Bütçeyi İstanbul finanse ediyor

Maliye, bütçe harcamalarının büyük bölümünü, İstanbul`dan elde ettiği vergi gelirleriyle karşılıyor. İstanbul`la birlikte 17 il bütçeye aldığından fazlasını vererek net katkı yaparken, 81 ilden 64`ünün sağladığı gelir, bütçeden kendisine yapılan harcamayı bile karşılamıyor. Diğer bir deyişle 81 ilden 64`ünün bütçesi açık veriyor.

ANKA`nın Maliye Bakanlığı verilerinden yaptığı hesaplamaya göre, ocak-ağustos döneminde bütçeye aldığından fazlasını veren 17 il içinde en büyük katkı İstanbul`dan geldi. Ekonomik gelişmişlik ve ticari faaliyet kapasitesine bağlı olarak bütçeye aldığı harcamanın kat kat üzerinde gelir aktaran İstanbul, ilk sekiz ayda 46 milyar 293.9 milyon YTL ile bütçe gelirlerinin tek başına yüzde 36.3`ünü yarattı. İstanbul aynı dönemde bütçe harcamalarından ise 5 milyar 11 milyon YTL ile sadece yüzde 3.7 pay aldı. Böylece anılan dönemde İstanbul`un bütçeye net katkısı 41 milyar 282.9 milyon YTL düzeyinde gerçekleşti.

KOCAELİ İKİNCİ SIRADA

Bütçeye net katkı tutarında İstanbul`u 14 milyar 146.5 milyon YTL ile sanayi kenti Kocaeli izledi. Kocaeli, sekiz ayda bütçeye 15 milyar 150.4 milyon YTL aktarırken, sadece 1 milyar 3.9 milyon YTL bütçe harcaması aldı.

Aynı dönemde 10 milyar 508.4 milyon YTL bütçe geliri elde edilen ve 2 milyar 518.9 milyon YTL bütçe harcaması yapılan İzmir, 7 milyar 989.5 milyon YTL ile net katkı tutarında üçüncü sırada yer aldı. Dördüncü sırada bulunan Ankara 14 milyar 485.1 milyar YTL aktarırken 7 milyar 907.9 milyon YTL aldığı bütçeye 6 milyar 577.2 milyon YTL net katkı yaptı.

Net katkı tutarında bu illeri 1 milyar 400 milyon YTL ile Bursa, 1 milyar 299.5 milyon YTL ile Mersin, 678.3 milyon YTL ile Tekirdağ, 532 milyon YTL ile Antalya, 340.7 milyon YTL ile Hatay, 305.6 milyon YTL ile Zonguldak, 117.6 milyon YTL ile Muğla izledi. Kırıkkale 35.8 milyon, Uşak, 15.6 milyon, Kırklareli 15.2 milyon, Yalova 8.6 milyon, Denizli 6.2 milyon, Eskişehir 0.1 milyon YTL net katkı ile bütçeye aldığından fazla veren 17 il arasına girdi.

Böylece, bütçeye aldığından daha fazlasını veren 17 il toplam 97 milyar 735.3 milyon YTL ile bütçe gelirlerinin yüzde 76.7`sini yaratırken, harcamalardan ise 22 milyar 984 milyon YTL ile yüzde 16.9 pay aldı. Söz konusu 17 ilin sekiz ayda bütçeye net katkı tutarı 74 milyar 751.3 milyon YTL düzeyinde gerçekleşti.

64 İLİN BÜTÇESİ AÇIK VERDİ

Bütçeye sağladığı gelir aldığı harcamayı karşılamayan 64 ilden ise bu yılın Ocak-Ağustos döneminde toplam 11 milyar 489.3 milyon YTL bütçe geliri elde edilirken, aynı dönemde bu illere toplam 24 milyar 14.9 milyon YTL harcandı. Böylece 64 il toplamda 12 milyar 525.6 milyon YTL`lik bütçe açığına yol açtı. Anılan dönemde 127 milyar 390.6 milyon YTL olan toplam bütçe gelirlerinin sadece yüzde 9`unu yaratan 64 il, aynı dönemdeki 135 milyar 817.6 milyon YTL`lik bütçe harcamalarından ise yüzde 17.7 pay aldı.

EN ÇOK AÇIK DİYARBAKIR`DAN

Bütçe açığının büyük bölümü merkezden yapılan harcamalardan kaynaklanırken, bütçeye sağladığı gelirden çok daha fazla harcama alarak açık yaratan 64 ilin başında ise 938 milyon YTL ile Diyarbakır geldi.
Bu ili 703 milyon YTL ile Erzurum, 585 milyon YTL ile Van, 444 milyonla Elazığ, 404 milyonla Şanlıurfa, 379 milyonla Malatya, 360 milyonla Konya, 328 milyonla Mardin, 326 milyonla Kahramanmaraş ve 312 milyon YTL ile Sivas izledi.

AÇIĞIN BÜYÜK BÖLÜMÜ MERKEZDEN

İlk sekiz ayda bütçe gelirlerinin 18 milyar 166 milyon YTL ile yüzde 14.3`ü merkezden tahsil edilirken, büyük bölümü faiz ödemesi ve cari transferler olmak üzere bütçe harcamalarının ise 88 milyar 818.7 milyon YTL ile yüzde 65.4`ü de merkezden gerçekleştirildi. Buna göre merkezden yapılan bütçe gelir ve harcama işlemlerinin neti 70 milyar 652.7 milyon YTL açıkla sonuçlandı.

Bu gelişmelerle sekiz aylık bütçe açığı 8 milyar 427 milyon YTL düzeyinde gerçekleşti.

İller bazında bütçe gelir ve giderleri (Ocak-Ağustos; Milyon YTL)
/**

Gelir Pay(%) Harcama Pay(%) Fark
İstanbul 46.293.9 36.3 5.011.0 3.7 41.282.9
Kocaeli 15.150.4 11.9 1.003.9 0.7 14.146.5
İzmir 10.508.4 8.2 2.518.9 1.9 7.989.5
Ankara 14.485.1 11.4 7.907.9 5.8 6.577.2
Bursa 2.525.0 2.0 1.125.0 0.8 1.400.0
Mersin 2.178.3 1.7 878.8 0.6 1.299.5
Tekirdağ 1.012.4 0.8 334.2 0.2 678.3
Antalya 1.488.8 1.2 956.8 0.7 532.0
Hatay 954.1 0.7 613.4 0.5 340.7
Zonguldak 649.1 0.5 343.5 0.3 305.6
Muğla 591.9 0.5 474.3 0.3 117.6
Kırıkkale 250.1 0.2 214.3 0.2 35.8
Uşak 181.9 0.1 166.3 0.1 15.6
Kırklareli 195.3 0.2 180.1 0.1 15.2
Yalova 105.2 0.1 96.7 0.1 8.6
Denizli 480.6 0.4 474.4 0.3 6.2
Eskişehir 684.8 0.5 684.7 0.5 0.1
17 il 97.735.3 76.7 22.984.0 16.9 74.751.3
64 il 11.489.3 9.0 24.014.9 17.7 -12.525.6
Merkez 18.166.0 14.3 88.818.7 65.4 -70.652.7
Toplam 127.390.6 100.0 135.817.6 100.0 -8.427.0