ABD Merkez Bankası ne zaman faiz artırır?

20.05.2015
Şevin EKİNCİ
ABD Merkez Bankası (Fed) Aralık 2013 tarihinde ekonomiyi canlandırmak için yaptığı varlık alımlarını kademeli olarak sonlandırma kararı verdiğinde, bu kararını yüzde 6.5’e inmesi gereken işsizlik oranına bağlamış idi. O zamanlar tarım dışı istihdam rakamının üç aylık ortalaması 223 bin idi, geçen yılın son çeyreğinde bu ortalama 324 bine yükseldi

Geçtiğimiz yılın Ekim ayında Fed ’in varlık alımları tamamen sonlandırılmış oldu. Fed faiz kararı verirken sadece işsizlik oranına değil tarım dışı istihdam rakamına da bakıyor.

Yine, Aralık 2013’de Fed varlık alımlarını sonlandırma kararı aldığında ABD’deki işsizlerin haftalık işsizlik maaş başvurularının dört haftalık hareketli ortalaması 320 bin seviyelerindeydi. Geçen yılın sonunda bu başvuruların ortalaması 290 bine düştü.

Haberin Devamı

Bugün istihdam verileri çok daha ilerleme kaydetti. İşsizlik daha da düşerek yüzde 5,4 oldu. Bu hafta itibariyle işsizlik maaş başvurularının dört haftalık hareketli ortalaması 270,000’e indi. Yalnız tarım dışı istihdam tarafında sorun yaşanıyor, son üç ay için rakam 191 bine indi. Ancak bu bozulma, kış aylarındaki sezonsal etkilere bağlanıyor.

Fed faiz artırım başlangıcını istihdam piyasasında kalıcı iyileşmeye ve enflasyonun yüzde 2 seviyesine gelmesine bağlamıştı. Henüz bu resim olmadığı için faiz artıramayacak. Ancak verdiği projeksiyonlarda yüzde 2 enflasyonu uzun vadede garantileyebilme şartı koydu. Resmi ekonomik projeksiyonlarında zaten 2017 yılına kadar yüzde 2 enflasyon beklemiyor. Sadece trendin bu rakamı doğrulayacağına emin olduktan sonra faiz artırımına başlayacak.

Keza büyüme tarafında da 2015 yılı için beklentilerini Mart ayındaki toplantısında aşağı revize etti. Artık 2015 yılı için 2,3-2,7 aralığında bir büyüme bekliyor ki şu anda zaten ABD’nin büyümesi yıllık bazda yüzde 3 seviyesinde (bu yılın ilk çeyrek büyümesini geçen yılın ilk çeyrek büyümesiyle karşılaştırdığınızda). İşsizlik tarafında resmi yılsonu beklentileri yüzde 5-5,2 aralığında, bu projeksiyon şu andaki yüzde 5,4 seviyesiyle yakalanabilecek bir oran olarak duruyor. Enflasyonu ise yılsonunda kişisel tüketim harcamalarında yüzde 0,6-0,8 arasında bekliyorlar ki bu da yakalanabilir bir projeksiyon olarak duruyor.

Haberin Devamı

Fed şüphesiz faizi artırmak için sadece bu rakamlara bakmayacak istikrarlı bir şekilde ekonominin rayına oturması ve geri adım atarak tekrar faiz indirmek durumunda kalmayacakları bir konuma geçmeleri önemli. Piyasa faizlerinde ABD 10 yıllık tahvil faizleri Nisan başında yüzde 1,9’dan tekrar yüzde 2,28’e yükseldi.  10 yıllık enflasyona endeksli tahviller (TIPS)’in faizi Nisan ayında yüzde 0,03 seviyelerine indikten sonra yine yüzde 0,4 seviyesine yükseldi. TIPS’e enflasyon beklentilerini gözlemlemek açısından bakıyorum.

Piyasalar zaten Fed ’in Haziran-Temmuz aylarında faiz artırımını pas geçmiş durumda görünüyor. Yukarıda saydığım veriler ışığında biz 2015 yılı içerisinde Fed ’den faiz artırımı bekliyoruz ancak bunun Eylül ayında değil Aralık ayında gerçekleşeceğini düşünüyoruz. Beklentimiz Fed ’in Aralık ayında 15 baz puanlık bir faiz artırımına gitmesi. 
Peki neden tüm global finans sektörü Fed konusunda bu kadar tantana yapılıyor?

Bu soruya bir soruyla cevap vermek gerekecek: Peki Fed faiz artırınca neler olacak? Şu anda dünyada birçok büyük merkez bankası, Japonya Merkez Bankası (BOJ), Avrupa Merkez Bankası (ECB), İngiltere Merkez Bankası (BOE) hala parasal genişleme sürecinde. Fed’ in faiz artırımına geçmesi bir anlamda aynen varlık alımlarının sonlandırılması gibi para musluklarının kısılması etkisi yaratıyor. Parasal genişleme sürecinde olan diğer büyük merkez bankalarına karşılık ABD Merkez Bankası sıkılaştırma fazına geçmiş olacak. İlk etki ABD tahvil/bono piyasasında ve doların seviyesinde kendisini gösterecektir. Bu beklenti sebebiyle zaten doların tansiyonu dinmiyor ve değeri düşmüyor.

Ancak sanıldığı gibi Fed bu sefer ardı arkasına yani kademeli bir şekilde faiz artıramayabilir. Fed faiz artırdığında Japonya Merkez Bankası (BOJ), Avrupa Merkez Bankası (ECB) ve Çin Merkez Bankası (PBoC) hala genişlemeci yönde hareket ettiğinden kur savaşları söz konusu olacak ve Fed beklendiği kadar hızlı bir şekilde faizleri artıramayacak, artırımların kademeli yapılması bile şu anda bana olasılık dışında görünüyor. Bu durumda (bu ileriki dönemlerde ele alacağım bir konuydu ama madem bahsettik) dolara uzun vadede yatırım yapanların Ekim ayı gibi tekrar dolara yaptıkları yatırımları gözden geçirmeleri gerekecektir. Bu da çok ileri tarihte ele alacağım bir yazının konusu. 

  • BIST
  • DOLAR
  • EURO
  • ALTIN
9.107 Değişim: 0,30% Hacim : 53.669 Mio.TL Son veri saati : 14:46
Düşük 9.056 29.03.2024 Yüksek 9.154
Açılış: 9.125
32,3769 Değişim: 0,18%
Düşük 32,2128 29.03.2024 Yüksek 32,5453
Açılış: 32,3174
35,0124 Değişim: -0,15%
Düşük 34,8774 29.03.2024 Yüksek 35,3786
Açılış: 35,0651
2.325,66 Değişim: 0,23%
Düşük 2.314,41 29.03.2024 Yüksek 2.337,29
Açılış: 2.320,42
  • PİYASALAR
  • ENDEKSLER
Sembol Son %
bigpara

Copyright © 2024 Tüm hakları saklıdır.
Hürriyet Gazetecilik Matbaacılık A.Ş.

YASAL UYARI:
Piyasa verileri Foreks Bilgi İletişim Hizmetleri A.Ş. tarafından sağlanmaktadır. Üye girişi yapılan Canlı Borsa sayfaları haricinde Hisse senedi verileri 15 dk gecikmelidir. Tahvil-Bono-Repo özet verileri her durumda 15 dk gecikmelidir.

Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bununla beraber gerek site üzerindeki, gerekse site için kullanılan kaynaklardaki hata ve eksikliklerden ve sitedeki bilgilerin kullanılması sonucunda yatırımcıların uğrayabilecekleri doğrudan ve/veya dolaylı zararlardan, kar yoksunluğundan, manevi zararlardan ve üçüncü kişilerin uğrayabileceği zararlardan dolayı Hürriyet Gazetecilik ve Matbaacılık A.Ş hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.

BIST isim ve logosu "Koruma Marka Belgesi" altında korunmakta olup izinsiz kullanılamaz, iktibas edilemez, değiştirilemez.

BIST ismi altında açıklanan tüm bilgilerin telif hakları tamamen BIST'e ait olup, tekrar yayınlanamaz.