İlk altı ayda borsa yatırımcısı umduğunu bulamadı

Yılın ilk yarısında borsa, altın-döviz yatırımcısı umduğunu bulamazken, devlet kağıdı, yatırım fonları, faiz ve repo yatırımcısı yaklaşık olarak yüzde 17-24 aralığında değişen kazançlar sağladı.

İlk aylarda, Irak´a olası müdahale beklentileri, Hükümete yetki tezkeresinin reddi, Türkiye´nin olası zararlarının telafisi gibi konuların ağırlıkta olduğu bir gündemin yarattığı tedirginlikle hareket eden piyasalarda, 20 Mart´ta savaşın başlamasıyla tepkilerin biraz daha sınırlı kaldığı gözlendi. Nisan ayı borsa açısından hareketli geçti ve hisse senetleri ortalama yüzde 21.48 değer kazandı.

ABD Dışişleri Bakanı Powell´ın gelişi, Türkiye´ye 1 milyar dolarlık hibe veya 8.5 milyar dolarlık krediyi de içeren ek bütçenin ABD Kongresi´nden geçmesi, IMF Niyet Mektubu´nun imzalanması, Irak savaşının beklenenden kısa sürmesi, faizve kurdaki düşüşler ile Merkez Bankası´ndan gelen kotasyon indirimi Nisan ayında piyasaların yönünü belirleyen ana gelişmeler oldu. Borsa Mayıs ve Haziran aylarını ise beklemede geçirdi.

İstanbul Menkul Kıymetler Borsası´nda (İMKB) işlem gören hisse senetleri yılın ilk yarısında ortalama yüzde 4.96 oranındaki artışla bekleneni veremedi. Altın ve dövizde ise önemli düşüşler dikkat çekti. 24 ayar külçe altının gram satış fiyatı 2003 yılının ilk 6 ayında yüzde 14.13, Cumhuriyet altınının satış fiyatı da yüzde 13.71 oranında düştü.

Dövizde ABD Doları´nın 6 aylık kaybı yüzde 14.66´ya ulaşırken, Euro´nun Türk Lirası karşısında kaybı yüzde 6.62´de kaldı. 2002 yılı sonunda İMKB Tahvil ve Bono Piyasası´nda oluşan ağırlıklı ortalama oranlara göre 6 ay vadeli Hazine bonosu yaklaşık yüzde 23.5 net getiri sağlarken, ilk 6 ay boyunca, mevduat faizlerine baktığımızda genelde düşüş eğilimi göze çarptı. Yatırımcıların 2002 sonundaki oranlardan parasını 6 aylık mevduatta değerlendirdiklerini varsaydığımızda, önde gelen 10 bankanın ortalamaları itibariyle 6 ay sonunda elde edilen net getiri yüzde 18.66 dolayında oldu. Yatırım fonlarına katılma belgeleri de ilk 6 ayda ortalama yüzde 17.60 oranında artış sağladı. A Tipi fonlar ortalama yüzde 11.66, B tipi fonlar ise ortalama yüzde 19.00 dolayında artış kaydetti. Parasını sürekli aylık repoda değerlendiren yatırımcılar da ilk 6 ay sonunda birikimli olarak net yüzde 18.80 getiri sağladılar.

AYLIK BAZDA İMKB
Ocak ayında ortalama yüzde 6.38´lik artışla 2003 yılına başlayan Borsa, Şubat ayında da ortalama yüzde 4.92 oranında yükseldi. Irak Savaşının başladığı Mart ayında yüzde 18.14 oranında kayıp yaşayan borsada Nisan ayında yüzde 21.48´lik artışla kayıplar telafi edildi. Borsa, Mayıs ayında yüzde 1.12, Haziran ayında da yüzde 4.37 oranında geriledi. İlk 6 aya topluca baktığımızda, İMKB Ulusal-100 Endeksi 514.51 puanlık artışla 10,369.92 puandan 10,884.43 puanktı. Hisse senetlerinin 6 aylık ortalama değer artışı yüzde 4.96 olarak gerçekleşti. İMKB Ulusal Mali Endeks 257.00 puanlık artışla 13,159.34 puana, İMKB Ulusal Sanayi Endeksi 1,056.26 puanlık artışla 10,944.97 puana veİMKB Ulusal Hizmetler Endeksi 230.87 puanlık artışla 7,128.17 puana yükseldi. Mali grup hisselerin 6 aylık ortalama değer artışı yüzde 1.99, sanayi grubundaki hisselerin yüzde 10.68 ve hizmetler grubundakihisselerin de yüzde 3.35´te kaldı. İlk 6 ay sonunda Bileşik Endeks seans kapanışları itibariyle en yüksek değerine 11,775.49 puanla 18 Şubat günü ulaşırken, en düşük değer olan 8,892.65 puan seviyesi ise 24 Mart günü görüldü. Günlük işlem hacminde en yüksek değere 15 Nisan günü 1 katrilyon 244 trilyon 755 milyar lira ile ulaşılırken, en düşük işlem hacmi 167 trilyon 281 milyar lira ile 25 Haziran´da kaydedildi.

EN ÇOK DEĞER KAZANANLAR
Yılın ilk yarısında Borsa´da en yüksek oranlı getiriyi yüzde 568.42 artışla Duran Ofset hisseleri sağladı. Yüzde 247.32´lik artışlaGaranti Yatırım Ortaklığı hisseleri ikinci, yüzde 240.57´lik artışla İhlas Ev Aletleri hisseleri de üçüncü sırada yer aldı. İlk 6 ay sonunda en çok değer kaybı yüzde 75.65´le Metemtur Otelcilik ve Turizm hisselerinde oldu. İkinci sıradaki Arsan Tekstil hisseleri yüzde 73.09 oranında, üçüncü sıradaki Link Bilgisayar hisseleri de yüzde 58.93 oranında değer yitirdi. Yılın ilk yarısında işlem gören toplam 295 hisse senedinden 201´i değer kazanırken, 92´si değer yitirdi. İş Bankası (KURUCU) ve Alcatel Teletaş hisselerinin değerlerinde ise bir değişiklik olmadı.

DÖVİZ
Dövizin ilk 6 aydaki kaybı yüzde 6.62 ile yüzde 14.66 arasında gerçekleşti. İstanbul Serbest piyasada alınıp satılan dövizlerden ABD Doları ilk 6 ay sonunda Türk Lirası karşısında sadece yüzde 14.66 oranında değer yitirdi. AB´nin ortak parası Euro´daki kayıp yüzde 6.62´de kalırken, İngiliz Sterlini yüzde 12.43 ve İsviçre Frangı da yüzde 12.38 oranında düşüş kaydetti. İlk 6 ayın sonunda ABD Doları´nın Türk Lirası satış fiyatı 1 milyon 420 bin lira, Euro´nun 1 milyon 622 bin lira, İngiliz Sterlini´nin 2 milyon 347 bin lira ve İsviçre Frangı´nın 1 milyon 47 bin lira oldu.

ALTIN
Altın, ilk 6 aylık sürede yüszde 14 dolayında değer yitirdi. Cumhuriyet altının satış fiyatı yüzde 13.71, külçe altının gram satış fiyatı da yüzde 14.13 oranında düşüş gösterdi. Cumhuriyet altınının satış fiyatı 6 ay boyunca 17 milyon lira düşerek, 107 milyon liraya indi. Külçe altının gram satış fiyatı da 2 milyon 250 bin liralık düşüş göstererek 15 milyon 800 bin liraya geriledi. İstanbul Altın Borsası´nda (İAB) işlem gören külçe altının gram fiyatı 6 ay boyunca yüzde 12.42 düşüş göstererek, 15 milyon 860 bin lira oldu.

YATIRIM FONLARI
Menkul kıymet yatırım fonlarına katılma belgelerinin ilk 6 aydaki ortalama değer artışı yüzde 17.60 olarak gerçekleşti. Katılma belgeleri arasındaki en yüksek oranlı artışlar, yüzde 30.88 ile Turkish Yatırım A Tipi Değişken Fon, yüzde 25.57 ile TAIB Yatırım B Tipi Değişken Fon ve yüzde 25.51 ile Koç Yatırım B Tipi Tahvil Bono Fonu belgelerinde oldu. İlk 6 ay içinde en çok değer yitiren katılma belgeleri ise yüzde 18.33´lük düşüşle İş A Teknoloji Endeks Fonu, yüzde 11.43´lük düşüşle Kent Yatırım A Tipi Değişken Fon ve yüzde 10.36´lık düşüşle YKB B TipiYabancı Menkul Kıymetler Fon olarak sıralandılar. Yatırım fonlarının fiyat seyrini izleyen A.A Bileşik Fon Endeksi, 6 ay içinde 58,046 puan artarak 387,914 puana yükseldi.

TAHVİL, BONO, FAİZ, REPO
2002 yılı sonunda İMKB Tahvil ve Bono Piyasası´nda oluşan 6 ay vadeli bonoların ortalama oranlarından yola çıkılarak yapılan hesaplamalara göre, tahvil ve bono yatırımcısının ilk 6 aydaki net kazançları yüzde 23.47 dolayında gerçekleşti. 6 aylık (182) İMKB Devlet İç Borçlanma Senetleri (DİBS) performans endekslerinin kapanış değerlerinden yola çıkılarak yapılan hesaplamalarda da 6 aylık net getiri yüzde 23.49 dolayında gerçekleşti. 2002 sonunda 182 gün vadede en düşük yüzde 40, en yüksek yüzde 56 dolayında olan oranlar, Haziran sonunda en düşük yüzde 33´e, en yüksekolarak da yüzde 46´ya geriledi.

İlk 6 ay boyunca, mevduat faizlerine baktığımızda ise genelde düşüş eğiliminde ve hareketli bir seyir göze çarptı. 2002 yıl sonunda yüzde 40-50 bandında seyreden 6 ay vadeli mevduat faizleri iniş-çıkışlı bir seyirin ardından Haziran sonunda 37-44 bandına geriledi. 2002 sonundaki ortalama oranlardan parasını 6 ay vadeli mevduat faizinde değerlendirenlerin dönem sonundaki net kazançları yüzde 18.66düzeyinde gerçekleşti. İMKB Tahvil ve Bono Piyasası´nda gerçekleşen ortalama oranlar dikkate alındığında, ilk 6 ay boyunca parasını sürekli aylık repoda değerlendiren yatırımcının bu süre sonunda sağladığı birikimli net kazançları yüzde 18.80 dolayında oldu. (A.A.)