493 milyon dolarlık karar Temizel`i yaktı

BDDK eski Başkanı Temizel`e yargı yolu İktisat Bankası ile off shore bankası birleşme kararıyla açıldı. Komisyonu devleti zarara uğrattığı gerekçesiyle Temizel hakkında suç duyurusunda bulunacak

TBMM Yolsuzluk Komisyonu, eski Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Başkanı Zekeriya Temizel`e de savcılık kapısını gösterdi. Görevli olduğu dönemde İktisat Bankası`nın sahibi Erol Aksoy`a yazılı olarak yaptığı Kıbrıs`ta kurulu Trade Deposit Bank Ldt`nin bankanın Malta Şubesi ile birleştirilmesi yönündeki öneri Temizel`in başını yaktı. Yolsuzluk Komisyonu`nun raporunda sırf bu yüzden kamunun yaklaşık 493 milyon dolar zarara uğradığını belirtildi.

Komisyon raporunun sonuç bölümünde başta dönemin BDDK yöneticileri yani Temizel olmak üzere TMSF yetkilileri ve İktisat Bankası yönetim kurulu üyeleri ile genel müdür hakkında Cumhuriyet Savcılığı`na suç duyurusunda bulunması gerektiği ifade edildi. Suç duyurusunun komisyonun sekretaryası tarafından kaleme alındığı ve bu hafta içinde savcılığa ulaştırılacağı öğrenildi.

Yolsuzluk Komisyonu`nun raporunda devir işlemi, sonrası ve sonuçları şöyle özetlendi

TEMİZEL ÖNERDİ!
* İktisat Bankası`nın Fon`a devrinde önemli rol oynayan işlemlerden biri de KKTC`de 1994 yılında kurulan ve ana hissedarları Erol Aksoy ve Ailesi olan Trade Deposit Bank`ın (TDB) İktisat Bankası`na devredilmesidir. TDB`nin mevduat sahipleri ağırlıklı olarak Türkiye`de yerleşik mudilerden oluşurken, kredi müşterilerinin tamamına yakını Aksoy Grubu firmaları oluşturuyordu.

* 14. madde kapsamında bulunan bir bankanın mali bünyesini yakından ilgilendiren bir devir işleminde inisiyatif BDDK tarafından üstlenilmedi, engellenmeyen devir işlemi sonucu TDB nezdinde bulunan off-shore mevduat TMSF`ye prim kesintisi dahi yapılmadan garanti kapsamına alındı, ayrıca TDB`nin aktifinde bulunan ve tahsil kabiliyeti bulunmayan kredilerin devralınmasıyla Banka`nın aktif yapısı daha da bozuldu. Mevduatın güvenceye alınmasını sağlayan devir işlemi, kamu maliyesine yaklaşık 250 milyon dolar yük getirdi.

* BDDK, 28 Aralık 2000 tarihinde İktisat Bankası yönetimine bir yazı gönderdi. Bu yazıda bankalar yeminli murakıpları tarafından mali tablolar üzerine yapılan incelemeler değerlendirilirken, bankanın sağlıklı bir yapıya kavuşturulması için alınması gereken önlemler sıralandı. Bunlar arasında Trade Deposit Bank`ın tasfiye edilerek veya şubeye dönüştürülerek bankanın gerçek mali bünyesinin netleştirilmesi de bulunuyordu.

* Bunun üzerine İktisat Bankası yönetimi 1 Aralık 2000 günü TDB`nin tüm aktif ve pasiflerinin İktisat Bankası`nın Malta Şubesi`nce devralınmasına oybirliği ile karar verdi.

* Hiçbir yasal belge olmadan yapılan kaydi birleşme banka tarafından 14 gün sonra BDDK`ya bildirildi.

KOMİSYON KURULSUN
* Sonuç olarak bu birleşme kamunun yaklaşık 493 milyon dolar zarara uğratılmasında neden olmuştur. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu kararı olmaksızın BDDK Başkanı`nın yazısı ile TDB`ın şubeye dönüştürülmesinin Bankalar Kanunu`nun 9 ve 18. maddesine göre mümkün değilken Banka`ya böyle bir talimat verilmesinin doğru olmadığı ve gerekli tedbirler zamanında alınmadığı kanaatiyle dönemin BDDK Başkanı Zekeriya Temizel ve diğer yetkililerinin sorumluluklarının belirlenmesi amacıyla Başbakanlık Müfettişi, Sayıştay Denetçisi, Hesap Uzmanı ve Bankalar Yeminli Murakıplarından oluşacak bir komisyon tarafından inceleme ve soruşturma komisyonu oluşturulması tavsiye edilir.

ZARAR UĞRATTI
* Dönemin BDDK yöneticileri olmak üzere TMSF yetkilileri ve İktisat Bankası yönetim kurulu üyeleri ile genel müdür hakkında Cumhuriyet Savcılığı`na suç duyurusunda bulunulması gerektiği kanaatine varılmıştır.