Devlet sessiz sedasız 252 bin kişiye yol verdi

Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE), önceki yıl yüzde 10.5 olan işsizlik oranının, 2004 yılında yüzde 10.3`e gerilediğini bildirdi. DiE`nin açıkladığı Hanehalkı İşgücü Anketi 2004 Yılı sonuçlarına göre, 2003 yılında yüzde 48.3 olan işgücüne katılım oranı ise geçen yıl yüzde 48.7`ye yükseldi. İşsizlik oranı kentlerde yüzde 13.8`den yüzde 13.6`ya, kırda ise yüzde 6.5`ten yüzde 5.9`a düştü.

2004`te istihdamda sağlanan 644 bin kişilik artışa karşılık, işgücüne katılımlar nedeniyle işsizlik oranındaki gerileme düşük kaldı. Aynı şekilde istihdamdaki artışa rağmen, işsiz sayısı 5 bin kişi artışla 2 milyon 498 bin kişi olarak hesaplandı.

Bir başka deyişle istihdamda sağlanan 644 bin kişilik artış, işgücüne yeni katılımlar ve iş bulma umudundaki artışa bağlı yeni kayıtlar nedeniyle, işsiz sayısının 5 bin kişi daha artmasını engelleyemedi. 2003-2004 döneminde kurumsal olmayan sivil nüfus 69 milyon 479 binden 70 milyon 556 bine çıkarken, işgücü de 23 milyon 640 binden 24 milyon 289 bin kişiye yükseldi. İstihdam edilenlerin sayısı 21 milyon 147 bin kişiden 21 milyon 791 bine çıkarken, işsiz sayısı da 2 milyon 493 bin kişiden 2 milyon 498 bin kişiye çıktı. Aynı dönemde işgücüne katılım oranı yüzde 48.3`ten yüzde 48.7`ye çıkarken, işsizlik oram yüzde 10.5`ten yüzde 10.3`e geriledi. Tarım dışı işsizlik yüzde 15`ten yüzde 14.7`ye, genç nüfusta işsizlik oranı da yüzde 20.5`ten yüzde 19.7`ye indi.

Kayıtdışılık artıyor
DİE verilerine göre, istihdam edilen 21 milyon 791 bin kişinin yüzde 53`ü, kayıtdışı çalışıyor. Bu rakam, 2003 yılında yüzde 51.7 seviyesinde bulunuyordu. 2004 yılında 9 milyon 279 bin kişi olan ücretlilerin yüzde 21.2`si, 1 milyon 800 bin olan yevmiyelilerin yüzde 91.7`si, 1 milyon 20 bin olan işverenin yüzde 24.2`si, 5 milyon 388 bin ücretsiz aile işçisinin de yüzde 96.5`i `kayıtdışı` çalışıyor. Kentlerde kayıtdışı oranı yüzde 35.8 olarak tespit edilirken, kırda yüzde 73.5`e kadar çıkıyor.

Kamuda çalışan sayısı 3 milyonun altına indi
DİE anketinin en dikkat çekici kısmı kamuda çalışan sayısının geçen yıl önceki yıla kıyasla 252 bin kişi azalması oldu. Çoğunluğu emekliliği gelenlerden olmak üzere kamunun ciddi bir perhize girdiği gözleniyor. Daha önce 3 milyon 212 bin kişi olan kamuda çalışanların toplamı, geçen yıl 2 milyon 960 bine geriledi. Buna karşılık özel sektör istihdamı 17 milyon 935 bin kişiden 18 milyon 831 bin kişiye yükseldi.

Lise mezunları kolay iş bulamıyor
* 12 bölge içinde işgücüne katılım oranı yüzde 68.3 ile Doğu Karadeniz`de en yüksek seviyeye ulaşırken, yüzde 40.7 ile Güneydoğu Anadolu`da en alt seviyede bulunuyor.

* İstanbul, 3 milyon 318 bin kişilik istihdam ile toplam istihdamın en büyük bölümünü barındırırken, 467 bin işsiz ile yine başı çekiyor.

* Ankara, 1 milyon 226 bin kişilik istihdam ile ikinci sırada yer alırken, başkentteki işsiz sayısı da 213 bini buluyor.

* İzmir ise 1 milyon 137 bin kişilik istihdama karşılık 190 bin işsizi barındırıyor.

* Ankara`da çalışanların yüzde 69.7`si hizmet sektöründe çalışırken, bu oran İstanbul`da yüzde 56.7, İzmir`de de yüzde 46.9 olarak ölçüldü.

* Sanayide çalışanların oranı İstanbul`da yüzde 42.6, Ankara`da yüzde 23.1, İzmir`de de yüzde 33.2 seviyesinde bulunuyor.

* İşsizlik oranı, erkeklerde yüzde 10.7`den yüzde 10.5`e, kadınlarda da yüzde 10.1`den yüzde 9.7`ye indi.

* Erkek istihdamı geçen yıl bir önceki yıla göre 767 bin kişi artmasına karşılık, kadın çalışan sayısı 123 bin kişi azaldı. Ancak buna rağmen işgücününe katılım sayıları nedeniyle kadın işsiz sayısı 43 bin kişi azalırken, erkek işsiz sayısı 48 bin yükseldi.

* Okur-yazar olmayanların işsizlik oranı yüzde 7`den yüzde 3.7`ye düşerken, bunda, bu alandaki işgücü sayısındaki azalış etkili oldu. Lise altı eğitimlilerde işsizlik yüzde 10.2`den yüzde 9.1`e inerken, lise mezunlarında yüzde 12.8 olan işsizlik oranı ise yüzde 15.1`e yükseldi. Yüksekokul ve fakülte mezunlarının işsizlik oranı da yüzde 11.1`den yüzde 12.4`e çıktı.