İhalede bireysel yatırımcının tavrı talebi ve faizi belirleyecek

HAZINE`NIN CARSAMBA GUNU ITFASI OLAN KAGITLARIN BUYUK BOLUMUNUN BIREYSEL YATIRIMCILARIN ELINDE OLMASI PIYASALARDAKI TEDIRGINLIGI ARTIRIYOR. BIREYSEL YATIRIMCININ TAVRI YARINKI IHALEDE TALEP VE FAIZ UZERINDE ETKILI OLACAK.

SUBAT KRIZI SONRASINDA 20 MART`TA YAPILAN ILK HAZINE IHALESINDEN OLDUKCA CAZIP FAIZDEN SUNULAN 27 HAZIRAN 2001 VADELI BONOLAR, AYNI DONEMDE EKONOMIDEN SORUMLU DEVLET BAKANLIGINA ATANAN KEMAL DERVIS`IN DE GOREVI BASINDAKI ILK IHALESI OLMASI NEDENIYLE HALK ARASINDA `DERVIS BONOSU` OLARAK ADLANDIRILMISTI.

TEK FIYAT IHALESIYLE CIKARILAN UC AYLIK (98 GUNLUK) BONONUN YILLIK BASIT FAIZI YUZDE 124.99 OLMUSTU.

DOVIZ TALEBI VE SIYASI BELIRSIZLIK NEDENIYLE BIREYSEL YATIRIMCININ YARINKI IAHLEDE SATILACAK DORT AYLIK YENI BIR BONOYA GIRMEYI TERCIH ETMEYEBILECEGINI SOYLEYEN BANKACILAR, BANKALARIN ISE IHALELERE ILGISININ ZAYIF OLDUGUNUN 18 HAZIRAN`DAKI UC AYLIK IHALEDE GOZLENDIGINI HATIRLATIYORLAR.

SOCIETE GENERALE ISTANBUL`DAN EKONOMIST CIGDEM GUCLU, IHALE KAGITLARININ BUYUK BOLUMUNUN BIREYSEL YATIRIMCININ ELINDE OLMASININ GETIRDIGI BELIRSIZLIKLERE DIKKAT CEKEREK,`EGER HUKUMET BIREYSEL YATIRIMCILARIN BEYANNAME ZORUNLULUGUNU KALDIRSAYDI, BIREYSEL YATIRIMCI TALEBININ IHALEYE CEKILMESINDE FAYDASI OLURDU,` DIYE KONUSTU.

GUCLU, BU VERGI AVANTAJININ UZUN VADEDE IC BORCUN SURDURULEBILIR OLMASI ACISINDAN DA ONUMUZDEKI AYLARDA YUKLU ITFALARI BULUNAN HAZINE`YE FAYDASI OLABILECEGINI KAYDETTI.

TALEBIN HAZINE`NIN MINIMUM BORCLANMA MIKTARINI ALTINDA KALABILECEGINI BELIRTEN OZEL BIR BANKANIN BONO TRADER`I, `SU ANDAKI GORUNTU ZOR BIR IHALE OLACAGI YONUNDE. ANCAK ASIL BEKLENTILER YARIN SABAH SAATLERINDE BUYUK BANKALARIN MUSTERILERININ NE KADARINI YENIDEN BONOYA GIRMEYE IKNA EDEBILDIKLERININ ARDINDAN OLUSACAK. EGER TALEP SINIRLI OLURSA, FAIZ COK YUKSELEBILIR,` DIYE KONUSTU.

BANKALARIN LIKIT KALARAK KENDILERINI KORUMAYA CALISTIKLARINI BELIRTEN DIGER BIR BONO TRADER`I ISE, `SIYASETE GUVEN DUYULMAMASI VE BU NEDENLE PROGRAMA OLAN GUVENIN ZEDELENMESI IHALEYE OLAN TALEBI AZALTABILIR. ANCAK, HAZINE EKSIK KALAN TALEBI MERKEZ BANKASINA SATIS YAPARAK KAPATABILIR. BU NOKTADA, HAZINE`NIN FAIZE DIRENMEMESI VE PIYASADA OLUSAN FAIZI VERMESI GEREKTIGINI DUSUNUYORUM,` DIYE KONUSTU.

IC BORC TAKASI VE TAP SATISI DUSULDUKTEN SONRA HAZINE`NIN HAFTAYA YAKLASIK 4.2 KATRILYON LIRA KADAR ITFASI KALDI. BU MIKTARIN 1.2 KATRILYON LIRASI KAMUDA ITFA OLACAK.

HAZINE HAZIRAN AYI IC BORCLANMA PROGRAMINA GORE DORT AYLIK BONO IHALESI ICIN BELIRLEDIGI 2.9 KATRILYON LIRALIK MINIMUM NET BORCLANMAYI, IC BORC TAKASI SONRASI 2.5 KATRILYON LIRAYA REVIZE ETMISTI. OZEL BIR BANKA EKONOMISTI ISE YARINKI IHALEDE BANKALARIN COK ISTEKLI OLACAGINI DUSUNMEDIGINI VE BANKALARIN MUSTERILERINI DE BU KUR RISKINE KARSI TEKRAR KAGIT ALMAYA IKNA ETMEKTE ZORLANACAGINI SOYLEDI.

AYNI EKONOMIST, `IHALEDE TEKLIF MIKTARI 1.5 KATRILYON LIRANIN ALTINDA KALIRSA, BU DURUM NET ULUSLARARASI REZERVLER (NUR) UZERINDE BASKI OLUSTURARAK, HAZIRAN ICIN PERFORMANS KRITERI OLARAK BELIRLENEN MIKTARIN ASILMASINA NEDEN OLABILIR,` DEDI.

PARA PROGRAMI PERFORMANS KRITERI OLARAK TANIMLANAN NUR`DA BU AY MAKSIMUM 2.9 MILYAR DOLARLIK BIR AZALISI ONGORUYOR. MAYIS AYINDA 1.5 MILYAR DOLARLIK NUR LIMITININ 837 MILYON DOLARINI KULLANAN MERKEZ BANKASI, NIYET MEKTUBUNA GORE GERI KALAN MIKTARI BU AY KULLANABILIYOR. BUNA GORE, NUR`DAKI MAKSIMUM AZALIS MIKTARI 3.563 MILYAR DOLARA YUKSELIYOR.

HAZINE`NIN HAZIRAN AYINDA TOPLAM DIS BORC ODEMESI 1.9 MILYAR DOLAR OLARAK GORUNURKEN, MERKEZ BANKASI`NIN BU AY ICINDE YAPTIGI DOLAR SATISLARI BIR MILYAR DOLARI BIRAZ ASTI.



---ITFA SONRASI KALAN PARANIN YONU ONEMLI---

PIYASADAKI DIGER BIR ENDISE DE ITFA SONRASI KALAN PARANIN DOVIZE KAYMASI OLASILIGI.

TAKAS SONRASINDA DEVAM EDEN DOVIZ TALEBININ SIYASI GERGINLIGIN YANISIRA BANKALARIN YOGUN SENDIKASYON GERI ODEMELERI VE TAKAS SONRASINDA BANKALARIN BILANCOLARINDA OLUSAN DOVIZ/TL DENGESIZLIGI ILE VADE UYUMSUZLUGUNU YENIDEN YAPILANDIRMA CALISMALARINDAN KAYNAKLANDIGI BELIRTILIYOR.

DEVAM ETMEKTE OLAN DOVIZ TALEBININ REEL TALEP OLDUGUNU KAYDEDEN GUCLU, ESKI PROGRAM DEVAM ETSEYDI, TEMMUZ AYINDAN ITIBAREN KURUN BANT ICINDE DALGALANMASINA IZIN VERILECEGINI HATIRLATARAK SU DEGERLENDIRMEYI YAPTI:

`DIGER FAKTORLERIN YANISIRA TEMMUZ`DAKI DALGALANMANIN BELIRSIZLIGI ALMAK ISTEMEYEN PEK COK KONTRAT HAZIRAN SONU ITIBARIYLE YAPILMISTI. BU DA DOVIZE OLAN TALEBIN BIR DIGER SEBEBI. ANCAK, COK TERS GELISMELER OLMAZSA, CARI ISLEMLERDEKI OLUMLU GELISMELER, ENFLASYONDAKI MEVSIMSEL GERILEME VE ISCI DOVIZLERININ GIRISLERIYLE TEMMUZ AYINDA DOLARDA BIR GEVSEME OLABILIR.`

DOVIZ VE BONO TRADERLARI, IHALE SONRASINDA DOLAR TALEBININ KACINILMAZ OLDUGUNU BELIRTEREK, TALEP MIKTARININ ONEMLI OLACAGINA ISARET ETTILER.

OZEL BIR BANKANIN BONO TRADER`I, `HERKES GIBI BENDE DOLARA TALEP BEKLIYORUM ANCAK BUNUN MIKTARI DA ONEMLI. 1,300,000 LIRA SEVIYESINDEN GELECEK DOLAR TALEBININ DE SINIRLI OLACAGINI DUSUNUYORUM. BU ASAMADA GECELIK FAIZLERDE KALMAK DAHA MANTIKLI OLABILIR,` DIYE KONUSTU.