Şahin Tulga Balon Mu?

29.10.2000 - 00:00 | Son Güncelleme :

Yeni Ekonomi şirketlerinin piyasa değerleri için evet , yeni ekonominin geleceği için koskocaman bir hayır....


İnsanlık tarihi , son 200 yıl içinde beş büyük teknolojik devrim yaşadı. Bunlar, Telgraf, Motor, elektirik, Transistör ve bilgisayar devrimleri. Saydığım her bir devriminortaya çıkardığı buluş ve gelişmeler de olmuş. Örneğin demiryolları , buharlı motorların icadında hemen sonra gelişmiş. TV ve radyo cihazların her eve girmesini sğalayan elektironik alandaki gelişmeler de transistörün icadından sonra olmuş. Otomobil de benzinli motoru takip etmiş. Tüm bu devrimler ekonomi de köklü değişikliklere sebeb olmuş. Buharlı motor ve demiryolları insan ve eşyaların bir yerden başka yerlere hızlı taşınmasını, elektirikde çalışma süresinin uzamasını sağlamış. Buharlı motorlar sayesinde üretim evlerden, fabrikaya kaymış.


Demiryolları sayesinde üretilenin satılabileceği pazarlar genişlemiş. Elektrik sayesinde , fabrikalarda üretim hatları oluşmuş. Bilgisayarlar da firmaların yeniden yapılanarak merkeziyetçilerin kurtulması sonucu getirmiş. Ayrıca, firmaların ürünleri için gerekli olan yarı mamul maddeleri bile kendisinin tasarlayıp üretmesi demek olan dikey entegrasyonun yerini odaklanmaya bırakmasına sebeb olmuş. Geçmişte yaşanan tüm teknolojik devrimlerin sonucu aynı. Ekonomideki toplam verimlilik artışıyla beraber üretim ve refah seviyeside artmış. Hızlı maliyet düşüşleri yaşanmış. Örneğin, Telgrafın icat olduğu sırada Amerika ve Avrupa arasında 10 kelimelik telgraf çekme ücreti 70 dolarken , bu gün 20 bin kelimelik bir dökümanı e-postayla maliyeti 1 cent civarında. Bugün itibariyle süregelmekte olan üç devrim var. Bunlardan birincisi bizim konumuz olan internet.


Diğeri ise genetik/biyoteknoloji ve enerji hücreleri konularında. İnternet devrimi, insanların bilgiyi neredeyse sıfır maliyete saklamalarını, ona kolayca erişmelerini ve bu bilgiyi birbirlerine aktarmalarını sağlıyor. Buharlı motor, insanlığa hizmet eden adele gücünü nasıl artırdıysa , inetrnet de beyin gücümüzü artırıyor. İnternet en düşük fiyatları araştırma imkanının yanı sıra çok sayıda alıcı ve satıcıya bir araya getirmek rekabeti artırma, globalleşme ve herhangi bir iş koluna girme engelini ve işlem maliyetlerini en alt seviyeye indirgeme özelliklerini sunuyor. Bu şekilde oluşturulan tam rekabet ortamı sayesinde ürün girdi fiyatlarıve dolaysıyla maliyetler azalıyor. Ayrıca, yaratıcılığı artırma özelliğiylede yeni ürün ve servislerin pazara daha hızlı çıkmasını sağlıyor.


Bugün dünyadaki insanların sadece yüzde 6`sı Türkiye`nin de yüzde 4`ü internete ulaşabiliyor. Gelişmiş 8 ülkenin ortalaması ise yüzde 35. Dolaysıyla internet devriminin daha başındayız. İnternet sayesinde bir çok iş kolu ve firma yok olurken yeni meslekler ve firmalar ortaya çıkacak. Daha çok kadın, iş hayatına girecek. Zaten, bu olguların devrim olarak nitelendirilmesinin sebebi toplumsal dengeleri değiştirmesi. Yeni ekonomi devrimin evleri sırasında tüm şirketler, fiziksel aktivitelerine bilgi katmanını da ekleyecekler. Çalışanlar ve müşteriler i birbirleriyle iletişim ağları vasıtasıyla konuşuyor olacaklar. Bunun yanı sıra yeni iletişim teknolojilerinin ve iş modellerinin yarattığı yepyeni iş kolları da oluşacak. Bir müddet sonra da devrimin süreçleri tamamlanacak. İşte o zaman tek bir ekonomiden bahsedeceğiz. Tıpkı geçmişte yaşanan devrimlerden sonra olduğu gibi.


Tarih gerçekten tekrardan ibaret. Tüm eski teknolojik devrimler sırasında konuyla ilgili şirketlerin sayısı ve hisse senedi değerleri hakkındaki spekülasyonlar büyük boyutlara ulaşmış. Örneğin, ABD`de demiryollarının hizmete girmesiyle birlikte 6 bini aşkın demiryolları firması ortaya çıkmış. Aynı şekilde, otomobilin piyasaya çıkmasıyla birlikte 2 bini aşkın otomobil firması oluşmuş. Bugün ABD`deki demiryolları taşıma firması sayısı 30`a, tüm dünyadaki otomobil imalatçı sayısıda 20`ye inmiş durumda. Ortaya çıkan firmaların çoğu batmış; sağ kalanların da hisseleri önemli ölçüde düşmüş. Bütün bunlara rağmen, bu devrimler ekonomiyi olağanüstü pozitif şekillerde etkilemiş.


İnternet devriminin şirketleri için de durum farklı değil. Yeni ekonomi şirketlerinin hisseleri, hiç de hak etmedikleri seviyelere yükseldi. Bundan bir kaç önce, bir internet servis sağlayıcısının yetkilisi, kısa süre önce kurulmuş ve halen zararda olan şirketinin piyasa değerinin, 30 yıllık Tofaş`ın değerinden daha yüksek olduğunu iddia edebiliyordu. Adı sanı büyük danışmanlık firmaları ve yatırım bankacılarının körüklediği bu yanılgının oluşma sebeblerini başka bir yazımın konusu yapacağım. Yazının başlığı olan Balon mu? sorusunun cevabi iseşöyle; Yeni ekonomi şirketlerinin piyasala değerleri için evet, yeni ekonominin geleceği için koskocaman bir hayır. İnternet insanlık tarihinin yaşadığı en büyük teknolojik devrimi olmaya aday. (PARA)

Bu haberi okuyanlar bunları da okudu
 
  • BIST
  • DOLAR
  • EURO
  • ALTIN
9.080 Değişim: 0,00% Hacim : 97.150 Mio.TL Son veri saati : 18:05
Düşük 8.864 28.03.2024 Yüksek 9.080
Açılış: 8.864
32,3622 Değişim: 0,14%
Düşük 32,2788 29.03.2024 Yüksek 32,5453
Açılış: 32,3174
34,9609 Değişim: -0,30%
Düşük 34,8774 29.03.2024 Yüksek 35,3786
Açılış: 35,0651
2.325,42 Değişim: 0,22%
Düşük 2.318,08 29.03.2024 Yüksek 2.337,29
Açılış: 2.320,42
bigpara

Copyright © 2024 Tüm hakları saklıdır.
Hürriyet Gazetecilik Matbaacılık A.Ş.

YASAL UYARI:
Piyasa verileri Foreks Bilgi İletişim Hizmetleri A.Ş. tarafından sağlanmaktadır. Üye girişi yapılan Canlı Borsa sayfaları haricinde Hisse senedi verileri 15 dk gecikmelidir. Tahvil-Bono-Repo özet verileri her durumda 15 dk gecikmelidir.

Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bununla beraber gerek site üzerindeki, gerekse site için kullanılan kaynaklardaki hata ve eksikliklerden ve sitedeki bilgilerin kullanılması sonucunda yatırımcıların uğrayabilecekleri doğrudan ve/veya dolaylı zararlardan, kar yoksunluğundan, manevi zararlardan ve üçüncü kişilerin uğrayabileceği zararlardan dolayı Hürriyet Gazetecilik ve Matbaacılık A.Ş hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.

BIST isim ve logosu "Koruma Marka Belgesi" altında korunmakta olup izinsiz kullanılamaz, iktibas edilemez, değiştirilemez.

BIST ismi altında açıklanan tüm bilgilerin telif hakları tamamen BIST'e ait olup, tekrar yayınlanamaz.