Kar Dususune Kriz Bahane.

Gectigimiz yil Asya krizininetkisiyle bu bolgeye yapilan ihracatlarin durmasi ve bu yil boyunca kriz yuzunden fiyatlarin dusmesi bekleniyordu. Aciklanan ilk ceyrek bilancolari ise krizden en cok etkilendigi belirtilen tekstil ve demir-celik sektorlerinde karlari ihracattaki kotuye gidisin dusurmedigini ortaya koydu. Sirketlerin ve ozellikle bu iki sektorde karlarin hic de iyi olmadigi goze carpiyor. Ozellikle holdinglerde gorulen hizli buyumeye karsin sanayi sirketlerinde daralma goze carpiyor. Tekstil sektorunun toplam karliligi gecen yila gore yuzde 57 azalirken demir-celik sektorundeki kar dususu yuzde 94 gibi cok yuksek oranda gerceklesti. Krizin etkileri istisna sirketler disinda pek gozukmuyor. IHracatin brut satislar icerisindeki payina baktigimizda bunu daha net olarak goruyoruz. Tekstilde 97/03`te satislarin yuzde 31.37`sini olusturan ihracat 98/03`te yuzde 31. 02`sini olusturuyor. Aradaki fark sadece yuzde 0.3. Sektorde net satislar gecen yilin ilk ceyregine gore yuzde 105.75 oraninda artti. Gectigimiz yilin ilk ceyreginde 56 trilyon olan ciro bu yilin ayni doneminde 115 trilyon olarak gerceklesti. Sektordeki firmalari inceledigimizde ise sadece Ceytas`in ihracatinin satislari icerisindeki payinin yuzde 10`un uzerinde azaldigini goruyoruz. Sirketin asya ulkelerinde uretilen urunleri uretmemesi ihracattaki dususun nedeninin kriz olmadigini gosteriyor. Demir- celikte ise gecen yilin ilk ceyreginde yuzde 36.12 olan ihracatin satislar icerisindeki payi bu yilin ilk ceyreginde 36.08 olarak gerceklesti. Demir-celikte satislar sadece yuzde 75 oraninda artis gosterdi. Gecen yilin ilk ceyreginde 53 trilyon olan ciro bu yilin ilk ceyreginde 94 trilyona cikti. Metas, Izdemir, Cemtas, Eregli ve Sarkuysan reel ciro artisi saglayamadilar. Izdemir`in 97/03`te satislarinin yuzde 81`ini olusturan ihracat, 97/06`da yuzde 73`e geriledi. 97/09 ve 97/12 donemlerinde de satislarin yuzde 73`unu olusturan ihracat bu yilin ilk ceyreginde gecen yilin ilk ceyregine gore dusmus gibi gozukse de ara donemlere gore artarak yuzde 78`e yukseldi. Ancak satislarda daralma gozukuyor. Daralmanin devam etmesi bekleniyor. 18 Mayis`ta sirketten yapilan aciklamaya gore Izdemir`in bu yil yuzde 30 daralmasi bekleniyor. Uzun demir celik ureticisi olan Izdemir`in satislarinin buyuk bir kismini Asya ulkelerine yapmasi dogal olarak fazla etkilenmesine neden oldu. Krizin etkilerinin ilerleyen donemde yani alti aylik bilancolarda etkisini hissettirmesi bekleniyor. Eger bu ihtimal guclenirse ilk ceyrege yuklu finansman giderleri nedeniyle kotu baslayan sirketler bir de kriz darbesiyle daha da kuculebilirler. (YENIYUZYIL)