Bilanco Hatalari Biktirdi.

Hisse senedi piyasasinda satinalinan onemli beklentiler arasinda yer alan mali tablolar yatiricilarin yatirim kararlarinda onemli rol oynarken fiyat olusumunu da etkiliyor. Donemsel olarak akciklanan bilanckolar arasinda yari yil ve yil sonu biloncolari denetimden gecerken, birinci ve ucuncu ceyrekte aciklanan mali tablolar denetimaden gecmiyor. Fakat, ozel denetci firmalarin denetiminden gecmesine ragmen, gectigimiz yillarda oldugu gibi bu yil da bilancolardaki hatalar ve duzetmeler dekvma etti. Yapilan hatalarin kasitli olup olmadigi konusunda spekulasyonlar yapilirken, Sermaye Piyasasi Kurulu Boyasan orneginde oldugu gibi olaya is isten gectikten sonra mudahale ediyor. Zarar etmesine ragmen kar aciklayan sirketlerin yani sira oldugu gibi vergi karsigi ayirmayi unutan sirketler acikladiklari kar rakamlarini da degistiriyorlar. Daha sonra alinan yatirim tesvik belgeleri ise sirketleri karlarinin artmasini sagliyor. Hisse senetlerini bu yil halka arz eden ve IMKB`de islem goren ikinci araci kurum olan Alfa Menkul Degrler, acikladigi kar rakamini zarar olarak degistirdi. SPK`nin sirket mali tablolarinin gecmis ve cari donemlere iliskin ertelenmis vergi yukumlulugunun tamami icin vergi karsiligi ayrilarak yeniden aciklanmasi talebi uzerine, alfa Menkul Degrler`in daha once 514 milyar 594 milyon lira olarak ilan edilen 1998 yili net donem kari, 104 milyar 974 milyon lira zarar olarak degsitirildi. Net Holding`in 31 Aralik 1998 tarihlii bilancosunda, yatirim tesvik belgesi nedeniyle vergi karsiliginin 509.9 milyar lira azalmasi sonucu net donem kari 3 trilyon 221,8 milyar liradan 3 trilyon 731,8 milyar liraya yukseldi. Uzel Makina Duzce`de yapilacak olan komple yeni yatirimi ile ilgili olarak 15 Nisan 1999 tarihli yatirim tesvik belgesi almasi sonucu karinda degisikliklik meydana geldi. Bu belgeye istinaden sirketin 1998 icin ayrilmis olan 5 trilyon 895 milyar 326 milyon lira olarak degsiti. Sirket daha once 11 trilyon 402 milyar 47 milyor lira kar aciklamisti. Toplam 93 trilyon 628 milyar liralik yatirim ongoren Uzel Makina, tutarin yuzde 20`sine karsilik gelen 18,7 trilyon liralik kismini ozkaynaklardan, 74,9 trilyon liralik kismini dis kredilerden karsilayacak. Yatirimin 31 Aralik 2002 yilinda tamamlanmasi ongoruluyor. 1999 yili icirisinde 2,8 trilyon liralik yatirim harcamasi yapmayi planlayan Banvit`in sozkonusu yatirim harckamasi nedeniyale sirketin 31 Aralik 1999 tarihli mali tablolari degisiklige ugradi. Tesvika belgesiyle yatirima ve ongorulen 2,8 trilyon liralik yatirim harcamasinina etkisiyle, odeneceka vegrgi ve yasalei yukumlulukiler 697 milyar 955 milyon lira azalarak 2 trilyon 337 milyar 960 milyon liraya duserken, net donem kari da 5 trilyon 901 milyar 575 milyon liradan 6 trilyon 585 milyar 670 milyon liraya yukseldi. Sirket tarafindan yapilan aciklamada, kesimhane tevsi ve ileri isleme projelerine ait yatirim tesvki belges imuracaatina Hazine Mustesarligi`nca olumlu yanit verildig ibelirtildi. Toplam tutari 8 trliyon 334 milyar 734 milyon lira olan yatirimlar icin alinan yatirim tesvik belgesi yuzde 100 gumruk muafiyeti, KDV-vergi-resim-harc istisnasini iceriyor.
Turcas`in karinda 1.6 trilyonluk degisim: Turcas Petrolculuk, alinan iki adet yatirim tesvik belgesi nedeniyle 31 aralik 1998 tarihli gelir tablosunda 2.444.209 milyon lira olarak yer alan vergi karsiliginin 752.064 milyon lira olarak degistigini, buna istanaden daha once 4.080.998 milyon lira olan 1998 yili sonu net donem karinin 5.773.143 milyon lira olarak degistigini bildirdi.
Frigo`nun kari 6 kat artti: Yatas, vergi karsiligi hesaplarken, onceki yil gider yazilip bu donem gelir yazilan 7 milyar 393 milyon lira tutarindaki alacak senetleri reeskontunu kurumlar vergis imatrahindan dusmemesi gerekinken, dusmesi sonucu dogan ilave 2 milyar 643 milyon lira tutarindaki vergi karsiligi sonucu net kari da 1 trilyon 995 milyar liraya geriledi. Frigo Pak`in Hazine Mustesarligi`ndan 296 milyar lira tutarinda tesvik belgesi almasi sonucu bilancosundaki 62 milyar lira olarak gorulen vergi karsiliklarini 25 milyar liraya geriledi. Bu durum sonucunda sirketin daha once 7 milyar lira olarak acikladigi kar rakami 44 milyar liraya yukseldi. (FINANSAL FORUM)