Kemerler sıkılacak
IMF’ye verilen ek niyet mektubunda 2001’de daha radikal önlemlerin sözü verildi. Memura refah payı verilmeyecek, tarımda destek kalkacak
Hükümet`in, IMF ile yapılan stand – by anlaşmasıyla uygulamaya koyduğu enflasyonla mücadele programı kapsamında verdiği üçüncü ek niyet mektubu dün açıklandı. Hükümet, 2000 yılında başta cari açık ve büyüme olmak üzere bazı hedeflerdeki sapma nedeniyle, 2001 yılında daha da sıkı önlemler alma taahhütünde bulundu.Enflasyonda hedef değiştirildi. Bundan sonra toptan eşya fiyatları (TEFE) yerine, tüketici fiyatları endeksi (TÜFE) program hedefi olarak alınacak. Mektupla birlikte, IMF`nin mali krizin ardından vermeyi taahhüt ettiği 10.4 milyar dolarlık kaynak da onaylandı. Bu kaynaktan serbest bırakılan 2.8 milyar dolarlık dilimin 28 Aralık’ta hesaplara gireceği bildirildi. Ayrıca, Dünya Bankası`nın Ülke Yardım Stratejisi (CAS) kapsamında 1 milyar dolarlık kredi daha geliyor.
Fiyatlara müdahale edilecek;
IMF’ye sunulan, 62 maddeye ulaşan ek niyet mektubunda, yapılacak düzenlemeler tek tek tarih verilerek belirtildi. Mektubun en önemli bölümlerinden birini ücret ve maaş artışları ile özel sektör zamları için hükümetin daha aktif müdahalesini öngören 24. madde oluşturdu.Maddede, Enflasyonun düşmesini kolaylaştırmak amacıyla, hükümet, gerek sosyal ortaklar arasındaki görüşmelerde, gerekse özel sektörle temaslarında, ücret anlaşmalarının ve özel sektör fiyatlandırma kararlarının enflasyon hedefine uygun olmasını sağlamak için daha aktif bir rol oynayacaktır dendi. Mektubun başında, 2000`deki 7.5 milyar dolarlık özelleştirme gelirinin, Türk Telekom`un özelleştirmesinin gecikmesi nedeniyle 3.5 milyar dolarda kalacağına dikkat çekilerek, yıl sonu hedefinin revize edilmesi istendi.
Eti Bor mektuptan çıkarıldı;
Eti Holding`e bağlı Seydişehir Alüminyum ile Eti Bor işletmeleri ek niyet mektubundan çıkarıldı. Söz konusu iki KİT`in mektupta yer almamasında, Devlet Bakanı Şükrü Sina Gürel`in kendisinden habersiz yapılan girişime sert tepki göstermesi etkili oldu.
Refah payı yok;
•2001 yılınında memur maaş zammı yüzde 10 olacak. Zam oranı enflasyonun altında kalırsa aradaki farka eşit ilave artış yapılacak. Ancak, mektupta 2000 yılında uygulanan 2 puanlık refah payına yer verilmedi.
•2001 de personel, sosyal güvenlik transferleri, vergi iadeleri dışındaki tüm bütçe harcamaları yüzde 2 oranında azaltılacak.
•Kamu kesimi toplu sözleşmelerinde KİT`lerin mali durumu ve enflasyon hedefi dikkate alınacak ve ihtiyatlı ücret politikaları uygulanacak.
•KİT`lerden emekli olan personelin en fazla yüzde 15`i kadar yeni personel alınacak.
Elektriğe düzenli zam yapılacak;
•TEAŞ`ın ortalama elektrik satış fiyatı ortalama 4.5 sent olacak. TEDAŞ buna göre zam yapacak.
•2001 Ocak ayı sonuna kadar LPG`deki sübvansiyon kaldırılacak.
THY ve Telekom mayısa kadar satılacak;
•Telekom 2001 Mayıs sonuna kadar özelleştirilmiş olacak. 14 Ocak 2001`e kadar ihale şartnamesi açıklanacak. THY`nin yüzde 51 hissesinin özelleştirilmesi 2001 Mart sonuna kadar bitecek.
•Elektrik piyasası kanunu 2001 Ocak ayı sonuna kadar çıkarılacak. Enerji üretim ve dağıtım işletmelerinin devri 31 Mart 2001`e kadar tamamlanacak.
•2001 Ocak ayı sonuna kadar TEAŞ`ın üçe bölünmesi tamamlanacak.
•Enerjide 29 yap - işlet - devret projesi 31 Aralık 2000 tarihine kadar ilan edilecek. Bu projelere Hazine garantisi verilmeyecek.
•21`i bütçe içi olmak üzere 25 fon 2001 yılı Şubat sonuna kadar kapatılacak.
Tüm şeker fabrikaları satılacak;
•Tarımda gelir desteği sistemi ülke çapında yaygınlaştırılacak.
•Tekel`in özelleştirilmesiyle ilgili karar 2001 Ocak ayı sonuna kadar çıkarılacak.
•En az altı şeker fabrikasının özelleştirilmesi 2001 sonuna kadar tamamlanacak.
Geriye kalan şeker fabrikaları 2002 sonuna kadar özelleştirilecek.
•Şeker piyasasının özelleşmesini sağlayan kanun 15 Mart 2000`e kadar çıkarılacak.
•Tütünde destekleme kaldırılacak. İhale sistemine geçilmesini öngören tütün kanunu ocak ayı sonuna kadar çıkarılacak.
•Şeker pancarı kotaları 12.5 milyon tondan 11.5 milyon tona indirilecek. Şeker pancarı destekleme fiyatı yüzde 12 artırılacak.
•Hububat destekleme alım miktarı azaltılacak. 2001 yılı buğday alım fiyatları en fazla yüzde 20 artırılacak.
Bankacılıkta kritik tedbirler;
•Fon bünyesindeki 8 banka 7 Mayıs`a kadar satılacak.
•Mevduat ve kreditörlerin geçici olarak tam güvenceye kavuşturulmasına ilişkin garanti Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu`nca (TMSF) yönetilecek.
•Taahhütlerine yerine getiremeyen bankalara Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) müdahale edecek.
•Garantinin işleyişinin finansmanına ilişkin yöntem konusunda Hazine ile TMSF arasında protokol imzalanacak. Bu açıklama 15 Ocak 2001`e kadar yapılacak.
•Fon`a Ekim 2000`de devredilen Bank Kapital ve Etibank ile ilgili çözüm planı Ocak 2001 sonuna kadar açıklanacak.
•Bu iki banka için de Fon`daki diğer 8 bankaya benzer bir yol izlenecek. Ancak her aşamada iki aya kadar gecikme olacak.
•2000 Aralık`ta devralınan Demirbank ile ilgili çözümüne ilişkin zaman çizelgesi Ocak 2001 gözden geçirmesi sırasında ele alınacak.
•Bankacılık iç risk yönetim sistemi ve sermaye yeterlilik koşulları piyasa riskini yansıtacak şekilde Ocak 2001 sonuna kadar ayarlanacak.
•BDDK 2001 Ocak ayı sonuna kadar hissedarlara açılacak dolaylı kredileri yeniden tanımlayacak.
•Kredi karşılıklarının vergiden düşürülmesi için 2001 Mart sonuna kadar düzenleme yapılacak.
•Mevduat munzam karşılıkları 12 Ocak 2001`den itibaren yüzde 6`dan yüzde 4`e düşürülecek.
Savunma harcamaları da azaltılacak;
•2001 Aralık sonu itibarıyla yüzde 12 TÜFE enflasyon hedefleniyor. Büyüme yılsonunda yüzde 4 - 4.5, cari açık yüzde 3.5 düzeyinde hedefleniyor.
•Personel, sosyal güvenlik, vergi iadeleri hariç bütçe ödenekleri yüzde 2 azaltılacak.
•Diğer cari harcamaların kısılmasıyla GSMH`nin yüzde 0.3`ü oranında tasarruf sağlanacak.
•Bütçede faiz dışı fazla 2001 sonunda yüzde 5`e çıkarılacak.
•Kamu sektörü borçlanma gereğini 2000 yılındaki yüzde 18.5`lik düzeyden yüzde 10`a düşürülecek.
•Brüt dış borcun toplam kamu borcu içindeki payı yüzde 40 olacak.
•2001 yılında iç borcun ortalama vadesi uzatılacak.
•Savunma harcamaları azaltılacak. (MİLLİYET)
- BIST
- DOLAR
- EURO
- ALTIN