Nisan Da Iyi Cikarsa Bizi Kimse Tutamaz!

Ekonomininhala durgunluk icinde bulundugu uc dort ay once, is dunyasinin ve iktisatcilarin canalnma icin verdigi adres nisandi. Doganin canlanmaya basladigi bu bahar ayinda, piyasalarda da canlanma yasanacagi ve ekonomi gemisinin guzel gunlere dogru yelkan acacagi dusunuluyordu. Su anda nisan ayinin ikinci yarisindayiz. Cumhurbaskanligi secimi konusunda yasanan sorunlar biraz tedirginlik yaratsa da gozlemlerimiz piyasalarda beklenen canlanmanin yavas yavas baladigi yonunde. Bu gozlemin ne kadar dogru oldugunu, tabiiki onumuzdeki aylarda yayinlanacak istatistikler daha somut bir sekilde gosterecek. Ancak bu noktada elimizdeki verelire degerlendirerek nisana nasil girdigimizi gormemiz mumkun. Ekoninin nisana girerken bulundugu nokta, bu donemde yasanacak bir performans artisinin bizi nereye dogru gotureceginin de ipuclarini verecek. Eger 1999 yilinin tamaminda yasanan gerileme ilk ceyrekte de surduyse, nisandaki performans artisi ancak ekonominin toparlanmasini saglayabilecek. Boyle bir durumda 2000 yilinni tamamindaki buyume orani hukumteni yuzde 5. 5`lik hedefinin altinda kalabilecek. Ekonominin ilk ceyrekte toparlanmis olmas ihalinde ise nisandaki performans artisi 2000`in ilk hizli buyume yili olmasini saglayabilecek. Boyle bir durumda 2000 yilinin buyume orani yuzde 6`nin uzerine cikabilecek. Yilin ilk ceyregi geride kalali uc hafta oldu. Bu doneme ait istatistiklerin tamami henuz yayinlanmis degil. Ancak elimizdeki veriler bu donemde ekonominin toparlandigini gosteriyor. En buyuk toparlanma sinyali sanayiden geliyor. Sanayi uretiminde gecen yilin aralik ayinda baslayan yukselme ocak ve subat aylarinda da surdu. Ocak ayinda yuzde 2.8 olan uretim artisi, subat ayinda yuzde 6`yi buldu. Ocak-subat donemi itibariyle ise artis orani yuzde 4.4 olarak gerceklesti. Ilk uc ay sonuclari yatirim egilimi acisindan da fena degil. Soz konusu donemde hem tesvikli yatirimlar hem de yabanci sermaye izinleri artti. Ocak-subat doneminde, sabit yatirim tutari 719 trilyon lira olan 385 adet yatirim tesvik belgesi verildi. Gecen yilin ayn idoneminde ise sabit yatirim tutari 419 trilyo lira olan 352 adet yatirim tesvik belgesi verilmisti. Tesvikli yatirimlarin tutarinda yuzde 71.8 oraninda nominal artis var. Ortalama dolar kurlarini kullanalarak yaptigimiz hesap, reel artis oraninin ise yuzde 3.8 oldugunu gsoteriyor. Yabanci sermaye izinleri ise oca - mart doneminde yuzde 24 oraninda artis gosterdi. Esasinda ilk iki ayda yabanci sermaye izinleri gerilemisti ama mart ayinda yasanan sicrama durumu duzeltti. Ilk ceyrekteki ekonomik gostergelerin verdigi mesaj konusunda iktisatcilar ikiye ayriliyor. Bazi iktisatcilar bunu canlanma olarak yorumlarken, bazilari henuz canlanmanin baslamadigini dusunuyor. Nisan ayi ozellikle tarimsal uretim acisindan onemli. Turkiye`de sulanan alanlar az oldugundan tarimsal uretim hala hava sartlarina bagimli. Tarimda bereket yasanmasi icin yagmur duzeyinin yeterli olmasi gerekiyor. Bircok urun acisindan ise ozellikle nisan ayinda yeterli yagmur yagmasi onem tasiyor. Bu ayda yagan yagmur tarimda bereketin yasanmasina ve uretimin artmasina yol aciyor. Bu yil nisan ayini onemli kilan diger gelismelerin cogu ise yil basinda uygulamaya konulan istikrar programindan kaynaklaniyor. Istikrar programinin ilk ceyrek sonuclarinin buyuk kismi nisan ayi sonuna kadar belli olacak. bu sonuclarin olumlu olmasi ekonomiye de olumlu yansiyacak. Boyle bir durumda istikrar programina guven artacak. Guvenin artmasi ise istikrar programinin hedeflerine ulasmayi kolaylastiracak. (EKONOMIST)