Hazine taşınmazlarının satışına onay

Yasaya göre Hazine`ye ait tarım arazileri 5 yıl süreyle fiilen kullananlara satılacak, bu araziler 10 yıl tarım dışı amaçlarla kullanılamayacak

Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Hazine`ye ait taşınmazların satışını öngören yasayı onayladı. Yasaya göre Hazine`ye ait tarım arazileri 5 yıl süreyle fiilen kullananlara satılacak, bu araziler 10 yıl tarım dışı amaçlarla kullanılamayacak.

Cumhurbşakanlığı Basın Merkezi`nden yapılan açıklamaya göre, Sezer, 4916 sayılı ``Çeşitli Kanunlarda ve Maliye Bakanlığı`nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun``u onaylayarak, yayımlanmak üzere Başbakanlığa gönderdi.

Yasa, Hazine`ye ait taşınmazların daha kısa sürede ekonomiye kazandırılması amacını taşıyor. Yasaya göre, Hazine`ye ait taşınmazlar, plan kararlarına uyulmak kaydıyla, organize hayvancılık yapacaklar ile kamu kurum ve kuruluşlarına, küçük sanayi sitesi yapılmak üzere bu amaçla kurulmuş kooperatifler ile kamu kurum ve kuruluşlarına, borsa yapılmak üzere ticaret borsalarına, serbest bölge olarak kullanılmak üzere kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına, teknoloji geliştirme bölgelerinde yönetici şirkete, üzerinde en az 25 milyon ABD Doları karşılığı Türk Lirası tutarında en az 100 kişi istihdam sağlayacak sanayi yatırımı yapacaklara, toplu konut üretmek amacıyla Toplu Konut İdaresi Başkanlığı`na doğrudan satılabilecek. Tapu kütüğüne, bu yerlerin amacıdışında kullanılamayacağına dair şerh konulacak.

Hazine`ye ait taşınmazların satış bedeli taksitle de ödenebilecek. Taksitle ödeme halinde, satış bedelinin en az dörtte biri peşin, kalanı en fazla iki yılda ve taksitlerle kanuni faiziyle birlikte tahsil edilecek.

ONAYLANMIŞ KORUMA AMAÇLI İMAR PLANI
Yasaya göre, sit ilan edilmiş ve onaylanmış koruma amaçlı imar planında kesin inşaat yasağı getirilmiş arsa ve arazilerin, Hazine`ye ait taşınmazlarla değiştirilmesi işlemlerinde, taşınmaz maliklerinin kabul etmesi halinde taşınmazın bedelini gösteren sertifika verilecek.

Belgenin işleme tabi tutulacağı tarihteki bedeli, belgede yazılı kıymet takdir tarihinden itibaren kanuni faiz uygulanmak suretiyle tespit edilecek.

KOOPERATİFLERE SATIŞ
Hazine`ye ait taşınmazlar, imar planlarına uygun olarak konut yapılmak amacıyla rayiç bedel üzerinden konut yapı kooperatiflerine, kooperatif birliklerine veya bu birliklerin oluşturduğu üst birliklere, bunlar arasında yapılacak ihale ile satılabilecek. Bu taşınmazların satış amacı dışında kullanılamayacağına, amacı dışında kullanıldığının tespiti halinde, satılan taşınmazın satış bedelinin faizsiz iade edilerek Hazinece geri alınacağına dair tapu kütüğüne şerh konulacak.

Vakıflar Genel Müdürlüğü`ne veya mazbut vakıflar ile kamu kurum ve kuruluşlarına ait üzerinde toplu yapılaşma bulunan taşınmazlar, Hazine`ye ait taşınmazlar ile trampa edilebilecek.

Bakanlar Kurulu kararınca gemi yapım sanayi bölgesi olarak tespit edilen İstanbul`un Tuzla ilçesindeki Hazine`nin özel mülkiyetindeki taşınmazlarla devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerler üzerindeki uyuşmazlıklarla ilgili davalardan, tahsise konu taşınmazın emlak vergisi asgari metrekare vergi değerleri esas alınarak hesaplanan değerlerin yüzde biri ile dava masraflarını defaten ödemeleri, sözleşmeden doğan mali yükümlükleri yerine getirmeleri, yatırımcıların açtıkları davalardan vazgeçmeleri ve ilgili bakanlıklar ile yeniden sözleşme yapmaları kaydıyla vazgeçilecek, bu şartların yerine getirilmesi kaydıyla dava açılması gerekenler için dava açılmayacak ve tahsisleri devam edecek.

TARIM ARAZİLERİNİN SATIŞI
Hazine`ye ait tarım arazilerindeki Hazine hissesi, talepte bulunan hissedarlara takdir edilecek bedel üzerinden doğrudan satılabilecek.

Yasa uyarınca Hazine`ye ait tarım arazileri, 31 Aralık 2002 tarihinden önce 5 yıl süreyle fiilen tarımsal amaçla kullanılması ve bu hususun Hazinece belirlenmiş olması şartıyla, kullananlara doğrudan satılabilecek.

Hazine`ye ait tarım arazilerini kullananlardan, doğrudan satış hakkından yararlanamamış olalar veya bunların kanuni mirasçıları; taşınmazı fiilen kullanmaları ve bu hususun Hazinece belirlenmiş olması koşuluyla, satışa çıkarılacak bu arazileri, öncelikli alım hakkına sahip olacak.

Satın alınan tarım arazileri 10 yıl süreyle tarım dışı amaçlarla kullanılamayacak. Bu süre sonunda tarım dışı amaçla kullanım, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı`nın iznine tabi olacak.

Hazine`ye ait taşınmaz satın almak isteyenlere 2 yıllık başvuru süresi tanınacak. Bu süreyi Bakanlar Kurulu bir yıl uzatabilecek.

Sulama alanlarında arazi düzenlemesine dair Tarım Reformu Kanunu`nda değişikliğe gidildi. Buna göre, dağıtımı mümkün olmayan araziler satılmak, ayni hak tesis edilmek, kiralanmak veya kendilerine verilen görev ve yetki içinde kullanmaları şartıyla kamu kuruluşlarına tahsis edilmek üzere Hazine tasarrufuna bırakılabilecek.

YABANCILARA SATIŞ
Yasa uyarınca, karşılıklı olmak ve kanuni sınırlamalara uyulmak kaydıyla yabancı uyruklu gerçek kişiler ile ticaret şirketleri, Türkiye sınırları içinde taşınmaz mal edinebilecek.

Karşılıklılık ilkesinin uygulanmasında, yabancı devletin taşınmaz mal ediniminde kendi vatandaşlarına veya ticaret şirketlerine tanıdığı hakların, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına veya şirketlerine de tanınması esas alınacak.

Türkiye ile arasında karşılıklılık olmayan devlet vatandaşlarının kanuni miras yoluyla edindikleri taşınmazlar ile kanuni kısıtlamalara tabi alanlardaki taşınmaz mallar, intikal işlemleri yapılarak tasfiye edilecek ve bedele çevrilecek.

Yabancı uyruklu gerçek kişiler ile yabancı ülkelerde bu ülkelerin kanunlarına göre kurulan tüzel kişiliğe sahip ticaret şirketlerinin 30 hektardan fazla taşınmaz mal edinilebilmesi Bakanlar Kurulu`nun iznine tabi olacak. Kanuni miras yoluyla intikal eden taşınmazlar için bu hüküm uygulanmayacak. Yabancı uyruklu gerçek kişilerin kanuni miras dışında ölüme bağlı tasarruflar yoluyla 30 hektardan fazla mal edinebilmesi de Bakanlar Kurulu izniyle mümkün olabilecek. İzin verilmezse fazla miktar tasfiye edilerek bedele çevrilecek.

Yabancı uyruklu gerçek kişiler ile ticaret şirketleri lehine taşınmaz mal üzerinde sınırlı ayni hak tesis edilmesi halinde ise karşılıklılık şartı aranmayacak.

Kamu yararı ve ülke güvenliği bakımından bu maddenin uygulanmayacağı yerleri, Bakanlar Kurulu belirleyecek.

SULARDA AVLANMA HAKKI VE SULARIN SATIŞI
Yasa ile Hazine veya Devlet Su İşleri`nin mülkiyetinde veya devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerdeki baraj, dalyan, voli yerleri, göller, havuzlar, nehirler ve nehir ağızlarındaki av yerleri ile deniz ve iç sularda belirlenmiş yerlerdeki su ürünleri üretim hakkı, öncelikle o yerlerde kurulu ve üyeleri 5 yıldan az olmamak koşuluyla üretim bölgesinde ikamet eden su ürünü üretim ve pazarlamasına yönelik kooperatif, kooperatif birliği veya köy birliklerine il özel idarelerince kiraya verilebilecek.

Kiralayan kooperatifler veya birlikler bu haklarını başkalarına devredemeyecek. Söz konusu bu kuruluşlar kiralamadığı takdirde üretim yerleri diğer talep sahiplerine kiraya verilebilecek.

Faydalı ihtiyaç miktarını aşan sulama, kullanma ve işlenerek veya doğal hali ile içme suyu olarak satılmak için çıkarılan yer altı suları ile Hazine`nin özel mülkiyetinde veya devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerdeki kaynak suları da il özel idarelerince kiraya verilebilecek. Kira gelirinden yer altı ve kaynak suyunun çıktığı yer köy sınırları içinde ise o yerdeki köy tüzel kişiliğine yüzde 15, belediye sınırları içinde ise ilgili belediyeye yüzde 25 oranında pay verilecek.

VERGİ GELİRLERİNDEN BELEDİYE PAYI
Yasa, büyükşehir belediyeleri için hesaplanan vergi gelirlerinin yüzde 40`ının doğrudan ilgili belediyelerin hesaplarına aktarılmasını, yüzde 60`ının da büyükşehir belediyelerine nüfuslarına göre dağıtılmasını öngörüyor. Hesaplama, dağıtım işlemleri Maliye Bakanlığı`nca yapılacak. Yasa, trafik para cezalarının, kredi kartı ile ödenebilmesine olanak da sağlıyor. (A.A.)