çıktığında bu durumun ülke notunun değişmesine neden olabileceğini hatırlatarak, Rating kararları kapsamlı bir analitik sürecin sonunda yedi analistten oluşan rating komitesi tarafından alınır. Dünyada 117 ülke notu açıklıyoruz. S&P`nin derecelendirme çalışması Türkiye dahil tüm ülkeler için aynı süreçlerden oluşur dediler.
`Türkiye`de ofis açmayı düşünmüyoruz`
S&P uzmanları Türkiye`de temsilcilik açma yönünde planları olup olmadığı yönündeki soruya, şu an için bu tür bir düşünce olmadığı yanıtın, verdiler. Türkiye`nin birçok yönüyle ilgi çekici bir pazar olduğunu belirten uzmanlar, Büyüyen ekonomisinin yanı sıra sermaye piyasaları da gelişiyor. Bu durum S&P`nin mali piyasaları derinlemesine anlamaya yönelik değerlendirmeler yapması, kredi değerliliği görüşleri oluşturması ve bu yolla şeffaflığı teşvik edecek yaklaşımlar geliştirmesi için bir dizi fırsat sunuyor. Hemen yakın bir zamanda Türkiye ofisi açmak gibi bir planımız yok. Bu görüşümüz düzenleyici konularla ilgili değişik unsurlara bağlı olarak zaman içinde değişebilir. Şu anda Avrupa`da çeşitli ülkelere başarılı bir şekilde hizmet veren yedi ofisimiz bulunuyor. Türkiye`de ülke notu dahil kredi derecelendirmesi yaptığımız toplam 20 kurum var. Bunların 10`unu mali kurumlar oluşturuyor ifadesini kullandılar. Uzmanlar, geleceğe yönelik olarak hizmetlerini daha da artırmayı planladıklarını açıkladılar.
