2000`e, Uc Ayakli Butce.

2000 yili butcesi Meclis`tegorusulmeye baslandi. Maliye Bakani Sumer Oral, 2000 yili ekonomik programinin, vergi, ozellestirme ve yerli yerinde harcama olmak uzere her biri hayati oneme sahip uc ayaga dayandigini acikladi. Oral, bunlardan birinin basarisizligin digerlerinin katkilarini alip goturecegine dikkat cekti. MALIYE Bakani Sumer Oral, 2000 yili ekonomik programinin, vergi, ozellestirme ve yerli yerinde harcama olmak uzere her biri hayati oneme haiz olan uc ayaga dayandigini acikladi. Oral, bunlardan birindeki basarisizligin digerlerinin katkilarini alip goturecegine dikkat cekti. Sumer Oral dun TBMM Genel Kurulu`na, 2000 Mali Yili Butce Kanunu Tasarisi hakkinda bilgi verdi. Oral, 52 sayfalik metni bir saat 6 dakikada Genel Kurul`a sunarken, kendisini liderlerden sadece DYP Genel Baskani Tansu Ciller izlemedi.
Sumer Oral, kamuoyuna ozetle su mesajlari verdi:
MEMUR MAASLARI: 2000 yilinin ilk 6 aylik donemi icin, ilk asamada Ocak ayindan gecirli olmak uzere memur maaslarinda yuzde 15 oraninda artis yapilmasi ongoruldu. Ancak, butce kanununda yer alan bir hukumle de bu artisin enflasyonun altinda kalmamasi esasi getirildi. Boylece, maas sistemimizde ilk defa, enflasyon ongorulerindeki sapmayi dogrudan maas artisina donusturecek ve memurlarimiza enflasyon oraninin uzerinde bir maas artisina imkan verecek bir yeni yapi olusturuldu.
ENFLASYON HEDEFI: AB tam uyelik adayligi ile yasayacagimiz yeni surecte gormemiz gereken bir gercek var. Turkiye mevcut bir yana, bir yil icin ongordugumuz yeni hedefle de yetinmeden, enflasyonu yuzde 3`lere kadar indirmek sorumlulugu ile karsi karsiyadir.
HARCAMALARA DUZEN: Yapilacak koklu duzenlemelerle kamu harcamalarina ceki duzen verilecek. Devletin her kurusu yerli yerinde harcanacak ve vatandas bunu acik bir sekilde bilecektir. Kamu harcamalarinda saydamliga ozel bir onem gosterilecek.
SOFOR SAYISI: Kamu tasitlarinin kullaniminda, tasit, akaryakit, tamir giderlerinde ve sofor sayisinda ciddi azalmalara imkan verecek bazi yeni uygulamalara gidilecek.
KAMU FINANSMANI: Kamu finansmani suratle saglikli bir yapiya kavusturulacak. Vergi ve borclanma arasinda optimam denge kurulacak. Merkez Bankasi kaynaklarina basvurmamayi ongoren uygulamaya devam edilecek. vergi sisteminde yeni bir yapilasma icine girildi. Borclanma yenin esaslara baglanacak.
FAIZ DISI BUTCE: Temel prensip, faiz disi butce dengemizin hedef aldigimiz makro ekonomik buyukluklerle tutarli olacak sekilde fazla vermesi prensibidir. Yapisal reformlarda da parlamento bu konuda uzerine duseni yapmaktadir.
VERGI KAPSAMI: Verginin tabana yayilmasi ve vergi vermeyen gruplarin vergi sistemi kapsamina alinmasi hukumetin temel hedefidir. Vergi tabaninin genisletilmesine yonelik calismalara ozel bir onem ve agirlik verilecektir.
DEPREM VERGISI: Depremin kaynak ve harcamalari uygulamada bir butce butunlugu icinde goturulecek, kamuoyu da bilgilendirilecektir. Vergilerle toplanan paralar mutlaka amacina uygun harcanacak ve vatandaslarimiza `Odedik, ama bosa gitti` dedirtmeyecegiz.
DEMIRBAS STANDARDI: Kamu kurum ve kuruluslarinda kullanilacak demirbaslar icin belli standartlar olusturulacak, kuruluslar arasinda esya ve demirbas devrini kolaylastiracak onlemler alinacaktir.
OZELLESTIRME: Hizli bir ozellestirme uygulamasi hukumetin onceliklerinin basinda geliyor. Ozellestirmeyi, ekonomiye rasyonellik kazandiracak ve kamu mali sistemini rahatlatacak temel unsurlardan biri olarak ele aliyoruz.
2000 butcesi (TL)
Butce buyuklugu : 46.7 katrilyon
Butce gelirleri : 32.6 katrilyon
Butce acigi : 14.1 katrilyon
Faiz disi fazla : 7 katrilyon
GIDERLER
Personel : 9.9 katrilyon
Cari harcama : 3.8 katrilyon
Yatirimlar : 2.3 katrilyon
Transferler : 30.6 katrilyon
GELIRLER
Vergi : 24 katrilyon
Vergi disi : 5.6 katrilyon
Fon ve diger : 2.8 katrilyon
Katma butceli Idr. : 125 trilyon
Ozellestirme : 2.6 katrilyon
Ekonomide 2000 hedefleri
GSMH : 124.9 katrilyon
Buyume : Yuzde 5.5
Deflator : Yuzde 42.5
TEFE ortalama : Yuzde 38.5
TEFE yil sonu : Yuzde 20
Ortalama $ kuru : 573.030 TL
Ihracat : 28.2 milyar $
Ithalat : 46 milyar $ (HURRIYET)