Gürel:Bugün ülkemizde yılda 100-120 milyon ton civarında maden üretimi yapılmaktadır

-Bugün Ülkemizde Yılda 100-120 Milyon Ton Civarında Maden Üretimi Yapılmaktadır -Maden Ve İşlenmiş Madencilik Ürünleri İhracatının Yüzde 50`Si, Devlet Kuruluşları Tarafından Gerçekleştirilmiştir -Madencilik Alanında Özel Sektörün Etkinliğinin Artması Ve Kamunun Payının Aşağı Seviyelere Çekilmesi Doğrultusunda Gerekli Çalışmaların Yapılmasında Yarar Görülmektedir

ANKARA (A.A) -21.12.2000 - Devlet Bakanı Şükrü Sina Gürel, bugün Türkiye`de yılda 100-120 milyon ton cıvarında maden üretimi, yaklaşık 500 milyon dolar ihracat ve 1 milyar dolar ithalat yapıldığını belirterek, madencilik sektöründe devletin payı yüzde 80, özel sektörün payı ise yüzde 20`dir dedi. Bakan Gürel, yaptığı yazılı açıklamada, başta bor mineral ve türevleri olmak üzere alüminyum, krom, ferrokrom, bakır, gümüş ve diğer mineral ve metallerin üretildiği Türkiye`de, maden ve işlenmiş madencilik ürünleri ihracatının yüzde 50`sinin devlet tarafından gerçekleştirildiğini kaydetti. Türkiye`nin gelecek yıllarda gereksinim duyacağı maden ürünleri ihtiyacının karşılanması ve mevcut madencilik kurumlarının büyümeleri için, madencilik sektörünün dışa açılmasının gerekli görüldüğünü de belirten bakan Gürel, şöyle devam etti: Madencilik alanında özel sektörün etkinliğinin artması ve kamunun payının aşağı seviyelere çekilmesi doğrultusunda gerekli çalışmaların yapılmasında yarar görülmektedir. Türkiye`nin madencilik sektörüne bakıldığında, enerji hammedelerinin üretiminin kısmen özel sektör marifetiyle yapıldığı, diğer madenlerde ise devletin en büyük yatırımcı-işletmeci durumunda olduğu, yasal mevzuatın günümüz koşullarına uygun hale getirilmesi gerektiği dikkat çekmektedir.

-ÖZEL SEKTÖRE TAVSİYE-

Devlet Bakanı Gürel, madencilik üzerindeki siyasi ve eonomik etkilerin yüksek boyutlara ulaşmasından dolayı, işletmelerin verimliliği ve maliyetlerin günün koşullarına uygun hale getirilmesinin zorlaştığını bildirdi. Bakan Gürel, devletin enerji sektöründe özellikle üretim aşamasında zor koşullarda faaliyetlerini sürdürdüğünü de ifade ederek, bundan dolayı özel sektör kuruluşları zihniyet değiştirerek, özellikle Eti Holding A.Ş`nin yaptığı gibi entegre tesis yatırımlarına ağırlık vermeli, mevcut işletmelere ortak olarak katılmalı veya tesisleri satın alarak işletmeciliğini üstlenmelidir dedi. Madencilik faaliyetlerinde, ülke menfaatleri gözetilerek, devletin denetim, düzenleme ve yönlendirme mekanizmasının ön plana çıkartılması gerektiğini de belirten Bakan Gürel, sektörün ülke ekonomisine katkısının artırılması için, belirli program dahilinde yatırımların gerçekleştirilmesi ve modern teknolojilere sahip kapasitelerin kurulmasının gerekli olduğunu kaydetti.

-BİR ÇEŞİT ÖZELLEŞTİRME UYGULAMASI-

Bakan Gürel, Türkiye`nin makro ekonomik politikalarına paralel, madencilik sektöründe özel sektörün payının artırılmasında yarar görüldüğünü de belirterek, şunları kaydetti: Son yıllarda Eti Holding A.Ş`de bu saptamaya katkı yapacak bir dizi gelişme yaşanmıştır. Kurumun faaliyetleri yeniden yapılandırılmış, çekilmeyi planladığı alanlara özel sektörün girmesinin yolu açılmış ve bazı alanralda özel sektör kuruluşları ile ortak girişim tipi yatırımlara ağırlık verilmiştir. Ayrıca, 300 milyon dolar tutarındaki trona projesi de, Eti Holding`in yüzde 26 ve özel sektörün yüzde 74 pay aldığı bir şirketleşme modali ile işlerlik kazanmıştır. Eti Holding`in sermaye payını düşürerek yatrım riskini paylaştığı Çayeli Bakır İşletmeler A.Ş, Eti Soda A.Ş, Eti Zeolit A.Ş ve Hidrojen Peroksit A.Ş gibi ortak girişim modelleri de bir çeşit özelleştirme uygulaması neteliğindedir.

-BOR, ALÜMİNYUM VE TRONA SEKTÖRLERİ-

Bakan Gürel açıklamasında, Eti Holding A.Ş`nin halen faaliyet gösterdiği ana sektörlerden bor, alüminyum ve trona sektörleri hakkında bilgi de verdi. Buna göre, Eti Alüminyum A.Ş`nin sıvı alüminyum üretim kapasitesi 60 bin ton/yıl düzeyinde bulunuyor. Alüminyum tüketimi 180 bin ton cıvarında olup, mevcut kapasite ile Eti Alüminyum A.Ş Türkiye talebinin ancak yüzde 30`unu karşılayabiliyor. Halen, tesislerin girdi ihtiyacını 50 yıl karşılayacak rezervi bulunuyor. Alüminyum tesislerin kapsamlı bir modernizasyon yapılmaması durumunda, öncelikle yapılması gereken işler için yaklaşık 35 milyon dolar yatırım yapılması gerekiyor. Trona da ise Beypazarı Trona Projesi kapsamında yeralta ıüretim yöntemleri ile yılda 2 milyon ton cıvarında trona çıkarılması ve bunun işlenmesi ile yılda 1 milyon ton soda külü veya eşdeğeri ürünlerin üretilmesi planlanıyor. Üretilen soda külünün veya eşdeğeri ürünlerin büyük kısmının ihracatı ile yılda 175 milyon dolarlık brüt satış geliri sağlanması bekleniyor. Dünya toplam rezervinin yaklaşık yüzde 63`ü Türkiye`de bulunan bor madeninde de dünya bor üretiminin yüzde 31`i Eti Holding A.Ş tarafından gerçekleştiriliyor. Eti Holding A.Ş, yılda 700 bin ton ham bor ürünleri, 350 bin ton rafine bor ürünleri satışı gerçekleştiriyor. Bu arada, yıllardır bor sektöründe rafine uç ve ileri uç ürünler yatırımının yapılmamasının, Eti Holding A.Ş`nin dünya bor üretiminden yetersiz pay almasına neden olduğu belirtildi. Eti Holding A.Ş`nin, kendi kaynaklarından sağlayacağı toplam 150 milyon dolar seviyelerine yaklaşan bor yatırımlarına başladığı ve hükümet programı ile yatırım politikalarına paralel, 2000 yılında yatırım faaliyetlerinin sürdürüldüğü de bildirildi. Bor madeni alanında önemli projeler de 3. bor türevleri tesisi, yeni borik asit tesisi, tek kademede penta üretimi ve sülfirik asit tesisi olarak gösteriliyor. Ayrıca, Eti Holding A.Ş`nin bor işletmeciliğindeki hedefinin, 1 milyar 200 milyon dolar tutarındaki dünya pazarından daha büyük pay elde etmek olduğu da ifade edildi.