Devlet Acıtmadan Vergi Topluyor

Maliye Bakanlığı`nın 2001 yılı vergi gelirleri tahsilat tahminlerine göre toplam 31 katrilyon 777 trilyon liralık vergi gelirinin yüzde 63`ünü dolaylı vergiler oluşturuyor.
23-10-2000 - 16:01


2001 yılı vergilerinde sigara, içik gibi çeşitli ürün ve hizmetlerin fiyatları içinde yer alan dolaylı vergiler ağırlığını koruyor. Maliye Bakanlığı`nın 2001 yılı vergi gelirleri tahsilat tahminlerine göre, toplam 31 katrilyon 777 trilyon liralık vergi gelirinin yüzde 63`ünü dolaylı vergiler oluşturuyor. Önümüzdeki yıl gelir vergisi, kurumlar vergisi ve servetten alınan vergilerden oluşan dolaysız vergilerin büyüklüğünün 11 katrilyon 692 trilyon liraya ulaşması bekleniyor. Böylece vergi sisteminde dolaylı vergilerin 1990 yılında yüzde 43 olan payı bu yıl 58.9`a, önümüzdeki yıl yüzde 63`e ulaşıyor. Toplam 31 katrilyon 777 trilyon lira tahsilat öngörülen vergide bazı kalemlerde hükümetin belirlediği deflatör ve enflasyon hedefinin üzerinde artış öngörüldü.


11 KATRİLYONLUK DOLAYSIZ VERGİ;

Tasarı`ya göre gelir vergisi önümüzdeki yıl yüzde 31.5`lik bir artışla 8 katrilyon 434 trilyona ulaşması öngörülüyor. Kurumlar vergisi`nde tahsilat yüzde 23`lük 2 katrilyon 392 trilyon liradan önümüzdeki yıl 2 katrilyon 936 trilyon liralık tahsilat bekleniyor. Servetten Alınan Vergiler toplamı da 322 trilyon lira olarak öngörüldü. Böylece dolaysız vergilerin 2001 vergi gelirleri içindeki toplamı 11 katrilyon 692 trilyon lira olacak.


Vergi gelirlerinde dolaylı vergilerin payı yıllar itibariyle giderek artarak, 1990 yılında yüzde 43 iken, dolaysız vergilerin payı yüzde 57 idi. Dolaysız vergilerin oranı giderek azalarak 1993`te 48.5`e, 1996`da 39.6`ya geriledi. 1997`de yüzde 40`8`e çıkan dolaysız vergilerin payı 1998 yılında 46.6 olurken, geçen yıl yüzde 44.5`e geriledi.


ARTIŞLAR TAHMİNLERİN ÜZERİNDE;

Gelir vergisi hedefindeki yüzde 31.5 oranında örgörülen artış ile KDV tahsilatındaki yüzde 34 civarındaki artış tahminleri 2001 yılı için öngörülen deflatör ve enflasyon tahminlerinin çok üzerinde kaldı. Hükümet 2001`de deflatörü yüzde 18, yıl sonu TEFE`yi de yüzde 10 olarak öngördü. Dahilde Alınan KDV, bu yıl 4 katrilyon 775 trilyon iken, önümüzdeki yüzde 34`lük artışla 6 katrilyon 419 trilyon liraya çıkarıldı. Bu yıl 4 katrilyon lira olarak hedeflenen ATV tahsilatından da 2001`de 4 katrilyon 107 trilyon liralık tahsilat bekleniyor. Böylece hükümetin önümüzdeki yıl vergi gelirlerindeki artışta ATV`yi yüksek oranlı arttırması beklenmiyor. Dolaylı vergiler arasında yer alan İthalde Alınan KDV`den 4 katrilyon 515 trilyon lira tahsilat hedefleniyor. İthalde Alınan KDV`deki artış böylece yüzde 68 oranında olacak. Hükümet 2001 yılında yüzde 4.8`lik artışla ithalatın 54.5 milyar dolara ulaşmasını öngördü.


Yine, önümüzdeki yıl Banka ve Sigorta Muamele Vergisi tahsilatı 867 trilyon lira, Damga Vergisi yüzde yüzü aşan oranda artışla 1 katrilyon 164 trilyon lira, Tapu Harçları 292 trilyon lira, Yargı Harçları 123 trilyon lira, Noter Harçları 123 trilyon lira olarak bekleniyor. Akaryakıt Gümrük Vergisi`nden 1 katrilyon 100 trilyon lira tahsilat öngörülüyor. ATV`de bu yıl 4 katrilyon liralık tahsilat öngörülüyor. ATV`deki artış önümüzdeki yıl yüzde 2.6 ile sınırlandırıldı. 2001 yılında vergi gelirlerini Gelir Vergisi, Dahilde Alınan KDV, ATV, İthalde Alınan KDV, Damga Vergisi ve Akaryakıt Dışındaki Gümrük Vergisi oluşturacak. Bu vergilerin toplamı, toplam tahsilat içinde 26 katrilyon liraya ulaşıyor. Öte yandan, 43 katrilyon 127 trilyon lira olarak öngörülen toplam bütçe gelirlerinin de 31 katrilyon 777 trilyon lirasını vergi gelirleri oluşturuyor. Diğer bütçe gelirleri 11 katrilyon 350 trilyon lira olarak belirlendi.(FİNANSAL FORUM)