Yeni Ekonomiye Neler Oluyor?

Yeni ekonomi şirketleri bir zamanlar herkesin dilindeydi...


Bu şirketlerin kurucuları paraya para demiyordu. Hisseleri dünya borsalarının gözdesiydi... Ama birdenbire herşey tersine döndü. Önceleri yalnızca belirli bir kitlenin ulaşma imkanı bulduğu internet, zamanla günlük yaşamımızın ayrılmaz bir parçası haline geldi. İnternetin yaşamımıza tam anlamıyla girmesiyle birlikte güncellik kazanan yeni ekonomi kavramının en önemli unsuru, elektronik ticaret üzerine yoğunlaşan dot.com şirketleriydi. Batılı ülkelerde, özellikle Amerika`da bu tür şirketleri kuran dahiler önceleri inanılmaz ölçüde para kazandı.

Her yerde, üniversiteyi bitirir bitirmez, ya da üniversiteyi bile bitirmeden bu tür şirketler kurarak, dolar milyoneri hatta milyarderi olan bu tür girişimcilerle ilgili haberler yayınlanıyor, onlarla yapılan röportajlara yer veriliyordu. Bu kişilere dot.com milyonerleri ya da milyarderleri deniyordu.

Ama yeni ekonomi de hayatın kendisi gibi iniş ve çıkışlarla doluydu. Bu şirketlerden para kazanan, birdenbire zengin olan insanların, servetlerini de aynı hızla kaybetmelerine tanık olduk. Dot.com şirketlerinin uluslararası borsalarda inanılmaz değerler kazanmış hisseleri, birdenbire tepetaklak oldu. Büyük zararlar göstermeye başlayan bazı dot.com şirketleri, bir gece içinde iflas etti.

Bu şirketlerin yükselişini ve daha üniversiteden bile mezun olmamış çocukların inanılmaz paralar kazanışını, biraz da gıptayla izleyenler, dot.com şirketleri hızla çökerken, içlerinden kıs kıs gülüyorlardı herhalde. Ama ayrıntılı olarak düşünüldüğünde, kaybedenler yalnızca bu genç çocuklar değil, aynı zamanda tüketici ve yatırımcılardı. Çünkü borsalarda hisse senetleri kayba uğrayan yalnızca dot.com şirketleri değildi. Yeni ekonominin etkilenmesi, eski ekonomiyi de vurmuştu. Wall Street`de Intel`den, ev eşyaları satan Home Depot`ya kadar tüm hisselerde düşüş yaşandı.

Aslında belki de tüm bu olup bitenlerle ilgili asıl şaşırtıcı nokta, insanların yeni ekonominin hiç sorun çıkarmayacağını düşünmesiydi. Yeni ekonomi, ne de olsa bilgisayarların ultra üretken siber dünyasına, broadband ağlara ve internete bağlı bir şeydi. Elektrik gibi akıp gitmesi gerekiyordu. Ama anlaşılan OPEC aynı kanıda değildi! Yaser Arafat da öyle ... Sonunda anlaşılmıştı ki eski ekonomiyi etkileyen her şey, yeni ekonomiyi de etkiliyordu.

Uzmanların belirttiğine göre, önümüzdeki günlerde göreceğimiz en çarpıcı gelişme, yeni ekonomi ve eski ekonominin yavaş yavaş içiçe geçmesi. Bunun acı verici ve düzensiz biçimde gerçekleşeceği ama çok da hızlı olacağı ifade ediliyor. Bu olguya şu anda bile pek çok örnek var. Örneğin American Online`ın, Time Warner`ı satın almak için 120 milyar dolar önermesi bunlardan bir tanesi. K Mart`ın internet sitesi BlueLight.com`dan bir Pokemon video oyunu ya da bir yatak odası takımı alabilmek gibi şeyler de bu kavrama başka bir örnek.(YENİ BİNYIL)