Emek pazarının yeni yüzü

Türkiye işsizlik oranının yüksek olduğu bir ülke. Türkiye aynı zamanda genç nüfusun yoğun olduğu bir ülke. Dolayısıyla Türkiye genç işsizlerin sayısının rekor seviyede olduğu sayılı ülkelerden biri. Böyle bir ortama iş bulmak kadar doğru insanı işe almak da güç.

Kamu personel rejimindeki çarpıklık nedeniyle kamuoyu devlet kuruluşlarına çalışan alımında yaşanan rezaletleri yakından tanıyor. Ama özel sektörde durum farklı değil. Sadece yaşananlar göz önünde cereyan etmiyor. Kurumsallaşmış şirketlerin yayınladıkları iş ilanlarına binlerce başvuru yığılıyor. Firmaların insan kaynakları departmanları adeta CV deposu haline geldi. Bilgisayar teknolojisi firmalara her ne kadar veri tabanı işleme kabiliyetini artırsa da, her başvuruyu gerektiği gibi değerlendirmek hem para hem zaman kaybına yol açıyor. Bu nedenle birçok şirket insan kaynakları açığını enformel yollarla, yani eş dost tavsiyesiyle kapatmaya çalışıyor. Bu da çoğu zaman çalışan için de işveren için de emek ve para kaybından öteye gitmiyor.

Emek piyasasına yeni soluk

Emek piyasalarında yaşanan bu sıkışıklık yine teknoloji sayesinde aşılacağa benziyor. Dünyada 1994 yılında örnekleri çıkmaya başlayan Türkiye`ye de fazla gecikmeden kurulmaya başlanan insan kaynaklarına yönelik internet siteleri emek piyasalarına yeni bir soluk aldırdı. 1998 yılında Kariyer.net ile başlayan internet üzerinden insan kaynakları hizmetleri kısa süre içinde iş arayanlar ve işverenler tarafından benimsendi. Bu gün yaklaşık 500 bin kişi iş aramak için bu sitelere başvuruyor. İnsan kaynakları açığını insan kaynakları sitelerinden karşılamayı tercih eden firma sayısın da artık binlerle ifade ediliyor. Türkiye`de internetten para kazanabileceğini ispatlayan bu şirketlerle her gün yenisi eklenmeye başladı. Şu anda Türkiye`de aktif 16 insan kaynakları sitesi bulunuyor. Ancak bunlardan sadece birkaç tanesi gelişmiş yazılımları ve hizmetleri ile tam anlamıyla bir emek piyasası platformu sağlıyor.

Serbest piyasa teorisyenleri ülke ekonomilerinden tam liberalizasyon sağlandığı takdirde, emek piyasalarının saydamlaşacağını ileri sürer. Dünyanın hiçbir ülkesinde pratiğe aksetmemiş bu teori internet sayesinde gerçekleşme olanağı bulmuşa benziyor.

Özellikle ABD`de sayısı yüzlerle ifade edilen kariyer sitelerinin sağladığı olanaklar sayesinde işgücü piyasasında büyük bir esneklik kazanmış durumda. Firmaların doğru insanı bulma maliyeti düşerken, çalışanlar doğru işyerine ve iyi koşullara ulaşma oranı da yükseldi. Öyle ki bazı sektörlerde aynı işyerinde çalışma süresi üç aya kadar inmiş durumda. Zira insan kaynakları siteleri işsizlere iş bulmalarına yardımcı olduğu gibi çalışanları da yeni iş olanakları hakkında bilgi vermeye devam ediyor.

Türkiye`deki insan kaynakları siteleri benzer hizmetleri hatta bazıları daha kalitesini çalışanlara, çalışmak isteyenlere ve çalışan arayanlara sunuyor. İş arayanlar diğerleriyle tamamen eşit koşullarda başvurularını yapıyor. İşverenlerin kazancı ise daha büyük: İş ilanlarını daha ucuza, daha uzun süre ve en önemlisi diğerleri ile eşit şartlarda yayınlayabiliyor. Üstelik adayları istedikleri koşullar hakkında daha fazla aydınlatabildiği gibi kriterlerini uygu adayları binlerce CV arasında rahatlıkla bulabiliyor. (YENİ BİNYIL)