Belediye, 200 milyon dolarlık tahvil satacak

İstanbul Büyükşehir Belediyesi mali işlerden sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Mesut Pektaş, 200 milyon dolarlık kredi için road - show`a çıkılacağını ve 2001`in ilk çeyreğinde de tahvil ihracatı yapılacağını söyledi.


Hükümet, 2001 bütçesini TBMM`den çıkarmaya hazırlanırken, İstanbul Büyükşehir Belediyesi de gelecek yılla ilgili bütçe hazırlıklarını son aşamaya getirdi. İstanbul için 1 katrilyon 25 trilyon lira olarak belirlenen 2001 bütçesinde, tahmin edilen rakamlara göre kişi başına düşen gelir, ortalama 5 bin dolar olarak hesaplanıyor. Büyükşehir Belediyesi`nin yine gelecek yılki enflasyon hedefleri ise TEFE`de yüzde 20, TÜFE`de de yüzde 23 ile yüzde 25. İki yakası bir araya gelmeyen büyük metropolümüz İstanbul`un bütçesinin nasıl hazırlandığını Büyükşehir Belediyesi Mali İşlerden sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Mesut Pektaş`la konuştuk.

* İstanbul`un iki yakasını nasıl bir araya getiriyorsunuz?

İstanbul deyince, küçük bir devlet olarak düşünebilirsiniz. İstanbul`da hem mahalli idarenin, hem de merkezi idarenin hizmetleri var. Özel sektör geliştikçe, İstanbul`a hizmet veren ve katkıda bulunan şirketleri de düşünüp, bir arada değerlendirmek lazım.

* Ne kadar borcu var belediyenin?

Şu anda Belediye`nin kurumlarına ve şirketlerine ait borcu yok. İSKİ`nin, Hazine`ye 258 milyon dolarlık borcu var. Dış kredi alınıp, ödemeler sırasında, Hazine`ce ödenmiş, çok önceki yıllardan devreden İSKİ`nin projelerini kapsayan bir borç var. İSKİ ile Hazine arasında süren görüşmelerin sonucuna göre bir ödeme takvimine bağlanacağını tahmin ediyorum, gelecek yıldan itibaren.
Uluslararası piyasalardan İstanbul`a kredi almak için derecelendirme kuruluşlarına başvurdunuz. Derecelendirmeler nasıl sonuçlandı?

Üç ayrı derecelendirme kuruluşu ile çalıştık. S & P, Moody`s ve Dulf and Phelps. Çalışmalar tamamlandı ve notumuz açıklandı. Hazine`nin notunu verdiler bize de. Hazine notunun verilmesi demek, onunla aynı derecede kredilendirme demek. Zaten bir ülkede hiçbir kuruluş, Hazine`nin notundan daha iyi not alma şansına sahip değil. `Last Resault` dedikleri nihai çözüm noktası para basma yetkisi Hazine`de olduğu için onun üzerinde bir not geçerli değil. Mali notumuz çok daha olabilecek durumda ama işin teorisinden gelen bir durum var burada.

* Neden, kendinizi derecelendirme gereği duydunuz?

Bu çalışmalar, Türkiye için de ilk, belediye olarak da bir ilki oluşturdu. Yasal olarak reyting yaptırma gibi bir mecburiyetimiz yok. Ama, bu şöyle bir rahatlık sağlıyor. Uluslararası piyasalara çıktığınızda, onların anladığı ve bildiği bir format üzerine konuşmak. Bu konuşmanın getirdiği bir rahatlık ve sağladığı bir güven var. İstanbul`u bir ülke gibi düşünün. Bu yıl 43 milyar dolarlık GYMH, fert başına geliri de 4 bin 800 dolar oldu. Yani, Türkiye ortalamasının iki katı civarında bir ülke. İnsanlara bu verileri gösterdiğiniz zaman iyi bir nokta olur.

* Yurtdışından kredi alma süreciniz, nasıl işleyecek?

Çalışmalar sürüyor. İşin gidişi ile paranın gidişi aynı olursa, senkronizasyonu yaparsanız problem olmaz. Yılsonunda bir tahvil ihracı söz konusu olabilir. Buna `İstanbul tahvili` diyebiliriz. Danışmanlarımızla bu yönde çalışma yapabiliriz. İşin geri kalan kısmını tamamlayacağız. Bir prosedür var. Valinin onayından geçirip, İçişleri Bakanlığı`na oradan da Hazine Müsteşarlığı`na aktarmamız gerekiyor. Hazine, ülkenin borçlanma politikası çerçevesinde bunu değerlendirecek. Dolayısıyla Bakanlar Kurulu`na ve Başbakanın tasdikine sunacak. Eğer bu süreç tamamlanırsa, ondan sonra kredi alma gerçekleşecek.

* Ne kadar kredi alacaksınız?

Bir zamanlama yapmak kolay değil. Ama, herhalde birkaç aydan fazla sürmez. Düşündüğümüz rakam, ilk etapta 200 milyon dolar. Bunun ana kullanım kaynağı olarak raylı sistemleri, metronun devamını düşünüyoruz. Açtığımız Taksim - 4. Levent hattının, Yenikapı`ya devamının kazı ve inşaat çalışmaları sürüyor. Finansmanı, şu anda öz kaynaklarımızdan sağlanıyor. Önümüzdeki yıl elektro mekanik ihalesini yapacağız. İzin aldık. Projeler hazır.

* Hangi kuruluşlardan kredi alacaksınız?

Chase Manhattan, road - show yapacak. Ondan sonra belli olacak. Önümüzdeki yılın ilk çeyreğinde, İstanbul tahvil ihracanın gerçekleştirebileceğimizi tahmin ediyoruz.

* Dünya Bankası`ndan kredi alınacak mı?

Hazır bir projemiz henüz yok. Ama, sosyal ve kültürel amaçlı bazı projelerimiz var. Ön çalışmalarımız sürüyor.

* İstanbul`un ilçelerarası dengesizliğini önleyecek projeler mi bunlar?

Üzerinde çalışıyoruz. Biraz daha belirgin hale gelmeli projeler. Değişik birimlerde yürüyor. Hazır hale gelince, hangi kaynaklardan finansman bulunacağına bakılacak.

* İstanbul`da olası bir deprem için ayrı bir bütçe var mı?

Bununla ilgili çalışmalarımız sürüyor. Geçtiğimiz hafta içinde, İstanbul`un deprem planları gözden geçirildi. Çalışmalar yapılıyor. belediye bütçesi çerçevesinde yapılıyor. Belediyenin ve valiliğin çalışmaları takdim edildi.

* Yapıların yeniden rehabilitasyonu için projeler var mı bunların içinde?

Biraz daha zor iş bu. Kamu binaları, okullar, hastaneler, çok sayıda insanın bulunduğu yapılar anlamında bunların güçlendirme projeleri var. bunların hepsini bir araya topladığımızda 500 trilyon gibi bir rakam çıkıyor ortaya. Başbakanlık`taki Acil Durum Genel Müdürlüğü`ndee bu çalışmalar. Dünya Bankası ile yürütülen çalışmalar var. Buradan bir kaynak gelecek. 150 milyon dolarlık bir destek sağlanırsa, bu projeler gerçekleşecek. Çeşitli deprem senaryolarına göre çalışmalar var. Ondan sonra afet planlarının ortaya çıkması lazım. Bunlar bitince, ilim ve aklın gerektirdiği şeyleri ortaya koyacağız.

* Belediye şirketlerinin özelleştirmesi hangi aşamada?

5 şirketimiz özelleştirme kapsamında. Arthur Andersen`le çalışıyoruz bu alanda. İGDAŞ, İDO, Kiptaş, Halk Ekmek ve Ulaşım AŞ. İGDAŞ`la ile çalışmalar sürüyor. 3 ay içinde İGDAŞ`la ilgili değerlendirmeler sonuçlanacak. Ondan sonra bu şirketi özerkleştirmek için çalışmalar başlayacak ve özelleştirme senaryoları ortaya çıkacak. İlgilenen uluslararası şirketler de var İGDAŞ`la. Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı kuruyoruz. Bunun için SPK`ya müracaatımızı yaptık bekliyoruz. Gayrimenkul portföyümüzde olan projeleri değerlendireceğiz. Bütün yatırımlarımızı, Yap - İşlet - Devret yöntemiyle yapmayı düşünüyoruz Olabildiği kadar her yatırımı bu modelle yapmak istiyoruz ki, cebimizden para çıkmasın ve uluslararası yatırımcıları davet edelim. Hazırlıklar ve kredi çalışmaları sürüyor.

* Tüp geçit işi ne oluyor?

Merkezi idare ilgileniyor onunla. Biz yaparız diyoruz verirlerse. Bildiğim kadarıyla ihale çalışmalarını sürdürüyor Ulaştırma Bakanlığı.

* Size verirlerse, nasıl yapacaksınız?

Tecrübelerimize dayanarak diyoruz. Büyükşehir Belediyesi, tüp geçit projesini yapacak kadar iyiyiz. Reytingimize güveniyoruz. Yaptıklarımıza güveniyoruz. Uluslararası piyasada gördüğümüz ilgiye güveniyoruz.

* Gelecek yılki tahminleriniz nedir?

Türkiye`nin büyümesi, bu yıl yüzde 6 mertebesinde olacak. Bu trend devam edecek. Merkezi idarenin enflasyonla mücadele programının devam edeceğini tahmin ediyoruz. GSMH`nın yüzde 6`lar seviyesinde artacağını, enflasyonun tam rakamı ise yüzde 20`nin aşağısında olacak. TEFE`nin yüzde 20`nin altında, TÜFE ise belki yüzde 20`nin birkaç puan üzerinde olacak. İstanbul için fert başına düşen ortalama geliri, 5 bin doları aşmış olacak. Geçen yıl 4 bin 800 dolardı.

* İstanbul`un ilçelerarası dengesizliğinde bu rakamlar değişmeyecek mi?

Bu konuda bir araştırmamız yok. 4800 Türkiye ile ilgili DİE`nin hesaplamalarından bulunan bir rakamdır. 1994 ile 2000 yılının 9. ayı itibarıyla 1 milyar 600 milyon dolar iç ve dış borç ödemesi yaptık.

İstanbul`a devlet gibi bütçe;

stanbul Büyükşehir Belediyesi`nin 2001 bütçesi, 1 katrilyon 25 trilyon lira olarak belirlendi. Bütçenin, 462 trilyonluk bölümü yatırımlara ayrılırken, bunun 300 trilyon lirası, `ulaşım` için harcanacak. Bu yıl 750 trilyon lira olan İstanbul bütçesi, yeni rakamlarıyla gelecek yıl yüzde 35`lik bir artışa kavuşmuş oluyor. Daha çok yatırım ağırlıklı olarak hazırlanan bütçede, gelecek yıl yapılacak yatırımların payı ise yüzde 50 olarak gözüküyor. Verilen bilgiye göre yatırımlar için bütçeden ayrılan toplam 462 trilyon liradan 343 trilyonluk kısmı, yapı tesis ve büyük onarım giderlerine, 26 trilyon lira, makine ve tesisat alımına, 93 trilyon lira da transfer harcamaları için ayrıldı. Yatırım olarak kabul edilen transfer harcamalarının 20 trilyonunun kamulaştırma, 65 trilyonunun altyapı koordinasyon merkez fonu ve 8 trilyonunun da yatırımları hızlandırma fonuna ayrıldı. Yedek ödenek için ayrılan 174 trilyon liradan da yaklaşık 50 trilyonun yatırımlara aktarılacağı belirtiliyor. Yatırımlar içinde ulaşıma ayrılan 300 trilyon liradan, 150 trilyonunun metroya, 150 trilyon lira da yol köprü ve kavşak yapımına harcanacak. Ulaşımda şu yatırımların yapılması planlanıyor:

`Taksim - Yenikapı arası İstanbul Metrosu ve bununla ilgili elektrifikasyon işleri için 64 trilyon, hafif metro için 29 trilyon lira. Anadolu yakasındaki raylı sistemin başlatılması projesi ki, bu sistem 550 milyon dolarlık bir yatırıma eşdeğer oluyor. Bu projeye başlamak için 2 trilyon lira ayrıldı. Havaalanı - Yenibosna arasındaki hafif metro için 8 trilyon, Otogar - Mahmutbey - İkitelli Başak Konutları arasındaki yerin elektrifikasyon işleri için 1 trilyon, Vezneciler - Edirnekapı - Sultançiftliği tramvay hattı için de 12 trilyon lira ayrıldı.

Bütçede, personel giderleri olarak 92 trilyon (Yüzde 9), katı atığın depolanmasıyla ilgili hazırlanan bir proje için de 33 trilyon ayrılırken, dış borç ve faiz ödemeleri için de 53 trilyon lira tahsis edildi. Buna karşın gelirler bölümünde 65 - 66 trilyonluk bir dış borçlanma öngörüldü. Bütçede, gelir kalemleri ise şöyle ayrıldı: 810 trilyon lira vergi geliri, 214 trilyon lira, vergi dışı gelir ve 620 milyar lira da yardım ve fon geliri yer alıyor. Vergi geliri içinde genel bütçeden alınan pay, 775 trilyon lira. (FİNANSAL FORUM)